Taylor Swift’in edebi mirası
Seray Şahinler – Her müziği, albümü, konseri olay oluyor, attığı her adım dünyada heyecanla takip ediliyor. Nahif sesi, özel müzikleri ve sahne performansıyla son yılların en tanınan müzikçilerinden biri Taylor Swift. ABD seçimlerindeki tavrıyla da 1.6 milyar dolarlık servetiyle dünyanın en varlıklı bayan müzisyeni unvanıyla da çok konuşuluyor. Ancak onu en çok sevdiren country biçimiyle başlayan ve bugün bir yıldıza dönüşen müzik seyahati.
Swift’in bu kendine has cihanı iki araştırmacı tarafından kapsamlı bir yayınla tahlil edildi. Denver Üniversitesi’nde edebi sanatlar doçenti Rachel Feder ile Roosevelt Üniversitesi’nde müzikal tiyatro alanında çalışan Tiffany Tatreau’nun kaleme aldığı “Edebiyatın İlhamıyla Taylor Swift”, Yuzu Yayınları tarafından Türkçe yayımlandı. Kitap, Taylor Swift’in albümleri üzerinden keyifli bir seyahate çıkarak müzik kelamlarının gerisindeki birikime odaklanıyor.
“Edebiyatın İlhamıyla Taylor Swift”te Swift evrenindeki kelamların yalnızca birer müzik kelamından ibaret olmadığını edebi bir sürekliliğin izini takip ettiğini görüyorsunuz. Muharrirleri müzik kelamlarının edebi referanslarını tek tek tahlil etmiş.
Felsefi izler
Gençliğinin şimdi başında hayallerinin peşinde bir kızın arayışlarının, aşkının, hislerinin peşinden müzikle gitmesiyle başlıyor kitap. Akabinde Swift’in mesleğinde hit olmuş birçok şarkının sözleri edebiyat üzerinden tahlil ediliyor. Onlarca müzikten seçilen alıntılar tarihi ve edebi altyapılarıyla inceleniyor. “Cold As You” müziğinde, “Ben hiç senin kadar soğuk bir yerde bulunmadım” kelamlarında müzikçinin Shakespeare’in “Seni bir yaz gününe benzetmek mi?” ile başlayan 18’inci sonesini bilakis çevirdiğine dikkat çekilmiş. “Tied Together with a smile” müziğindeki “Sular yükselir, içine atlar ve kendini bırakırsın” sözleri tekrar Shakespeare’e gönderme. Müellifler Taylor Swift’in bu sözlerle Hamlet’te babasının yasını tutan Ophelia’nın bir söğüt ağacından düşüp boğulmasını hatırlatıyor. “Teardrops on my guitar” müziğindeki ‘idealleştirilen birine âşık olma’ fikri Gustave Flaubert’in “Duygusal Eğitim”iyle ilişkilendiriyor.
Şarkı sözleri yalnızca edebi değil felsefi perspektiften de tahlil edilmiş. “Invisible / Görünmez” isimli müzik Platon’un mağara alegorisine referans veriyor. “You are not sorry” müziğindeki “Bu, son saman çöpü” sözleri de tabiri en erken kullanan filozof Thomas Hobbes’a uzanıyor.
Okuma listesi de var
Onlarca müzik kelamında -belki de çok fark edilmeyen- gotik betimlemeler, mitolojik atıflar, kadim masallar kitapta kapsamlı yer buluyor. Üstbetimsel göndermelerin gerisindeki tahliller ise kitap müzik-edebiyat bağı için kıymetli bir kaynak bedelinde. Kitapta atıf yapılan müzik kelamlarının bir de okuma listesi var. Müellifler, “Taylor Swift albümlerini sevdiyseniz Charles Dickens’ın ‘Büyük Umutlar’, D.H. Lawrence’ın ‘Oğullar ve Sevgililer’, ‘Grimm Masalları’, Sara Coleridge’nin ‘Phantmasion’, Ernest Hemingway’in ‘Cennet Bahçesi’, Virgina Woolf’un ‘Orlando’suna baht vermelisiniz” diyor.
