Türkiye’de ‘mpox’ argümanı
Türkiye’de bulaşıcı maymun çiçeği (mpox) hastalığı görüldüğü argüman edildi. Euronews’ün haberine nazaran, İngiltere’nin sıhhat sistemi NHS’ye bağlı “Travel Health Pro” isimli web sitesinde yayınlanan ihtarda şöyle denildi: “Dünya Sıhhat Örgütü (DSÖ), Türkiye’de 7 Ağustos 2025’te tespit edilen bir ‘Ib kladı’ maymun çiçeği olayı açıkladı. Hadisenin Birleşik Arap Emirlikleri’ne seyahat geçmişi olduğu bildirildi.” Bu nedenle NHS’ye bağlı seyahat yönergelerinde Türkiye’ye gidecek turistler için “maymun çiçeği” ikazının yayınlanması üzerine de İngiliz basını alarma geçti. İngiliz basını ve uzmanlar, Türkiye’ye gidecek turistlerin maymun çiçeği üzere salgınlara karşı “ekstra tedbirler almaları” davetinde bulundu.
Yeni bir uyarı
Ancak bu tez için Türkiye cephesinde Sıhhat Bakanlığı’ndan şimdi bir açıklama yapılmadı. Türkiye’de birinci ve resmi olarak tek maymun çiçeği olayı 2022’de duyurulmuştu. O dönemde Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, Türkiye’de birinci maymun çiçeği olayının 30 Haziran 2022’de görüldüğünü ve 37 yaşındaki hastanın tedavi edildiğini açıklamıştı. Türkiye’de 2024’te bir mpox hadisesi daha görüldüğü iddiası ise Sağlık Bakanlığı tarafından yalanlanmıştı. Son ihtarlar da DSÖ’nün 23 Ağustos tarihli son güncellemesiyle geldi. DSÖ’nün “Maymun Çiçeği Global Trendler” sayfasında Türkiye’de 7 Ağustos’ta seyahat kaynaklı bir mpox hadisesi görüldüğü yazıldı.
‘Bir erkekte görüldü’
Türkiye’de geçen ay yetişkin bir erkekte mpox tespit edildiği, bu hastanın yakın vakitte Birleşik Arap Emirlikleri’ni (BAE) ziyaret ettiği öne sürülüyor. Hastanın enfeksiyona seyahatte yakalandığı tez ediliyor. DSÖ’nün kayıtlarında, Türkiye’de Ocak 2024’ten beri 3 maymun çiçeği hadisesinin saptandığı ve bunlardan birinin son 6 hafta içinde kayda geçtiği tabir ediliyor. Fakat hadiselerin Türkiye’de yerleşik insanlarda mı oluştuğu belirtilmiyor. Öte yandan İngiltere’de bir yılda 16, Almanya’da ise 11 olayın görüldüğü de kaydediliyor.
Temasla geçiyor
Maymun çiçeği, bilimsel ismiyle mpox (monkeypox) daha çok Afrika’da görülen bulaşıcı bir enfeksiyon. Çiçek hastalığına benziyor. Birinci 1958’de maymunlarda tespit edilen hastalık, kemirgenler üzere öbür hayvanlardan da geçebiliyor. Beden sıvılarına temasla bulaşıyor. Beşerden beşere da yakın temas ve teneffüs damlacıklarıyla geçiyor. Enfekte kişinin deri döküntüleri, bulaş riskini artırıyor. Çiçek aşısının birtakım cinsleri mpox’a karşı koruyor. Mpox’ta destekleyici tedavi uygulanıyor. Hastalar, izole ediliyor. Seyahatlar, hastalığı yayıyor. Mpox’un Türkiye’de görüldüğü tez edilen ‘Klad Ib’ virüsü, Batı Afrika kökenli ve mevt oranı düşük bir formu temsil ediyor. Fakat bulaşması kolay oluyor. Mpox’a karşı bilhassa seyahatlerde hijyene çok kıymet verilmesi gerekiyor.
