Yaşlanmaya giden yol eşit değil
MELTEM GÜNEŞ / Ankara – Yaşlanmaya giden yolun eşit olmadığını gözler önüne seren rapora nazaran, Türkiye’de bayanlar erkeklere kıyasla daha uzun yaşıyor lakin bayanlar daha uzun süren ömürlerini daha sıhhatsiz, daha yalnız ve daha fakir şartlarda geçiriyor.
CEİD’in raporunda yaşlı haklarına dair memleketler arası bir mukavelenin olmadığı belirtilirken, global bağlamda nüfusun süratle yaşlandığı buna bağlı olarak yaşlı haklarına dair gelişmelerin de hızlanması gerektiği vurgulandı. BM Ekonomik ve Toplumsal İşler Birimi’nin raporuna atıf yapılarak, sayıları 761 milyon olan yaşlı nüfusun, 2050 yılında iki katına çıkarak 1,6 milyara ulaşmasının beklendiği aktarıldı, yaşlı nüfus hissesinin artmasıyla ülkelerin toplumsal güvenlik ve sıhhat sistemlerinde önemli badireler yaşayacağına işaret edildi.
Yaşam müddeti 80 yıl
TÜİK datalarına nazaran, iddiası ömür mühleti erkeklerde 74,7, bayanlarda 80 yıl. CEİD’in çalışmasında, Türkiye’de bayanların, erkeklere kıyasla daha uzun yaşadığı ve yaşlı nüfusunun içinde bayanların hissesinin daha yüksek olduğu lakin bayanların uzun ömürlerinin önemli bir kısmını sıhhatsiz geçirdiğine dikkat çekildi. Çalışmaya nazaran, yaşlı nüfus içerisinde görme ve işitme üzere engellilik durumları yaşlı bayanlarda daha fazla görülüyor. Yürüme, merdiven inip çıkma üzere fizikî hareketlerde, banyo yapma üzere temel günlük fonksiyonlarda de bayanlar daha fazla zorlanıyor, obezite de yaşlı bayanlarda daha yaygın. Bu kapsamda yaşlı bayan nüfusunun sıhhat ve bakım hizmetlerine yönelik gereksinimlerinin göz arkası edilmemesi gerektiği vurgulandı.
Verilere nazaran, yaşlı bayanların dul kalma oranı erkeklere nazaran daha yüksek. Bu durum erkeklerin eş kaybından sonra tekrar evlenme mümkünlüğünün daha yüksek olmasıyla da açıklanıyor. Münasebetiyle, bayanların uygar durumlarıyla kontaklı olarak ileri yaşlarını yalnız geçirme olasılıkları erkeklere kıyasla yüksek. Bu çerçevede ise yalnız yaşayan yaşlı bayanlara yönelik duygusal ve fizikî zorlukları azaltıcı toplumsal dayanak ve bakım hizmetlerinin gerekliliğine işaret edildi. İş gücüne iştirak oranlarındaki farkın yaşlı kadın-erkek ortasında da bariz olarak sürdüğüne dikkat çekilen raporda, erkeklerin iş gücü piyasasında yaşlılık periyodunda bile daha yüksek oranda yer alması, bayanların ömürleri boyunca maruz kaldıkları ekonomik kırılganlıklarını yaşlılığa da taşıdıklarını gösteriyor.
Türkiye’nin birinci Bayan OSB’si
Kadın girişimciliği ve istihdamının artırılmasına yönelik Türkiye’nin birinci Bayan Organize Sanayi Bölgesi (OSB) için atılan en somut akademik adım, İstinye Üniversitesi ile Milletlerarası Endüstrici ve İş Bayanları Derneği (USİKAD) arasında imzalanan iş birliği protokolüyle gerçekleşti. İstinye Üniversitesi, bu protokolle sırf endüstriye nitelikli insan kaynağı sağlamakla kalmayacak, birebir vakitte bayan girişimcilere yönelik eğitim, mentorluk ve araştırma çalışmalarında da güçlü bir akademik dayanak sunacak. İmzalanan protokol, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın onay sürecinde olan Bayan OSB’nin kurumsal yapılanmasına üniversite katkısını resmî olarak başlatan birinci adım oldu.
İstinye Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Erkan İbiş, iş birliği protokolüyle ilgili şöyle konuştu: “Kadın OSB projesiyle birlikte, USİKAD üyeleriyle gençler ortasında mentorluk alakaları kurarak iş dünyasına daha şuurlu ve güçlü bireyler kazandırmayı hedefliyoruz. Ayrıyeten hayat uzunluğu öğrenme yaklaşımıyla ortak eğitim müfredatları geliştirerek, girişimcilik ve mesleksel gelişim alanlarında tesirli eğitim serileri düzenleyeceğiz.”
Akademiyle güçlü iş birliği
USİKAD Yönetim Kurulu Lideri Müge Eker Öz ise, akademiyle güçlü bir iş birliği içinde olmanın Bayan OSB’nin sürdürülebilirliği açısından kritik olduğuna dikkat çekerek, “Bu yalnızca teknik işçi yetiştirmeyi değil, uzun vadeli akademik iş birliklerini ve karşılıklı bilgi üretimini kapsayan bir model olacak” dedi. Öz, Bayan OSB’nin Marmara bölgesinde konumlanmasının planlandığını belirterek, “Ekonomik, toplumsal ve çevresel boyutlarıyla bayanın iş ömrüne iştirakini bütüncül olarak ele alacağız. Bayanın ailede, iş yerinde ve karar verici durumlarda etkin rol alacağı bir ekosistem kurmayı amaçlıyoruz” diye konuştu. OSB bünyesinde kurulması planlanan Bayan OSB Akademisi, özel eğitim merkezi ve kuluçka merkezi ile teşebbüsçü bayanlara özel dayanak düzenekleri hayata geçirilecek.
