Terörsüz Türkiye için bir adım daha
EVRİN GÜVENDİK / MEHTAP GÖKDEMİR- TBMM, dün tarihi bir toplantıya mesken sahipliği yaptı. Terörsüz Türkiye gayesi ile kontaklı olarak uzun müddettir gündemde olan Komisyon, Meclis Başkanı Numan Kurtulmuş’un daveti üzerine birinci toplantısını gerçekleştirdi. TBMM Merasim Salonu’ndaki toplantı yaklaşık 40 dakika gecikmeli başladı. Kurtulmuş, toplantının açılışında özetle şunları söyledi:
DÖNÜM NOKTASI: Yarım asırdır milletimizin başına bela olmuş terör illetinden kurtulmak için tarihi bir dönüm noktasına gelindiğini hepimiz müşahede ediyoruz.
MESELEMİZ ANAYASA DEĞİL: Burada asli sorunumuz; anayasa yazmak, hukuk ıslahatı yapmak ya da tüm sıkıntıları bir anda çözmek değildir. Siyasi hesaplarla, dar tariflerle ve kalıplarla değil; cüretle, vicdanla ve adaletle hareket etmenin ismidir.
ORTAK UMUT: FETÖ dahil darbe teşebbüslerini boşa çıkaran ve terör örgütünün tesirini kıran kararlı adımlarla birlikte yeni bir devrin eşiğindeyiz. Ortak acılarımızı artık ortak umuda çevirmek için buradayız.
TERÖRSÜZ BÖLGE: Terörsüz Türkiye aslında açıkçası terörsüz bir bölge demektir. Pek açıktır ki Türk-Kürt kardeşliği, coğrafyamızın asli kodudur.
İÇ CEPHE: İç cephemizi tahkim etmek, Türkiye’nin istikrarını kurumsal bir siyasal akla oturtmak zorundayız. Ülkemizin önünü tıkayan karanlık periyot, milletimizin feraseti ve devletimizin kararlılığıyla artık geride kalıyor.
KARDEŞLİK CÜMLELERİ: Bu komitede yeni bir anayasa yazmıyoruz tahminen lakin kardeşlik cümleleri kuracağız ve birlikte hareket edeceğiz.
PAZARLIĞIN SONUCU DEĞİL: Silah bırakma süreci, bir pazarlığın sonucu asla değildir. Canları kıymetine bu vatanı savunan tüm kahramanlar, bugün burada başlattığımız sürecin manevi mimarlarıdır. Atacağımız her adımda, onların emanetine sadakatle bağlı kalacağımızı ilan ediyoruz.
HERKESİN KÜRSÜSÜ: Bu kurul, kelamını yükselten herkesin kürsüsüdür. Kâfi ki ortak sözlerimiz barış, ortak maksadımız kardeşlik olsun. Bu çatı altında konuşulamayacak hiçbir husus yoktur. Kâfi ki birbirimizi dinlemeye hazır olalım.
Kurtulmuş ayrıca sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada kurula destek veren siyasi parti başkanlarına teşekkür etti.
5’te 3 çoğunluk kararı
Komisyonda oy birliğiyle belirlenen çalışma yöntem ve asıllar şöyle:
*Komisyon Başkanlığını TBMM Başkanı yürütecek. TBMM Başkanının yokluğunda görevlendireceği Kurul üyeleri toplantıya sırayla başkanlık edecek.
*Komisyonun toplantı kâfi sayısı üye tam sayısının salt çoğunluğu olacak. Kanun teklifi hazırlanmasına ait kararlar üye tam sayısının 5’te 3 çoğunluğu ile alınacak.
* Komite toplantılarında tam tutanak tutulacak. Kapalı yapılması kararlaştırılan toplantıların tutanakları saklı olacak. Toplantıların makul bir kısmının yahut tamamının basına kapatılmasına Kurul karar verebilecek.
* Kurul 31 Aralık 2025 tarihine kadar çalışmalarına devam edecek. Bu müddetin bitiminde Kurul üye tam sayısının beşte üç çoğunluğuyla çalışma müddetini her kezinde 2 aya kadar uzatabilecek.
İsmi belirlendi
Komisyonun ismi ‘Milli Dayanışma, Kardeşlik ve Demokrasi Komisyonu’ olarak belirlendi. 8 Ağustos Cuma yapılacak ikinci toplantıya Savunma Bakanı Güler, İçişleri Bakanı Yerlikaya ve MİT Başkanı Kalın da katılacak.
Üç şairle bildiri verdi
Kurtulmuş, Terörsüz Türkiye sürecine ait iletilerini Mehmet Akif Ersoy, Nazım Hikmet ve Kürt şair Ahmed-i Hani’nin dizelerini okuyarak verdi. Kurtulmuş’un dizelerini okuduğu Ahmed-i Hani, 17. yüzyılda Osmanlı Dönemi’nde yaşamış bir şair. Türbesi İshak Paşa Sarayı’nın doğusunda yer alan Ahmed-i Hani, Kürtçedeki birinci aşk mesnevisi olarak kabul edilen manzum eser Mem u Zin’in şairi.
Bilgilendirmeyi TBMM Başkanlığı yapacak
Meclis Başkanı Numan Kurtulmuş konuşmasında, kurulun prensiplerini, “şeffaflık, açıklık ve çoğulculuk” olarak sıraladı. Toplantılar basına açık olacak lakin toplantıların basına kapatılmasına Komite karar verebilecek. Bilgilendirmeler ise TBMM Başkanlığınca yapılacak.
Silah bırakmayı takip edecek
“Bu süreç, Türk’ün de Kürt’ün de her kesitten yurttaşın ortak geleceğini ilgilendiren bir beka meselesidir” diyen Meclis Başkanı Kurtulmuş, komisyonun “müzakereci bir istişare organı” olarak hareket edeceğini söyledi.
