Sırrını bilen 2 kişi kaldı: Bunu yapan insan ruhsal tedavi görüyor
Eskişehir’in Sivrihisar ilçesine ilişkin, Osmanlı’dan bugüne ulaşan klasik el sanatlarından incili küpeyi üreten 56 yaşındaki Erkan Gürol, mesleğe genç yaşta çırak olarak başladı.
Askerliğini tamamladıktan sonra Tepebaşı ilçesinde kendi atölyesini kuran 2 çocuk babası Gürol, 40 yıllık tecrübesiyle bu el sanatını geleceğe taşımak için çalışıyor.
El işçiliğiyle çifti 186 kesimden oluşan coğrafik işaret tescilli küpeyi titizlikle üreten, kentteki 2 incili küpe ustasından biri olan Gürol, kendisinden sonra bu sanatı devam ettirmesi için oğluna da öğretiyor.
Erkan Gürol, AA muhabirine, 1985’te başladığı bu sanatın sadece sabır ve marifetle yapılabileceğini söyledi.
İncili küpe imalinde el hünerinin tesirli olduğunu belirten Gürol, “Bu işi sanat gözü olan, eli pense tutabilen birinin yapması lazım. Herkesin yapabileceği bir iş değil zira ince işçilikle ortaya sanat çıkarıyorsunuz.” dedi.
Sivrihisar incili küpesinin tarihinin 500 yıl öncesine dayandığını, her çift küpenin 186 kesimden oluştuğunu lisana getiren Gürol, şöyle devam etti:
“Küpeyi yaparken evvel altını eritme evresiyle başlıyoruz. Eritme ocağında eritiyoruz. Sonrasında altını kalıplara dolduruyoruz. Silindir makinesiyle istediğimiz mikronlara ulaştırıyoruz. 13 mikrondan fazla kullanmıyoruz. Bir gazete kağıdı 7-8 mikron kalınlığında. Çok ince gereçle çalışıyoruz. Tellerimiz de o denli 25 ila 30 mikron. Yılların vermiş olduğu tecrübeyle biz alışkınız, ince materyallerle çalışıyoruz fakat dışarıdan gelen biri bocalayabiliyor.”
“19 YAŞINDAKİ OĞLUMA ELİMDEN GELDİĞİNCE ÖĞRETMEYE ÇALIŞIYORUM”
Gürol, incilerin ve metal topların seçimi, boyutlandırılması ile kaynaklama evrelerinin farklı başka sabır gerektiren süreçler olduğunu anlatarak, “Bunu yapan insan adeta ruhsal tedavi görüyor. İnci seçmeleri, top yapmaları başlı başına farklı işler. Bu da uzun bir süreç.” sözlerini kullandı.
Mesleğin gelecek jenerasyonlara transferi konusunda tasa yaşadığını kaydeden Gürol, “19 yaşındaki oğluma elimden geldiğince öğretmeye çalışıyorum. Bizden sonra meslek bitiyor üzere görünüyor. Biz çalışabildiğimiz kadar çalışacağız lakin birisine öğretmek istesek de maddi imkansızlıklardan ötürü bu mümkün olmuyor.” dedi.
Gürol, Sivrihisar incili küpesinin sadece yörede üretilebildiğinin altını çizerek, bir çırağın, bir çift küpe imalini öğrenmesinin en az 4 yıl sürdüğünü vurguladı.
Zamanla azalan talep nedeniyle üretim sayısında düşüş yaşandığını aktaran Gürol, “Eskiden aylık 200-300 çift sattığımız oluyordu, artık ortalama 30 çift satıyoruz. Model daima tıpkı, yalnızca daha küçük versiyonlarını çıkardık.” diye konuştu.
Bugün Eskişehir’de küpe üretimini sürdüren 2 usta kaldığını tabir eden Gürol, daha evvel 5 çırak yetiştirdiğini ve mesleğine elinden geldiğince devam etmek istediğini kelamlarına ekledi.
