Yarım saat su üzerinde yüzen otomobil! Harika teknoloji mi yoksa stratejik atılım mi?
Derleyen: Betül Topaklı / Milliyet.com.tr – Global ısınmayla birlikte bir anda başlayan şiddetli yağmurlar, tsunami, eriyen buzullar, okyanus dalgaları, barajların yıkılması üzere pek çok nedenle meydana gelen seller, büyük bir felakete sebep olabiliyor. Özellikle ani sel baskınlarında sular birkaç dakika içinde süratle yükselirken bu durum tüm yolların bir anda göle dönmesine hasebiyle araçların suya gömülmesine ve şoförlerin mahsur kalmasına neden oluyor. Pek çok ülke bu hususta önlemler alırken, Çinli araba üreticileri, şoförlerin kelam konusu bu kâbusu yaşamamaları için otomobillerine yüzdürme özelliği ekliyor.
ŞİDDETLİ YAĞIŞLAR, TAŞKINLAR VE TAYFUNLAR…
Çin, coğrafik yapısı ve iklimsel değişimler nedeniyle sık sık sel felaketleriyle karşı karşıya kalıyor. Bilhassa son yıllarda iklim değişikliğinin tesiriyle şiddetli yağışlar, taşkınlar ve tayfunlar daha sık görülmeye başladı. Çin’in Henan eyaletinde yaşanan büyük sel felaketinde Zhengzhou kentinde üç günde tam tamına 617,1 milimetre yağmur yağdı ki bu, bölgenin bir yılda aldığı yağış ölçüsüne eşit. Sonuç olarak, metro istasyonları suyla doldu, yollar dev göllere dönüştü ve binlerce araç suya gömüldü. Resmî raporlara nazaran, bu felakette 300’den fazla kişi hayatını kaybetti ve milyarlarca dolarlık hasar oluştu. Yani Çin’deki doğal afetler ve artan sel riskleri üreticileri harekete geçiren değerli faktör olarak karşımıza çıkıyor.
Ülkenin Bahtı eyaletinde yaşanan sel felaketi ise 1,7 milyondan fazla insanın hayatını olumsuz etkiledi. Meskenler çöktü, kurtarma çalışmaları aksadı ve kaos yaşandı. Listeye eklenecek aslında çok fazla sel felaketi var ve bu tıp olaylar, Çin’de araba üreticilerinin farklı güvenlik tahlilleri geliştirmesine neden oldu. Su baskınlarına karşı güçlü araçlar üretme fikri de tam olarak buradan çıktı.
YARIM SAAT SU ÜZERİNDE YÜZÜYÜYOR
Geleneksel içten yanmalı motorlu araçlar, suya girdiklerinde büyük sıkıntılar yaşayabiliyor. Motor, egzoz ve hava giriş sistemleri suyla temas ettiğinde motor, durabilir ve araç arızalanabiliyor. Lakin elektrikli araçlarda durum biraz farklı. Bataryaları ve elektrik sistemleri çoklukla kapalı ve yalıtımlı. Böylelikle suya karşı daha sağlam hâle geliyor. Bu noktada, Çin’in en büyük elektrikli araba üreticilerinden biri olan BYD’nin geliştirdiği Yangwang U8 modeli de bunlardan biri. Bu lüks SUV, yarım saatliğine su üzerinde yüzebilen bir sistemle donatıldı.
KONTROLLÜ BİR HALDE İLERLİYOR
BYD yetkilileri, aracın elektrik motorlarının bağımsız tekerlek denetimine sahip olması sayesinde su içinde hareket edebildiğini belirtiyor yani araç, suda sürüklenmek yerine 3 km/s süratle, denetimli bir halde ilerleyebiliyor. Bir diğer örnek ise Tesla’nın CEO’su Elon Musk’ın 2016’da yaptığı bir açıklama. Musk, Tesla Model S’in su üzerinde kısa bir mühlet yüzebileceğini ve jet-ski üzere hareket edebileceğini argüman etmişti. Fakat Tesla bu özelliği resmî olarak desteklemese de Çinli araba üreticileri bunu çok daha ileriye taşıdı.
Çin hükûmeti, sellerle çaba etmek için Sünger Kentler (Sponge Cities) ismini verdikleri bir altyapı projesi yürütüyor. Bu projeyle kentlerin yağmur suyunu daha güzel emmesi ve yönetmesi hedefleniyor fakat bu çalışmaların tamamlanması yıllar alacak ve mevcut altyapının değiştirilmesi de hayli güç. Bu yüzden araba üreticileri, kişisel tahliller geliştirmek zorunda kalıyor. Yani yüzdürme özelliğine sahip araçlar, süratli ve pratik bir güvenlik tahlili olarak öne çıkıyor.
ÇİN, DÜNYANIN EN BÜYÜK ELEKTRİKLİ ARAÇ ÜRETİCİSİ
Otomotiv bölümündeki rekabet ve pazarlama stratejileri de bu hususun bir modülü. Natürel ki Çinli araba üreticileri bu özelliği yalnızca güvenlik için değil, pazarda farklılaşmak ve global rekabette avantaj sağlamak için de kullanıyor. Bilhassa elektrikli araç pazarında büyük bir rekabet var ve üreticiler daima yeni teknolojiler geliştirmek zorunda. Çin, 2023 prestijiyle dünya çapında en büyük elektrikli araç üreticisi ve ihracatçısı pozisyonuna geldi. Tesla üzere devlerin yanı sıra BYD, NIO, XPeng üzere markalar da global pazarda süratle büyüyor. Yüzdürme özelliği üzere yenilikçi tahliller ise tüketicilerin dikkatini çekmek ve güvenliği ön plana çıkarmak için tesirli bir strateji olarak görülüyor.
YÜZDÜRME ÖZELLİĞİ İŞE YARIYOR MU?
Teknik olarak bir aracın suya girdiğinde yüzmesi ve denetimli biçimde ilerleyebilmesi için büsbütün su geçirmez olması, kâfi kaldırma kuvvetine sahip olması ve motor sistemlerinin su altında da çalışabilmesi gerekiyor. BYD ve başka markalar, bu özellikleri test ettiklerini ve makul şartlarda çalıştığını tez ediyor. Ancak bu araçların tam manasıyla bir tekne üzere yüzemeyeceğini ve yalnızca kısa müddetli acil durumlarda kullanılabileceğini unutmamak gerekiyor. Yani sel sularında ilerlemek için büsbütün inançlı bir alternatif sunmasalar da kritik durumlarda şoförlere fazladan bir çıkış yolu sağlayabilirler.
MÜHENDİSLER KALDIRMA KUVVETİNİ İÇİN ÇALIŞIYOR
Çinli araba üreticileri, yüzdürme özelliğini geliştirmek için çalışmalarına devam ediyor. Gelecekte, tahminen de büsbütün amfibik (hem karada hem suda gidebilen) elektrikli araçlar piyasaya sürülebilir. Şu an için en büyük zorluklardan biri, araçların uzun müddetli yüzebilmesi için kâfi kaldırma kuvveti sağlamak. Mühendisler hafif gereçler, gelişmiş batarya yalıtımı ve su itici kaplamalar üzere teknolojilerle bu sorunu çözmeye çalışıyor.