Buna nazaran kurulun misyon ve sorumlulukları ortasında bilhassa silah bırakma sürecinin millet ismine takibi olacak. Silahın büsbütün bırakılmasıyla barışı kalıcılaştıracak yasal düzenleme teklifleri hazırlamak da komitenin sorumlulukları ortasında yer alacak. Kurtulmuş, kanaat başkanları, üniversiteler, hukukçular ve sivil toplum kuruluşlarının da katkısının alınacağını söyledi.
Tam takım toplandı
TBMM’de düzenlenen resepsiyon ve geniş iştirakli toplantılara sahne olan Merasim Salonu bu defa Terörsüz Türkiye sürecine ait birinci toplantıya konut sahipliği yaptı. Toplantıya Kurtulmuş’un davet gönderdiği üye milletvekilleri tam takım katıldı. Komisyonda AK Parti 21, CHP 10, MHP dört, DEM Parti dört, Yeni Yol Kümesi üç, Hüda Par, TİP, YRP, EMEP, DSP ve DP de birer üyeyle temsil ediliyor.
Oturma düzeni
* AK Parti ve Yeni Yol Kümesi üyeleri yan yana otururken karşılarında CHP, MHP ve DEM Parti ile kümesi olmayan siyasi partilerin üyeleri yer aldı.
* Toplantıda siyasi parti kümeleri 20’şer dakika, kümesi olmayan partiler de 10’ar dakika kelam hakkı kullandı.
* Her kurumdan bir muhabir toplantıyı izlerken manzara ve fotoğrafları Meclis Başkanlığı servis etti.
AK PARTİLİ GÜL: Bu süreç bir kardeşlik projesi
AK Parti Küme Başkanvekili Abdülhamit Gül, Terörsüz Türkiye’nin millet projesi olduğunu söyledi. Gül, “Bu süreç, yarım asırlık bir acıyı sona erdirmeyi hedefleyen bir kardeşlik projesidir. Terörün ortamıza koyduğu duvarları yıkmak, birebir bayrak altında tekrar kenetlenmek için daha güçlü bir formda buluşmak için tarihi bir fırsattır” dedi. Gül, Türkiye’nin demokrasi tarihinde yeni bir sayfa açılacağına inandığını belirterek “Cumhur İttifakı olarak insanımızın güvenlik ve özgürlük hakkının asla pazarlık konusu yapmayız” diye konuştu.
CHP’Lİ BUYRUK: AYM ve AİHM kararlarına uyulmalı
CHP Küme Başkanvekili Murat Buyruk, “güven artırıcı tedbirler açıklaması” teklifinde bulunarak “Mesela kayyum uygulamalarından bir an önce vazgeçilmesi için bir davette bulunalım. Mesela tutuksuz yargılamanın asıl olduğunu, tutuklu yargılamanın istisna olacağını ve uygulayıcı yasaya uyması konusundaki ısrarımızı, direncimizi, talebimizi büyük bir açıklıkla söyleyelim. Birebir halde AİHM ve AYM kararlarına uyulmadığı hepimizin malumu. O halde bu komite ‘AYM ve AİHM kararlarına uyulmalıdır’ demelidir” dedi. Buyruk “Bu kurul asla anayasa teklifi hazırlığı ve tartışmasında olmayacaktır” sözünü kullandı.
MHP’Lİ YILDIZ Birbirimizi anlamaya çalışalım
MHP Genel Lider Yardımcısı Feti Yıldız, 41 yıllık ağır bir sorunun çözülmeye çalışıldığını belirterek “Bu süreç, 2013-2015 tarihlerinde ortaya konulan Tahlil Süreci’nin 2024-2025 versiyonu değildir. O süreç tekrarlanmayacaktır ve tekrar de canlandırılmayacaktır. Bu fırsatı heba etmeyelim. Birbirimizi itibarsızlaştırmak yerine anlamaya çalışalım. Yeni anayasa hazırlamak, anayasanın birtakım unsurlarını değiştirmek, teklifini sunmak üzere de bu kurulun vazifesi yoktur” diye konuştu. Yıldız, Anayasa’nın birinci üç hususunun değiştirilemez ve değiştirilmesi dahi teklif edilemez olduğunu vurguladı.
DEM PARTİLİ KOÇYİĞİT: Yapıcı, çözüm odaklı yaklaşacağız
DEM Parti Küme Başkanvekili Gülistan Kılıç Koçyiğit, “Komisyonumuzun toplumsal, siyasal mutabakat tabanını güçlendirmekle birlikte tıpkı vakitte müzakere yollarının gelişmesine de değerli katkılar sunacağına inanıyoruz. DEM Parti olarak bu tarihî sorumluluğun şuurundayız ve yapan, tahlil odaklı, kapsayıcı bir yaklaşımla bu çalışmaları yürüteceğimizi herkesin bilmesini isteriz” diye konuştu. DEM Parti Erzurum Milletvekili Meral Danış Beştaş ise “Umut hakkının uygulanması kararı tıpkı vakitte hukukun bir gereğidir” dedi.
YENİ YOL GRUP BAŞKANI KAYA: Nasıl bir Türkiye tahayyül ettiğimizi lisana getirmezsek süreç eksik olur
Yeni Yol Grup Başkanı Bülent Kaya, “Biz, ana eksenin elbette ‘örgütün silah bırakması’ olduğunun farkındayız lakin örgütün silah bırakmasından sonra nasıl bir Türkiye tahayyül ettiğimizi, nasıl bir demokrasi, nasıl bir hukuk devleti istediğimizi de burada şayet lisana getirmezsek süreci eksik olarak tanımlamış oluruz diye düşünüyoruz” dedi.
