Üniformayı giydi, sisteme sızdı! Havada 6 yıl süren vurgun: Yakayı bu türlü ele verdi
Derleyen: Gonca Kocabaş / Milliyet.com.tr – Amerikan havacılık tarihinde gibisi az görülen bir dolandırıcılık hadisesi, Tiron Alexander ismindeki bir adamın yıllar boyunca adeta görünmez kalarak gerçekleştirdiği usulsüzlüklerle gün yüzüne çıktı. Güney Florida’da yaşayan 35 yaşındaki Alexander, kendisini çeşitli hava yolu şirketlerinin kabin vazifelisi olarak tanıtıp en az 120 uçuşu fiyatsız olarak gerçekleştirdi. 6 yıl boyunca planlı, dikkatli ve şaşırtan derecede inandırıcı bir prosedürle sistem açıklarını kullanan Alexander, havacılık güvenliğinin ne kadar kırılgan olabileceğini de kanıtladı.
SAHTE BİLGİLERLE YÜZLERCE REZERVASYON YAPTI
Sahte işçi rozetleri, kurgu işe giriş tarihleri ve uydurma çalışan numaralarıyla donattığı profilleri sayesinde uçuş vazifelilerinin kullandığı iç rezervasyon sistemine erişim sağlayan Alexander, yıllar boyunca hem hava yolu şirketlerini hem de ulaşım güvenliğini denetleyen kurumları yanıltmayı başardı. Üstelik bu müddette hiçbir misyonlu ya da sistem yöneticisi şüphelenmedi ta ki dijital izler ve geride bıraktığı evraklar, onu adım adım yakalanmaya götürene kadar.
ABD Adalet Bakanlığı’nın yayınladığı resmi açıklamalara nazaran Alexander, uçuş çalışanına özel rezervasyon sistemlerini kullanarak uydurma vazifeli bilgileriyle yüzlerce uçuş rezervasyonu yaptı. En az 34 uçuşa fizikî olarak bindiği belirlenen Alexander, geri kalan rezervasyonları da gerçek işçi izlenimi yaratarak oluşturdu. Yedi farklı vazifeli ismiyle kayıt oluşturan sanığın, işçi kıyafetleriyle güvenlikten geçip uçaklara bindiği tespit edildi.
GÜVENLİK DENETİMLERİNDE HER ŞEY OLMASI GEREKTİĞİ GİBİ
Olay sırf bir kişinin uçuş sistemini nasıl istismar ettiğini değil, tıpkı vakitte Amerikan havacılık güvenlik altyapısında bulunan önemli açıkları da gözler önüne serdi. Ulaşım Güvenliği Dairesi tarafından yapılan açıklamada, Alexander’ın tüm güvenlik denetimlerinden olağan bir yolcu üzere geçtiği ve seyahat sırasında rastgele bir tehdit oluşturmadığı vurgulandı. Lakin uzmanlar, sistemin Alexander üzere şahısların istismarına nasıl bu kadar uzun mühlet açık kaldığını sorguluyor. Bilhassa kimlik doğrulama süreçlerinin dijitalleştiği bir devirde, kağıt üzerinde yapılan beyanlara dayanarak sistem içi erişim sağlanması, önemli bir güvenlik açığı olarak bedellendiriliyor.
Soruşturma belgesine nazaran Alexander, rezervasyonlarını çoğunlukla şirket içi erişime sahip işçinin kullanabildiği özel yazılımlar üzerinden yaptı. Yetkililer, sanığın bu erişimi nasıl elde ettiğine dair teknik soruşturmaların sürdüğünü açıkladı. Savcılar, Alexander’ın dolandırıcılık cürümlerinden yargılandığını belirtti. Mahkeme mühletince Alexander, suçlamaları reddetse de heyet, kanıtların katılığı karşısında hatalı olduğuna hükmetti. Miami’de görülen davada yargıç Jacqueline Becerra’nın, Ağustos 2025’te sanığın cezasını açıklaması bekleniyor. Federal yasalar gereği Alexander’ın her suçlamadan 20 yıla kadar mahpus cezası alabileceği belirtiliyor. Bilhassa kamu ulaşım sistemine yönelik yapılan dolandırıcılıkların, cezai yaptırımlarının daha ağır olması bekleniyor.
