Teknolojik kopya pazarı
OZAN ÖMER KADÜKER- Kulak içine yerleştirilen kablosuz mikro kulaklıklar, gömlek düğmesi görünümlü kameralar, casus kalemler, kameralı gözlükler ve kol saatine entegre edilen ekranlar, kopya çekmek isteyenlere yönelik satılıyor. O denli ki kimi alışveriş sitelerinde, “Metne odaklanan full HD kamera + casus kulaklık” içeren ekipmanlar, direkt “Öğrenci Seti” ismi altında pazarlanıyor. Bu cins ekipmanların fiyatları 2.900 TL’den başlıyor 10.000 TL’ye kadar çıkıyor. Ekipmanlar, ehliyet imtihanlarının dışında üniversite ve liselerdeki imtihanlarda da kullanılıyor. Bu ekipmanlar sadece internetten değil, İstanbul’da Fatih, Ümraniye, Esenler üzere ilçelerdeki mağazalardan da temin edilebiliyor.
Bir satıcı “Kamera hem manzara hem ses alıyor lakin şahısla konuşmak için kapalı kulaklık da almanız lazım. İkisi de toplam 5.600 TL yapıyor. İmtihan için bu sistemi kullanabilirsiniz. Gelip yerimizde deneyip karar verin” dedi. Öte yandan ikinci el satışların yapıldığı sitelerde de “Sınav kopya sistemi” başlığıyla ilanlar bulunuyor. Örneğin “Detaylar telefonda konuşulur” açıklamasıyla ilan paylaşan kişi, bu sistem için 8.200 TL istiyor.
‘Gömlek de diktirdim’
İkinci el sitelerindeki kimi satıcılarla da irtibata geçtik. Bir satıcı, “Ben de üniversite vize-finallerde kullandım. Hiçbir biçimde sorun yaşamadım. Kamera, gömlek düğmesi biçiminde zati anlaşılmıyor. Hatta bunun için özel gömlek diktirdim, içinden bakınca bile anlaşılmıyordu. Onu da verebilirim. Ayrıyeten kapalı kulaklık da var. Bu kulaklık sayesinde dışarıdaki arkadaş da bana soruların yanıtlarını söylüyordu. Siz de rahat biçimde imtihanlarda kullanırsınız. Fiyat 7.000 TL düşünüyorum ancak indirim yaparım zira artık işime yaramıyor” dedi.
Hapis cezası var
Kopya teşebbüsleri çoklukla ehliyet imtihanlarında yaşanıyor. Fakat üniversite ve liselerdeki imtihanlar için de bu sistemleri kullananlar var. ÖSYM’nin düzenlediği imtihanlara polislerin denetiminden sonra girildiği için ekipmanlarla katılmak güç olsa da bu formülleri deneyenler de oluyor. Örneğin geçen yılki YKS’de bir aday, kamera düzeneğiyle gönderdiği soruları yapay zekâya çözdürerek kopya çektiği tespit edildiği için tutuklanmıştı.
ÖSYM Kılavuzu’na nazaran imtihanlarda ses yahut imaj nakleden aygıt kullanmak suretiyle kopya çeken yahut bu suretle kopya çekilmesine aracılık eden kişi bir yıldan dört yıla kadar mahpus cezası ile cezalandırılıyor. Üniversitelerdeki imtihanlara giriş esnasında rastgele bir denetim olmuyor fakat imtihan esnasında gözetmen kopya tespit ederse öğrenci disiplin cezası alıyor. Yükseköğretim Kurumları Öğrenci Disiplin Yönetmeliği’ne nazaran kopyaya teşebbüse kınama; kopya çeken yahut çektirene bir yarıyıl için uzaklaştırma; imtihanlarda tehditle kopya çekenlere ise iki yarıyıl uzaklaştırma cezası veriliyor.
