Türkiye güç filosunu yeni gemilerle güçlendiriyor
Türkiye, derin denizlerdeki varlığını güçlendirecek, keşif ve üretim kapasitesini genişletecek 7. jenerasyon gemileriyle derin deniz filolarında dünyanın en çağdaş ve en büyük 4 güç filosu ortasında yer alacak.
Enerjide bağımsızlık amacına emin adımlarla ilerleyen Türkiye, halihazırda 4 sondaj, 2 sismik araştırma gemisi ve 1 yüzer doğal gaz üretim platformuyla denizlerde yürüttüğü faaliyetlerini filoya ekleyeceği 2 gemiyle daha da ileri düzeye taşımaya hazırlanıyor.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın müjdelediği yeni sondaj gemilerinin filoya katılmasıyla Fatih, Yavuz, Yasal ve Abdülhamid Han sondaj gemileri, Barbaros Hayrettin Paşa, MTA Oruç Reis sismik arama gemileri ve birinci yüzer doğal gaz üretim platformu Osman Gazi’nin yer aldığı güç filosundaki gemi sayısı 9’a yükseldi.
İnşası geçen yıl Güney Kore’de tamamlanan 228 metre uzunluk, 42 metre genişliğe sahip gemiler, derin denizde 12 bin metreye kadar sondaj yapabiliyor. Helikopter pistine ve 200 işçi için ömür alanına sahip gemilerin 2029’a kadar kesintisiz operasyon yürütme kabiliyeti bulunuyor.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, 18 Temmuz’da yaptığı açıklamada, gemilerden birincisinin yaklaşık iki ay sonra Türkiye’de olacağını belirterek, akreditasyon ve sertifikasyon süreçlerinin akabinde ocak ve şubat aylarında misyona hazır olacaklarını bildirdi.
Karadeniz ve ötesi için yeni ufuklar açıldığını söz eden Bayraktar, Türkiye’nin güç filosunun yalnızca sayıca değil, teknoloji, kapasite ve operasyonel aktiflik açısından da dünya çapında bir düzeye ulaştığını kaydetti.
Sismik araştırma gemileri
Türkiye’nin birinci sismik araştırma gemisi Barbaros Hayreddin Paşa ile 2012’de yerli envanter oluşturulmaya başlandı.
Denizin 8 kilometre altındaki jeolojik yapıları inceleyebilen Barbaros Hayreddin Paşa, iki ve üç boyutlu sismik data toplayabiliyor. Brüt 4 bin 711 ton tartısındaki gemi, istikamet ve durum tayinini uydu haberleşmesiyle otomatik olarak yapabiliyor. Uzunluğu 84, genişliği 21,6 metre olan gemide bir helikopter pisti bulunuyor.
MTA Oruç Reis’in inşasına ise 2012’de büsbütün yerli imkanlarla başlandı. İleri teknoloji eseri birçok bilimsel ve teknik ekipmanla donatılan gemi, 2017’de operasyon test, eğitim ve deneyim faaliyetlerine başladı.
Açık denizlerde iki ve üç boyutlu derin sismik araştırmalar yapabilecek kapasitede çağdaş sevk ve hareket sistemleriyle donatılan gemiyle, petrol ve doğal gaz araştırmalarının yanı sıra kara alanlarının deniz altındaki devamlılıklarının izlenmesi, kıta sahanlığı üzere stratejik kıymete sahip bilimsel araştırmalar da aktif biçimde icra edilebiliyor.
MTA Oruç Reis ile deniz tabanından itibaren 15 bin metre derinlikteki jeolojik yapılar görüntülenebiliyor. Çağdaş uzaktan kumandalı su altı aracıyla 1500 metre su derinliğindeki deniz tabanı detaylı olarak izlenebiliyor, deniz suyundan ve tabanından numune alınarak ölçüm ve tahliller anında yapılabiliyor. Uzunluğu 87, genişliği 23 metre olan gemide değişik açılarda etkin 35 kamera bulunuyor.
Türk mühendisler tarafından inşa edilen MTA Oruç Reis Sismik Araştırma Gemisi, geçen yıl Somali’de başladığı birinci kıtalararası misyonunu haziranda tamamladı. Somali açık denizinde 3 boyutlu sismik data toplayan geminin, ağustos ayı prestijiyle yeni vazifesi için hazır olması öngörülüyor.
Sondaj gemileri
Türkiye’nin birinci ulusal sondaj gemisi olan Fatih, 2017’de Türkiye Petrolleri Anonim Paydaşlığı (TPAO) envanterine katıldı. Fatih, İstanbul’un fethinin 567. yıl dönümü 29 Mayıs 2020’de Karadeniz’deki birinci ulusal sondajı gerçekleştirmek üzere Haydarpaşa Limanı’ndan uğurlandı.
