Uydu aygıtıyla izlenen ‘Tuba’ ikinci dünya tipine salındı
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Tabiat Varlıklarını Koruma Genel Müdürlüğü bünyesindeki DEKAMER’de, farklı nedenlerle yaralanan 7 caretta carettanın tedavisi tamamlandı. DEKAMER görevlilerince İztuzu Kıyısı’nda kabuğu temizlenen “Tuba” ile 2 kaplumbağaya uydu takip aygıtı yerleştirildi. Daha sonra düzenlenen merasimle 7 kaplumbağa ile yuvadan çıkan 20 yavru da denize bırakıldı.
DEKAMER’in TUI Deva Vakfı dayanağıyla 28 Ağustos 2019’da uydu takip aygıtı takarak denize bıraktığı ve “Tuba” ismi verilen 25-30 yaşlarındaki caretta caretta, Türkiye’den Adriyatik’e kadar izlenen birinci deniz kaplumbağası oldu.
İztuzu Plajı’ndan bırakıldıktan sonra 2 ayını Marmaris açıklarında geçiren, daha sonra yaklaşık 1 ay içinde Yunanistan’a ulaşan “Tuba”, Malta, İtalya, Bosna Hersek, Arnavutluk, Karadağ ve Hırvatistan kıyıları ile Adriyatik’e kadar uzanarak yaklaşık 25 bin kilometre yol katetti.
Muğla Valisi İdris Akbıyık, hem tedavi edilen kaplumbağaları hem de yavruları denize bıraktıklarını söyledi. Akbıyık, DEKAMER’de son yıllarda değerli çalışmalar yürütüldüğünü belirterek, emeği geçenlere teşekkür etti.
İztuzu plajının deniz kaplumbağalarını müdafaa ve rehabilitasyon merkezi haline geldiğini vurgulayan Akbıyık, merkezin birebir vakitte Türkiye’de tek olduğunu lisana getirdi. Pamukkale Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Biyoloji Kısmı Öğretim Üyesi de olan DEKAMER Müdürü Prof. Dr. Yakup Kaska, yaralı bir deniz kaplumbağasının kurtarılarak denize gönderilmesinin popülasyona çok değerli bir katkı sağladığını söyledi.
Çünkü 1000 yavrudan lakin bir adedinin yetişkin olabildiğini belirten Kaska, “Bu yetişkinlerin de rehabilitasyon sonrasında tabiata ne kadar ahenk sağladıkları ile ilgili çalışmalar çok fazla yok. Daha evvel tedavi yaptığımız ve dünyada birinci kez 4 yıl boyunca izlenerek bu rekoru kıran Tuğba’yı, tekrar yuvalamak için geldiğinde aygıt takarak ikinci dünya tipine göndermiş oluyoruz.” dedi.
Kaska, Tuba ve öteki caretta carettaların uydu takip aygıtlarından göç, beslenme ve kışlak alanlarını izleyerek, tarafını nasıl tayin ettiği, yerin manyetiğinden ve akıntının tarafından nasıl etkilendiği üzere faktörleri izleyeceklerini lisana getirdi.
“COSMOS” YERLİ VE ULUSAL UYDU TAKİP AYGITIYLA İZLENECEK”
Uydu ve uzay teknoloji şirketi Plan-S, DEKAMER ile yaptığı işbirliği kapsamında deniz kaplumbağalarının göç yollarını ve ömür alanlarını izlemek için uydu takip aygıtını devreye aldı.
Bugüne kadar yurt dışından ithal edilen ve tanesi yaklaşık 5 bin dolar olan aygıt, Plan-S’in geliştirdiği yerli versiyon sayesinde hem maliyetsiz hem de Türkiye’nin teknoloji bağımsızlığına katkı sağlayacak formda üretilebiliyor.
Plan-S’in Bilimsel Çalışmalardan Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Dr. Umut Yıldız, yörüngedeki uyduları bu defa deniz kaplumbağalarının ömür döngüsünü anlamak için kullandıklarına işaret ederek, “Carettaların bu aygıtla denizlerdeki döngüsünü izleyerek dataları DEKAMER ile paylaşacağız. Bu uydu takip aygıtı yalnızca ‘Cosmos’ ismini verdiğimiz caretta için geliştirildi. Bir ay evvel birinci testleri yapmıştık ve aygıtı biraz daha geliştirerek artık kullanıma hazır hale getirdik. Birinci sefer bir caretta carettaya yerli ve ulusal uydu takip aygıtı takmış olduk.” diye konuştu.
Törende Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Turhan Kaçar, Pamukkale Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Mahmud Güngör ve Dokuz Eylül Üniversitesi Rektör Vekili Prof. Dr. Hamdi Şükür Kılıç konuşma yaptı. Konuşmaların akabinde caretta carettalar protokol üyeleri tarafından denize salındı.
Törene, Ortaca Kaymakamı Kenan Aktaş ve Belediye Başkanı Evren Tezcan, Çevre Şehircilik Vilayet Müdürü Ömer Bolat, Doğa Müdafaa ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü çalışanları ile bölgede tatil yapan yerli ve yabancı turistler katıldı.
