Türk ihracatına karşı vize seddi
Ahenk Bayazıt – Türkiye’den Avrupa Birliği (AB) ülkelerine, İngiltere’ye ve ABD’ye turistik ve eğitim maksatlı seyahat etmek isteyen vatandaşların yaşadığı ‘vize kabusu’nun bir benzeriyle Türk iş dünyası karşı karşıya… Türkiye’den iş insanlarının, girişimcilerin ve ihracatçıların yaşadığı vize sorunu nedeniyle toplantılar, fuarlar, iş görüşmeleri ve fırsatlar kaçıyor ve bundan ziyanlı çıkan Türk iktisadı oluyor. Daha vize için kıymetlendirme kademesine gelmeden vize randevusu bulabilmenin kaygısına düşen iş insanları bunun için ‘ekspres vize’ ismi altında daha yüksek meblağlar ödemeye mecbur bırakılıyor.
Ne kadar istiyorlar?
Vize fiyatının yanı sıra vize ofislerine da para ödeyen vatandaşlar işleri hızlandırmak için de kesenin ağzını yeterlice açmak zorunda kalıyor. ABD’ye gitmek isteyen bir kişinin vize için 185 dolar ödemesi gerekirken ekspres vize (öncelikli ve hızlı) almak isteyenlerin ek olarak yaklaşık 400 dolar ödeme yapması gerekiyor. İngiltere’ye vize fiyatı ise 180 dolar yani yaklaşık 135 pound. Fakat 1-5 güne kadar vize almak isteyenlerin ek olarak 500-1000 pound ortası ödeme yapması gerekiyor. Fiyatlar vize mühletlerine nazaran değişkenlik gösteriyor. AB ülkelerini kapsayan Schengen vizesi için ise 90 euro ödemek gerekiyor. Ekspres vize için danışmanlık şirketleri ile irtibat kurulabiliyor, buna ek olarak şirketlerin de hizmet bedeli firmadan firmaya değişiyor.
‘İş dünyasının en öncelikli sorunu’
ABD, İngiltere ve AB ülkelerine sık sık seyahat etmesi gereken iş insanları için vize sorunu hemen tahlile kavuşturulması gereken bir durum olarak öne çıkıyor. Milliyet’e konuşan İstanbul Ticaret Odası (İTO) Başkanı Şekib Avdagiç, şunları söyledi: “Vize sorunu Türkiye’nin ihracatının değerli bir kısmını gerçekleştiren, Türkiye’nin dışa açılan en büyük kapısı olan İstanbul iş dünyası için önemli bir mani. Randevu sisteminin hemen tahlile kavuşturulmasını bekliyoruz. Bu bahis ihracatçımızın en öncelikli sorunu olarak önümüzde duruyor. Süratli ve uzun vadeli vize sisteminin, şikayetleri kalıcı olarak giderecek biçimde uygulanmasını bekliyoruz. Vize pürüzüne yönelik daha tesirli adımların atılmasını bekliyoruz. Son olarak AB’nin Türk vatandaşlarına Schengen vizesi kurallarını kolaylaştırması, ticari seyahatleri hızlandıracaktır. Lakin bu adımın tamamlayıcı kesimi da kilitlenen randevu sistemidir. Randevu sorunu tahlile kavuşturulduğu taktirde, bunun Türk iş dünyasının ve girişimcilerimizin rekabet gücünü artıracak bir tesiri olacaktır. Nihai amaç, AB’nin Türk vatandaşlarına ‘vize serbestisi’ tanınmasıdır ve bundan vazgeçmiyoruz. AB, vizesiz seyahat hakkımızı teslim edene kadar vize sorunu kalıcı olarak çözülmüş olmayacaktır.”
Ticari sırları soruyorlar
Mithat Yurdakul – Türkiye ile İngiltere ortasındaki Özgür Ticaret Muahedesi (STA) müzakerelerinin ikinci çeşidinde, işadamlarının İngiltere vizesi alırken yaşadığı problemler Türkiye tarafından gündeme getirilecek. Ticaret Bakanlığı’na gelen vize şikayetleri ortasında, İngiltere’ye yapılacak 2 günlük iş görüşmesi için tapu kaydı istenmesi, seyahat edecek kişinin anne – babasının mezun olduğu okulların bilgisinin talep edilmesi de yer aldı. Edinilen bilgiye nazaran, Türkiye ile Birleşik Krallık (İngiltere) ortasındaki STA müzakerelerinin birinci çeşidi 23 Haziran – 2 Temmuz 2025 ortasında Ankara’da yapıldı. İkinci cins görüşmeler ise eylülde Londra’da olacak. Müzakereler öncesi Ticaret Bakanlığı tarafından yapılan ankete nazaran Türkiye’deki iş insanları, İngiltere pazarına erişimde değerli bir mahzur olarak vize ve çalışma müsaadesi müracaat süreçlerinde yaşanan meselelere dikkat çekti. Yaşanan sıkıntıların tahlili için bir muahede metninin hazırlanarak İngiltere’ye iletilmesi planlanırken, İngiltere vizesinde enteresan sıkıntılar yaşandığı ortaya çıktı. Buna nazaran, İngiltere’ye yapılacak 2 günlük iş görüşmesi için tapu kaydı, şirket finansal tabloları üzere evrakların yanında, seyahat edecek kişinin anne – babanın mezun olduğu okullar da istenen bilgiler ortasında yer aldı. Vize verilecek müddete nazaran giderek artan yüksek müracaat fiyatları, fotokopi ve kurye dahil tüm süreçler için alınan yüksek fiyatlar de vizede yaşanan şikayetler ortasında. İngiltere vizesi için ticari sır kapsamındaki bilgilerin talep edilmesi de lisana geterilen bir diğer şikayet oldu.