Fatih, 20 Temmuz 2020’de Zonguldak açıklarında Tuna-1 olarak isimlendirilen lokasyonda 3 bin 500-4 bin metre derinlik maksadıyla Karadeniz’deki birinci ulusal derin deniz sondajına başladı.
Fatih sondaj gemisi, 6. kuşak teknolojiyle çalışmalarını sürdürüyor. Geminin, 229 metre uzunluk, 36 metre genişlik ve 51 bin 283 groston yükle 12 bin 200 metre derinlikte ve çok yüksek basınç altında dahi deniz sondajı yapabilme kabiliyeti bulunuyor.
İki kulesinin toplam yük kaldırma kapasitesi 1750 ton olan Fatih, faal pozisyonlandırma sistemi sayesinde 6 metre yükseklikteki dalga uzunluğunda bile sabit kalarak operasyonlarını sürdürebiliyor.
Fatih ile Karadeniz’de yapılan Türkiye tarihinin en büyük doğal gaz keşfi, birebir vakitte 2020’de denizlerdeki en büyük keşif olarak kayıtlara geçti.
Yavuz sondaj gemisi 2011’de imalinin tamamlanmasının akabinde Tanzanya, Kenya, Malezya ve Filipinler başta olmak üzere farklı ülkelerde misyon aldı. Türkiye’nin ikinci sondaj gemisi Yavuz, TPAO tarafından 2018’de satın alınarak envantere katıldı.
Yaklaşık 230 metre uzunluğa ve 36 metre genişliğe sahip gemi, deniz düzeyinden yaklaşık 103 metre yükseklikte sondaj kulesine sahip. 12 bin 200 metre derinliğe kadar çok yüksek basınç altında dahi sondaj yapabilen gemi, dinamik pozisyonlama sistemiyle 6 metreye ulaşan dalgalarda sondaja devam edebiliyor. Yavuz gemisi çift kuleli dizaynla hem asıl hem yardımcı işlerin yapılabildiği eş vakitli operasyona imkan sağlıyor.
Dünya genelinde bu konseptteki 16 gemiden biri olma özelliğini taşıyan Yavuz’da spor ve sinema salonu, dinlenme odaları bulunuyor. Gemide tam vakitli bir tabibin misyon aldığı 4 yataklı küçük bir hastane de yer alıyor. Elektrik muhtaçlığını 42 megavat kapasiteli dizel jeneratörlerden karşılayan Yavuz’un 7,5 milyon litre yakıt kapasitesi bulunuyor.
Türkiye’nin üçüncü sondaj gemisi olan Yasal, 2020 başında filoya dahil oldu. 2012’de inşa edilen gemi 227 metre uzunluğa ve 42 metre genişliğe sahip.
Kanuni sondaj gemisi, birinci vazifesi için 5 Mayıs 2021’de Karadeniz’e açıldı. Birinci sondajını Sakarya Gaz Alanı’nda yapan gemi, Türkali-2 kuyusunda derin deniz kuyu testlerini gerçekleştirdi.
Abdülhamid Han sondaj gemisi ise 2022’de Türkiye’nin filosuna katılan dördüncü gemi oldu. TPAO tarafından Kasım 2021’de 180 milyon dolara satın alınan gemi, yedinci kuşak üstün teknolojiye sahip 238 metre uzunluğunda ve 42 metre genişliğinde bulunuyor. Geminin kule yüksekliği ise 104 metre.
12 bin 200 metre derinlikte sondaj yapabilen gemi, teknik donanımı ve fiziki özellikleriyle filonun “en güçlüsü” olarak vazife yapıyor. Gemi, Yörükler-1 Kuyusu’na sondaj için gönderilmiş ve 17 Ağustos 2022’de birinci sondajını gerçekleştirmişti.
Osman Gazi Yüzer Üretim Platformu
Türkiye’nin birinci yüzer doğal gaz üretim platformu Osman Gazi, geçen yıl yenileme faaliyetlerinin akabinde bu yıl 29 Mayıs’ta İstanbul’un fethinin yıl dönümünde Boğaz’dan geçerek Filyos Limanı’na ulaştı.
2026’nın ortasında misyonuna başlayacak yüzer üretim platformu ile Karadeniz’deki mevcut doğal gaz üretimi 2 katına yani günlük 20 milyon metreküpe çıkacak.
Böylece Türkiye’deki yaklaşık 8 milyon hanenin doğal gaz muhtaçlığı Karadeniz’den karşılanmış olacak. Platform, belirlenen lokasyonda 20 yıl boyunca misyon yapacak.
