‘Stüdyo’da 3 yarar 1 çekince var

Duygu Erdoğan / İSTANBUL – Stüdyo daireler artık İstanbul’a geri dönüyor. 1+0 olarak bilinen stüdyo daireler yaklaşık 15 yıldır çeşitli yarar ve çekincelerle bir yasaklanıp, bir hür bırakıldıktan sonra kalıcı olarak dönmüşe benziyor! Barınma maliyetlerinin süratle arttığı İstanbul’da artık maliyeti düşüren bu konutların zarurî olduğu tabir ediliyor. Bu küçük daireler için daha evvel tüketicinin çekinceleri olsa da artık konut geliştiricisi ve tüketicinin küçük konutların üretiminin özgür bırakılması konusunda hemfikir olduğu belirtiliyor. Buna nazaran taraflar küçük dairenen 3 yararı konusunda anlaşıyor.

1-Stüdyo dairelerin üretimi öncelikle daha uygun fiyata konut satışını sağlayacak;

2- Bilhassa kentsel dönüşümde üzerine para ödemeden daha küçük konuta razı olan vatandaşlar için dönüşümün önünü açacak;

3- Yalnız yaşayanların, yaşlıların ve öğrencilerin daha uygun fiyatlı konutlara erişiminin sağlanması için adım atılmış olacak.

Bu belirtilen 3 fayda yanı sıra ise tek çekince Türk aile yapısının stüdyo dairelerde yaşamaya uygun olmadığı görüşü. Lakin son yıllarda süratle artan konut fiyatları ve kira ödemeleri; bu çekincenin önüne geçmiş görünüyor. Buna nazaran en uygun 2+1 konutun 4 milyon lira bandında satışta olduğu İstanbul’da yeni yapılacak 1+0 daire 2 milyon lira düzeyinde fiyata satılabilecek. 

‘Girinti’ ile belirli

Planlı Alanlar İmar Yönetmeliği’nde daha evvel salon yani oturma odası olarak kullanılan alan ve tuvalet banyo için belirlenen en küçük metrekare oranları başka bir yatak odası için ele alınmamıştı. Yatak odası için başka bir büyüklük belirtilmediği için müteahhitler bu boşluktan yararlanarak en küçük 1+1 daire yerine 1+0 daire imaline 2017’ye kadar devam etti. Buna nazaran yatak odası oturma odasının girintisi gibi yapılabiliyordu. Fakat daha sonra ayrıyeten en az 8 metrekare büyüklüğünde bir yatak odası da düzenlemeye eklendi ve arada kapı olmasa bile başka bir oda yapılması mecburî oldu. Bu tarihten itibaren artık en küçük 1+1 daire yapılabiliyordu. Resmi Gazete’de yayımlanan Planlı Alanlar İmar Yönetmeliği değişikliğiyle, uzun müddettir imar mevzuatı nedeniyle yapılamayan 1+0 stüdyo dairelerin önü açıldı. Parseldeki bağımsız kısımların yüzde 20’sini geçmemek kuralıyla; oturma odasında alanı en az 9 metrekare olan yatak nişi yani girinti varsa konutlarda ayrıyeten yatak odası yapılması zarurî olmayacak. Yani 1+0 konut projelendirmek yine mümkün hale gelmiş oldu.

‘Piyasa da talep ediyor’

Gerek arsa fiyatları, gerekse maliyetler nedeniyle yeni konut arzının azaldığını anlatan Tanyer yapı Genel Koordinatörü Taylan Tanyer ise, “Daha ulaşılabilir konutlar için tıpkı yere daha fazla konut yapılması gerekiyor. Bu nedenle alınan kararı hem vatandaş hem de kesim ismine hakikat buluyorum. Yeni konut projelerinde 1+1 ve 1+0 dairelere daha çok yer verileceğini göreceğiz. Aslında piyasadaki talep de bu tarafta. Öte yandan insanların konuttaki beklentileri de farklılaştı. Bilhassa çocuklu aileler, doğal hayat içinde toplumsal donatıları olan ve çevreci projeleri daha çok tercih ediyor. Önümüzdeki devirde banka faizlerinin düşüş trendi devam edecek. Bu devirde imkanı olanlar faize aldırmadan taksitlere girerek konut alsınlar” dedi.

‘Zorunlu olarak olumlu’

İstanbul Ticaret Odası (İTO) Konut İnşaatı Meslek Komitesi Başkanı Mükremin Tekin, düzenlemenin artan uygun fiyatlı konut talebine karşılık verebileceğini belirtirken, “Geleneksel bakış ile aileler için uygun olmadığı düşünülse de artık mecburî olarak olumlu bir uygulama haline geldi. Girinti ile belirlenen alan olduğu için 1+1 üzere algılanacaktır. Yanı sıra kalabalıklaşan İstanbul’da yalnız yaşayanlar, yaşlılar ve öğrenciler için değerli bir seçenek olacak. Ayrıyeten kentsel dönüşümde tıkanan noktalar var. Konutu yenilenen vatandaş üzerine ödemesi gereken ölçüsü ödeyemiyor. Bu sayede daha düşük metrakare konut için üzerine fazladan ödeme yapmadan konutuna erişebilir. Kiralarda da düşüşü beraberinde getirebilir” dedi. 

Mevcutta İstanbul’da en düşük satıştaki konut fiyatının 4 milyon lira bandında olduğunu belirten Tekin, “Bunlar 2+1; lakin artık yeni 1+0 bu fiyatı 2 milyon liraya kadar çekebilir. Avrupa’da Asya’da esasen konutlar epeyce küçük. Mevcut hudutlu yerden azamî faydalanıyorlar. İstanbul için de artık bunu kolaylaştırmak gerekiyor” diye konuştu.

Konut alırken dikkat

Merkezi Kayıt Kuruluşu Gayrimenkul Bilgi Merkezi AŞ (MKK GABİM) konut, arsa ve iş yeri alırken neler yapılması ve hangi bahislere dikkat edilmesi gerektiğine ait üç başka rehber hazırladı. Örneğin alınacak konutun niteliğinin tapu senedinde “konut” yahut “mesken” olarak tescil edilmiş olması gerekiyor. Kat irtifakı, şimdi tamamlanmamış bir yapıdaki hak sahiplerinin hisselerini gösterirken, bir binanın inşaatı büsbütün bittikten sonra belediyeden iskan (yapı kullanım izni) alınarak her bağımsız kısım için oluşturulan tam mülkiyet hakkına kat mülkiyeti deniliyor. Tapu alırken kat mülkiyeti mi, yoksa kat irtifakı mı olduğuna kesinlikle bakılması gerekiyor. Tapudaki arsa yahut arazinin yüz ölçümüne, taşınmazın hangi tarihte ve hangi nedenle tescil edildiğine, şerh ve beyan kısmına, taşınmaz üzerinde haciz, kullanım hakkı yahut kısıtlama olup olmadığına, irtifak bilgilerine dikkat edilmesi gerekiyor. Alınacak iş yerinin tapu senedinde niteliğinin “iş yeri” yahut “dükkan” olarak tescillenmesi büyük ehemmiyet taşıyor. Taşınmazın hangi tarihte ve hangi nedenle tescil edildiği tapulardan öğrenilebiliyor.