Çalıkuşu bayanları girişimcilik atağında
Aslıhan Altay Karataş / ANKARA – Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın eşi Emine Erdoğan’ın “Toprağa İz Bırakanlar” programına katılmak için Türkiye’nin dört bir yanından Ankara’ya gelen bayan kooperatifleri, köyden çıkan teşebbüsçü bayanların muvaffakiyet hikayeleriyle dikkat çekiyor. Bir ortaya gelip kurdukları kooperatiflerle köylerde üretime geçen Anadolu’nun yiğit yürekli gelincikleri, hem kendi bütçelerine hem de iktisada kazandırarak başka bayanlara örnek oldu.
Hikâyesini anlatmaya “Biz Bolu’nun sırtını çam ormanlarına yaslamış Demirciler Köyü’nde 52 köy gelini olarak bir bayan kooperatifi kurduk” cümlesiyle başlayan Bolu Demirciler Gelincik Bayan Tarımsal Kalkınma Kooperatifi Başkanı Emine Özdoğan, “Köy muhtarımız ‘Cumhurbaşkanımız bayan kooperatiflerini çok destekliyor. Köydeki hanımları bir ortaya getirirsek bir bayan kooperatifi kursak’ dedi. Hiçbir şeyimiz yokken köy muhtarlığının tencerelerinde reçel kaynatarak çalışmalarımıza başladık. Erişteler, tarhanalar derken köyümüzde 20 yıldan beri atıl durumda bulunan, bahçesinden kamyonlarca moloz attırarak düzleştirdiğimiz eski köy ilköğretim okulunu tadilat ettirdik, iç yerini dizayn ettik.
Yan tarafına üretim atölyesi yaptık. Önüne bir taş fırın koyduk. 6 tane sera, bir tane lavanta bahçesi yaptık” bilgisini paylaştı.
Merdanelerin gücü adına
“Merdanelerin gücü adına” diyerek 2020 yılında kurdukları kooperatif için 2 kış boyunca girişimcilik, aşçılık dahil çeşitli kurslardan geçtiklerini, HACCP, Güzel Tarım Uygulamaları, İSO kalite evraklarını aldıklarını belirten Özdoğan, “Yöresel yemekler kır lokantamızı açtık, Bolu’ya da beş kilometre yakınlıkta. Eserlerimizi Atatürk Orman Çiftliği’ne gönderiyoruz, kendi web sitemizin yanı sıra e-ticaret sitelerinden satışlarımızı yapıyoruz. Biz bir olduk, birlik olduk. El ele, gönül gönüle verdik. Daima birlikte omuz omuza çalışıyoruz” diye konuştu.
Kooperatifle ‘tarladan sofraya’
Adını Reşat Nuri Güntekin’in ünlü romanından alan Zeyniler Çalıkuşu Bayanlar Ziraî Kalkınma Kooperitifi’nin Yönetim Kurulu Üyesi Elif Yıldırım ise “Zeyniler, Güntekin’in Çalıkuşu romanınına ilham kaynağı olmuş bir köy. Müellif köyümüze geliyor. Feride o vakit küçük bir kız çocuğu ve birinci tanışıklıkları bu halde başlıyor. Hem kızın hem köyün ismini kullanıyor romanında. Biz de bunu gün yüzüne çıkarmak ismine kooperatifimize isim yaptık” dedi. 2016 yılında kurdukları kooperatifle “tarladan sofraya” kendi eserlerini sattıklarını söz eden Yıldırım, “7 arkadaş bir kooperatif kurma kararı aldık. Daha sonra ortak sayımız 42’ye çıktı. Köyümüzün kızları ve gelinlerinden oluşan bir kooperatif. Kendimiz üretiyoruz, kendimiz hizmet ediyoruz. Kooperatifçilik, birlikten kuvvet doğar atasözünün en hoş örneği” bildirisini verdi. Kooperatif, biber turşusundan çıtır kabak reçeline varan zenginlikteki eser çeşitliliğiyle toplumsal medya üzerinden satış yapıyor.
‘Çalışın, ezilmeyin’
Güdül Boyalı Fengere Bayan Eli Ziraî Kalkınma Kooperatifi de, Boyalı Köyü’nün bayan muhtarı Bahriye Süer öncülüğünde 2019 yılında kurulmuş. Bayanlara bir nefes olmak hedefiyle muhtar seçildiğini vurgulayan Süer, “Muhtar olduğun vakit bir şeyleri yapmak daha kolay, kapılar daha hoş açılıyor. ‘Size bir kooperatif kuracağım’ dedim, kurduk. 5 kente eser gönderiyoruz. Coğrafik işaretli leblebi, salçalar, domates sosları, erişte, tarhana… Daha sonra da tarım vilayet müdürlüğünün katkılarıyla dokuma atölyesi açtık. Artık de tiftiğimizi yıkıyoruz, eğiriyoruz, dokuyoruz. Şimdi bu dokumalarımız çok değerli olduğu için piyasada satamıyoruz. Herhalde yurt dışına açılacağız” tabirlerini kullandı. “Kadınlar isterse her şeyi başarır” diyen Süer, “Kooperatifimizin bayanları çok memnun. Maddi özgürlükleri var. Eşlerinden artık eskisi üzere para istemiyorlar. En değerlisi buydu. Onu başardık” dedi. Kooperatifte 15 kadın çalıştığını belirten Boyalı Köyü’nden Gülsüm Akdoğan ise bayanlara “Çalışın. Sakın ezilmeyin” diye seslendi.