EN KAPSAMLI DOLANDIRICLIK TEŞEBBÜSÜ OLARAK TARİHE GEÇTİ
Savcılık, bu olayın benzeri hadiselere karşı caydırıcılık oluşturmasını umuyor. Açıklamada, “Kamu güvenliğini tehlikeye atmayan lakin sistem güvenliğini açıkta bırakan bu cins hareketler önemli sonuçlar doğurur” denildi. Olayın ortaya çıkmasının akabinde dolandırıcılığın amacı olan hava yolu firmaları kamuoyuna resmi bir açıklama yapmadı. Lakin şirket içinden sızan bilgilere nazaran, dolandırıcılığın birçok şirkette tıpkı usulle gerçekleşmiş olması, sistem açıklarının şirketler seviyesinde de benzeri olduğunu gösteriyor. Kimi firmalar, işçi kimlik doğrulama prosedürlerini tekrar gözden geçirmeye başladı. Ayrıyeten, rezervasyon sistemlerinin sadece şirket ağı içinden erişilebilir hale getirilmesi de gündemde.
Tiron Alexander davası toplumsal medyada da geniş yankı uyandırdı. Bazı kullanıcılar, kurnazlık olarak gördükleri olayı hafife alırken, büyük çoğunluk bu olayın çok daha büyük riskler taşıdığı konusunda birleşti. Yorumların birçok, güvenlik sistemlerinin bu kadar kolay prosedürlerle aşılabilmesini korkutucu olarak nitelendirdi.
Havacılık kesiminde geçersiz misyonlu kılığına giren bireylerle ilgili daha evvel de misal hadiseler yaşandı. Lakin bu olay, sayı bakımından en geniş kapsamlı dolandırıcılık teşebbüsü olarak tarihe geçti. 2003 yılında Chicago’da bir kişi, geçersiz pilot kimliğiyle üç kere uçuş gerçekleştirmiş ancak daha fazlasına fırsat bulamadan yakalanmıştı. Tiron Alexander’ın formülü ise hem daha sistematik hem de daha uzun süreliydi. 6 yıl boyunca kimse tarafından fark edilmemesi, olayın ciddiyetini daha da artırıyor. 1960’lar da Frank Abagnale Jr, pilot, doktor ve avukat gibi farklı meslek kimlikleriyle birçok sahtekarlık yaptı. Leonardo DiCaprio’nun başrolünde yer aldığı ‘Catch Me If You Can’ sinemasına ilham olan Abagnale, düzmece kimlik ve kıyafetlerle 250’den fazla fiyatsız uçuş yaptı. Üstelik uçağı hiç kullanmadan, yalnızca pilot üzere görünüp seyahat ederek bunu başardı. Philippe Jernnard, 2013 yılında Philadelphia Havalimanı’nda Air France pilotu üzere davranarak bir kokpite girmeye çalıştı. Düzmece rozet, pilot ceketi ve yedek pilot koltuğu için bilet talebi ile yakalandı. Jernnard yalnızca bir kere uçmaya çalıştı lakin yakalanması, sistemi yine gözden geçirme gereği doğurdu.
Bu dava, sırf bir bireyin giriştiği dolandırıcılığın ötesinde, havacılık sistemlerindeki açıkların ne derece tehlikeli olabileceğini gözler önüne serdi. Gerek kamu kurumları gerekse özel şirketler, bu cins açıkların kapatılması için önümüzdeki periyotta yeni güvenlik adımları atmak zorunda kalacak üzere görünüyor.
