Tarihi keşif: En büyük Kara Delik birleşmesi tespit edildi
LIGO-Virgo-KAGRA (LVK) işbirliği kapsamında çalışan memleketler arası araştırmacılar, “GW231123” olarak isimlendirilen bu birleşme ile birlikte 225 Güneş kütlesine sahip yeni bir kara deliğin oluştuğunu açıkladı. Bu birleşme, kara deliklerin birleşmesiyle oluşan en büyük kütleli yapı olarak tarihe geçti.
LIGO, birinci kere 2016’da kütle çekim dalgalarını tespit ederek Einstein’ın genel görelilik teorisine güçlü bir ispat sunmuştu. Bu dalgalar, uzay-zaman dokusunda oluşan ve ışık suratında yayılan titreşimler olarak tanımlanıyor. LIGO’nun fevkalâde hassasiyetindeki dedektörleri, bu dalgaları ölçmek için kullanılıyor.
LIGO, İtalya’daki Virgo ve Japonya’daki KAGRA ile birlikte çalışarak LVK müşahede ağını oluşturuyor. İşte bu ağın Kasım 2023’te gerçekleştirdiği müşahede çalışmaları, tarihe geçen GW231123 olayının tespit edilmesini sağladı. Bu birleşmede çarpışan kara deliklerin kütleleri sırasıyla yaklaşık 100 ve 140 Güneş kütlesi olarak ölçüldü. Evvelki rekor, 2021’de keşfedilen GW190521 olayına aitti ve birleşmeden sonra oluşan kara delik 140 Güneş kütlesindeydi.
GW231123’ü daha da dikkat cazibeli kılan öge ise, her iki kara deliğin de neredeyse genel görelilik teorisinin müsaade verdiği azamî süratlerde dönüyor olması. uzmanlar bu kadar süratli dönüşlerin standart yıldız evrimi modelleriyle açıklanamayacağını ve bu müşahedenin mevcut teorilere meydan okuduğunu belirtiyor.
Bilim insanlarının şu anki en güçlü iddiası ise bu kara deliklerin daha evvel gerçekleşmiş öbür birleşmelerden oluşmuş “ikinci nesil” kara delikler olduğu tarafında. Yani bu devasa yapılar, geçmişte daha küçük kara deliklerin birleşmesiyle meydana gelmiş olabilir.
Bu keşifin hem kainatın işleyişine dair bildiklerimizi hem de kara deliklerin evrimsel geçmişine dair varsayımlarımızı yine gözden geçirmemize neden olabileceği belirtiliyor.
