Yüksek mevduat faizi için ‘yeni hesap’ koşturmacası! Bir ay sende bir ay bende

Duygu Erdoğan – Piyasalardaki oynaklık yatırımcıların parasını nasıl daha yeterli değerlendireceği ile ilgili soru işaretlerinin son devirde artmasına yol açtı. Mevduat faizlerinin güzel getiri sunması klâsik yatırımcıların iştahını kabartmaya devam ediyor. Elbette altın ve dolar-euro yatırımcısı da son devirdeki yükselişleri yakından takip ediyor. Borsa, kripto üzere riskli varlıklar ise daha çok gençlerin ilgisini çekiyor. Türkiye’de yatırımcıların en çok ilgi gösterdiği araçların başında hiç elbet, garantili olarak görülen “vadeli mevduat hesapları” geliyor. Bankaların bu alana olan özel ilgisi, hesap sahipleriyle kurulan sıcak bağ de mevduat sahiplerini     bir manada inançta tutuyor ve keyifli ediyor. 

Farklı bankaya gidilmiyor 

Ancak son periyotta “faizler” yani müşteriye sunulan “getiriler” ortasında büyük farklar oluşmaya başladı. Pek çok banka müşterisi bu bahisten şikayetçi. Üstelik geçmişte olduğu üzere rakip bankalar ortasındaki faiz oranlarından değil şikayet konusu, birebir bankanın müşterisine sunduğu faiz oranlarından… 

25 puanlık büyük fark 

Büyük bankaların da içinde olduğu yüklü bir kümede aylık mevduatta şu sıralar yeni bir hesaba yüzde 48-50’ye varan oranda aylık mevduat açılıyor. Bunun da getirisi epeyce tatminkar düzeyde oluyor. Lakin ortadan 1 ay geçip de hesap yenilenme vakti geldiğinde birebir bankada, birebir mevduat faizinin bir anda yüzde 25’e kadar düştüğü görülüyor. Hesap sahibi bu durumu sorduğunda, “devam hesaplara düşük faiz oranları uygulandığı” istikametinde bir cevap geliyor. Ortadaki fark o denli 1-2 puan da de değil tam 25 puan olunca hesaplar şaşıyor, başlar karışıyor. Müşterisi ile kurduğu uygun münasebetini bozmak istemeyen, bir manada onun diğer bankaya gitmesini önlemek isteyen bankacılar devayı “yeni hesap” açmakta buluyor. Müşteriye bir yakını ismine hesap açılır ise yeniden yüksek, yani yüzde 48-50 faiz işletileceği söyleniyor. Pekala bir sonraki ay ne oluyor? O vakit geldiğinde para o bir yakından, gerçek hesap sahibine geçiyor. Yeni 1 aylık mevduat hesabı açılıyor ve tekrar yüzde 48-50 faiz oranı yakalanabiliyor.

Tüm bunlarla uğraşamayan ya da parası otomatik olarak mevduatla devam eden müşterilerin durumu nedir, derseniz cevap otomatik yüzde 25 faizle yola devam halinde oluyor. 

300.000 TL’lik mevduatta aylık ‘5.750 TL’ kayıp var

Faiz oranlarındaki karmaşayı ve hesap hareketliliğini bir örnekle açıklamak gerekirse… 

■ 80 yaş üstünde 300.000 TL’lik 1 aylık mevduat hesabı açtıran müşteri yüzde 50 faizle parasına o ay 10.500 TL getiri sağlıyor. 

■ 1 ay sonra hesaptaki 310.500 TL’si için bankaya giden müşteri, yeniden 1 aylık mevduat hesabı açtırmak isterse bu sefer ona yüzde 25 faiz öneriliyor. Bunun da getirisi 5.750 TL oluyor. Yani 2. ayın sonunda elinde 316.250 TL’si olabiliyor. 

■ Bankacısının teklifiyle hesap sahibi, kızı üzerinde açılan bir hesaba parayı aktarır ise yeni mevduat hesabı açılacağı, bu durumda da faizin tekrar yüzde 50’ye çıkacağı söyleniyor. 

■ Böylelikle 80 yaşındaki müşteri bankaya giderek yahut dijital kanallar (akıllı cep telefonu) aracılığıyla hesaptaki 310.500 TL’sini kızına havale ediyor. 

■ Kızı üzerine açılan yüzde 50 oranlı bu yeni hesabın aylık getirisi bu sefer 11.500 TL olarak gerçekleşiyor.                                 2 ay toplamında hesaptaki para 322.000 TL oluyor. 

■ Bu süreç yapılmasaydı, ortada 5.750 TL üzere değerli bir yarar kaybı oluşacaktı. 

■ Kızının hesabındaki para 3’üncü ayın başında yine paranın gerçek sahibi müşteriye aktarılarak, hesabın tekrar yüksek faiz döngüsünde işlemesi sağlanıyor. 

‘Yasal olarak sorun yok LAKİN tanıtım yanıltması var’

Tüketici Konfederasyonu (TÜKONFED) Bankacılık Komisyonu Başkanı Hüseyin Ölmez, mevcut uygulamanın bilhassa ‘yeni müşteri kazanmak’ üzerine hazırlanan ‘hoş geldin’ kampanyaları içinde değerlendirildiğini anlatırken, “Yasal olarak sorun yok lakin tanıtım tesinlikle aldatmaca. Bilgilendirmeler asla okunmayacak halde yazılıp, bireye de bildiri edilmiyor. Ayrıyeten ödreğin yüzde 54 faiz deyip, 50 olarak sürece aldıkları da çok oluyor. BDDK bununla ilgili bir kontrol yapıp cezai süreç uygulayabilir” diye konuştu.

Bir SMS ile tüm birikimler gitmesin!

15 Haziran Dünya Yaşlı İstismarı Farkındalık Günü’nde yaşlılara yönelik istismara karşı farkındalık oluşturulması amaçlanırken, kurumlar “ekonomik istismar” kapsamında kelam konusu vatandaşların suistimale uğramaması için yapılması gerekenleri aktardı. 

AA muhabirine değerlendirmelerde bulunan Finansal Okuryazarlık ve Erişim Derneği (FODER) Yönetim Kurulu Lideri Zekeriya Öztürk, “Kötü niyetli bireyler tarafından 60 yaş üstü şahıslara yönelik telefonla banka bilgisi isteme, ‘Bir yakınınız kaza yaptı’ diyerek acil nakit talep etme, uydurma yatırım vaatleri ve altın/döviz dolandırıcılığı, toplumsal medya üzerinden yapılan uydurma yardım ya da bağış kampanyalarına dikkat edilmeli” ihtarında bulundu. Tüketiciler Derneği (TÜDER) Genel Başkanı Levent Küçük de yaşlıların suistimallerine yönelik en fazla şikayetlerden birinin de cep telefonuna gelen ziyanlı reklamlar ve SMS’ler olduğunu vurguladı. “Vatandaşlar sadece bu yüzden onay verilmesi gerekilen durumlarda onay veremez hale geldi. Bununla ilgili GSM operatörlerinin önlem alması gerekmektedir” dedi.