Üretici yeni dönemde 400 bin ton fındık bekliyor! Fiyat 250 TL olur mu?
Duygu Erdoğan/İstanbul – Fındıkta yeni hasat periyodu ağustos ayıyla birlikte başlıyor. Kahverengi kokarca zararlısının kayıplarını kısmen telafi eden bölgede, nisanda yaşanan zirai donun verdiği ziyan daha büyük olarak hesaplanıyor. Farklı fındık paydaşlarından oluşan rekolte tespit kurulu, yeni dönem için 460 bin ton fındık rekoltesi iddiası yapmıştı. Üretici ise alandaki son çalışmalarla birlikte rekolteyi 400 bin ton olarak hesaplıyor. Bu kapsamda düşük üretim ve artan maliyetlerle birlikte Toprak Mahsulleri Ofisi’nin (TMO) açıklayacağı fındık alım fiyatının en az 250 lira olması talep ediliyor. Son iki dönem boyunca kahverengi kokarca zararlısı nedeniyle oluşan büyük kayıplarla güç devirler geçiren fındık bahçelerini bu yıl ise zirai don hasarı karşıladı. Son yüksek hava sıcaklıkları ve yağışsız devrin ise başta Batı Karadeniz olmak üzere randıman kaybını artıracağı öngörülüyor.
‘Mücadeleye orta vermiyoruz’
Zirai don yaşanan bölgede Ordu’dan örnek veren Altınordu Ziraat Odası Başkanı Atakan Akça, geçen dönem 200 bin ton olan rekoltenin 64 bin tona kadar düşeceğini söyledi. Kahverengi kokarca ile çabada ise değerli bir düzeye ulaşıldığını anlatan Akça, “Geçen döneme nazaran ziyanını yüzde 70-80 oranında düşürdük. Lakin uğraşa orta vermiyoruz. Üreticimiz çok sıkıntı bir çaba veriyor. Bölgemizi bu zararlılardan tamemen kurtarmakta ve fındığımızın kalitesini sürdürmekte kararlıyız” dedi.
‘Fiyatı üretici belirleyecek’
Rekolte tespit kurulunun fındık için bu dönem 460 bin ton kestirimi olduğunu anlatan Akça, fakat alandan son bilgilerle üreticinin varsayımının 400 bin ton düzeyinde olduğunu lisana getirdi. Fındık alım fiyatı için üreticinin beklentisine ait ise Akça, şu yorumu yaptı:
“Elbette maliyet artıyor, bahçelerde meseleler üretimi çok zorluyor. Tarım eseri olduğu kadar bu kadar güçlü bir sanayi ve ihracat eseri olarak fındık üreticisi de hak ettiği hissesi almalı ve üretimine kararlılıkla devam etmeli. Bunun için kiyo fiyatında en az 250 lira bir alım fiyatı talebimiz var. Bu fiyat aralığı 250-300 lira olmalı. Fakat şunu son yıllarda daha güçlü lisana getiriyoruz; fındığın fiyatını üretici belirlemeli. Bu kadar uğraşının karşılığını almalı. Üreticimize davetimiz; eserlerinizi kıymetinde satmak için bekleyin, ‘satamam’ diye endişelenmeyin.”
Üreticiye Maliyeti 222 TL
Ordu’da Ziraat Mühendisi Haluk Şensoy yaptığı açıklamada, 2025 yılı için 1 kilogram fındığın üreticiye maliyetini 222 TL olarak hesapladıklarını söz etti. Nisan ayında ülke genelinde tesirli olan zirai don nedeniyle önemli kayıplar olduğunu belirten Şensoy, “Ordu’da yaklaşık 2 milyon 226 bin dönüm fındık toprağı mevcut, bunun da matematiğini yaptığımızda bu yıl dönüm başına 27 kilogram fındığımız çıktı. Don afetinden ötürü çok düşük bir sayı. Bunun hesabını yaptığımızda bir kilogram fındığın 2025 yılında üreticiye maliyetini 222 TL olarak bulduk” diye konuştu.
Bahçe bakımı yüksek önemde
Dünya fındık üretiminde 741 bin hektarlık alanla birinci sırada yer alan Türkiye, fındık pazarının büyük bir kısmını elinde bulunduruyor. Fındık üretiminde Türkiyeyi sırasıyla İtalya, Azerbaycan, ABD ve Gürcistan izliyor. Son yıllarda bilhassa Azerbaycan ve ABD’nin üretiminde artış olduğu gözlemleniyor.
Dünya fındık pazarı ve üretiminde dorukta olan Türkiye’ye gelecekte en büyük rakibin dikim alanlarını yaygınlaştıran Amerika Birleşik Devletleri’nin (ABD) olması öngörülüyor.
Yıllık 750 bin ton civarında fındık rekoltesi olan Türkiye’de ortalama 550 bin tona kadar geriledi. Bu kayıpta iklim temelli meseleler ile ziyanlı kayıpları değerli yer tutuyor. Fındıkta rekabetin artması, fındık bahçelerinin bakım ve sürdürülebilirliğinin kıymetini artırıyor. Buna nazaran, bilhassa yıllık bakım periyotları ve ziyanlı ile gayrette üreticinin dikkatli olması öneriliyor.
