Şiddet olayları genç kızlar ortasında da giderek yaygınlaştı: Şiddet artık gösteriye döndü!

Türkiye’nin farklı yerlerinde yaşanan küme hücumları, bilhassa gençler ortasında yaygınlaşan yeni bir şiddet biçimini ortaya koyuyor. Birden fazla vakit 5-6 kişilik kümelerin bir bireye saldırdığı şiddet aksiyonları bazen evvelden planlı, bazen de rastgele halde gelişiyor.

Gittikçe normalleşti

Uzmanlara nazaran, bu durum yalnızca ferdi bir şiddet eğilimi değil, tıpkı vakitte toplumsal bir şiddet sinyali. Son aylarda kamuoyunda tepkilerede neden olan olaylar, bu şiddet biçiminin gitgide olağanlaştığını düşündürüyor. Akınlar çoklukla okul çağındaki gençler tarafından, kalabalık halde gerçekleştirilirken, olay anı birçok vakit cep telefonlarıyla kaydedilip toplumsal medyada paylaşılıyor. Her geçen gün artan bu şiddet olaylarını uzmanlar Milliyet’e kıymetlendirdi.

‘Başarı kıssası gibi’

Psikolog Alanur Özalp, bilhassa imgelerin paylaşılma biçiminin, şiddeti sıradanlaştırdığını ve hatta ödüllendirdiğini belirtti. Özalp, “Özellikle son günlerde biz de emsal manzaraları çok sık görmeye başladık. Toplumsal medyada beşerler bu manzaraları artık olağanlaştırmaya başladı. Tıpkı anda bir şahsa 5-6 kişi saldırıyor ve bu imgeler kayıt altına alınıp toplumsal medya hesaplarında paylaşılıyor. En rahatsız edici tarafıysa, bu durum bir tıp muvaffakiyet öyküsü üzere sunuluyor” dedi.

‘Saldırılar tetikliyor’

Özalp, olayların zincirleme halde arttığını ve bir cins toplumsal bulaş tesiriyle yayıldığını belirterek “Bir küme saldırısı oluyor, kısa müddet sonra bir yenisini görüyoruz. Bunlar birbirini tetikliyor. Evvelden beşerler teğe bir hengame ederdi. Artık ise kümeler halinde tek bireye saldırılıyor. Bu gençlerle hudutlu da değil, 10 yaşındaki bir çocuk da 30 yaşındaki bir yetişkin de kalabalık akın modelini kopyalayabiliyor. Bu da durumun ne kadar yaygınlaştığını ve olağandan ne kadar uzaklaştığını gösteriyor” diye konuştu.

Görünür olma arzusu

Üsküdar Üniversitesi Sosyoloji Kısım Lideri Prof. Dr. Barış Erdoğan da şöyle konuştu: “Sosyal medya ekranlarında şiddet sıradan bir şova dönüşmüş durumda. Bu nedenle şiddete meyilli gençler bu performanslarını kameraya kaydedip tüm toplum tarafından izlenmeyi, onaylanmayı hatta bir sanatçı üzere takdir edilmeyi bekliyorlar. Yalnızca görünür olma, izlenme ve beğenilme isteği bile kendi başına şiddetin üretilmesi için bir münasebet oldu. Küme halinde hareket etmeleri de tesadüf değil. Ergenlik devri esasen aidiyet gereksiniminin en ağır yaşandığı vakit. Bir kümeye dahil olmak, kabul görmek için bazen kendi hudutlarını zorluyorlar. Şiddet küme içindeki dayanışmayı ve biz hissini pekiştirmenin hatta ‘güçlü olan benim’ demenin bir yolu haline gelmiş durumda.

Empati eksikliği

Bir öteki sorun de empati eksikliği. Empatiyi bir toplumun hayatın harcı olarak görebiliriz. Fakat dijital çağda ekran karşısında büyüyen çocuklar gerçek fizikî ve duygusal bağlantılar yerine sanal etkileşimlere maruz kalıyor. Bu durum ötekinin acısını hissetme kapasitesini haliyle zayıflatıyor. Her şeyin oyun üzere olduğu bir dünyada bir diğerinin beden bütünlüğüne ziyan vermek de haliyle çok kolaylaşıyor.”

‘Kızlar ortasında da yaygınlaştı’

Özalp’a nazaran en büyük tehlike, şiddetin hem uygulanmasının hem de paylaşılmasının onay görmesi. Özalp, “Bu çeşit görüntüler önemli sayıda beğeni ve yorum alıyor, hatta saldırıyı gerçekleştiren bireyler toplumsal medyada takdir bile ediliyor. Şiddet burada yalnızca uygulanmakla kalmıyor, ödüllendiriliyor. Bu çok tehlikeli. Bu davranışlar, sırf erkekler ortasında değil, genç kızlar ortasında da giderek yaygınlaştı. Yalnızca erkekler değil, kızlar da benzeri şiddet manzaralarına karışıyor. Örneğin, üç kız bir kızı tutuyor, biri dövüyor, başkası kameraya alıyor. Bu artık o kadar sık görülüyor ki güya sıradanlaşmış üzere. Lakin bu imgelerin yayılması, bunun olağan bir şey olduğu manasına gelmiyor” diye konuştu.

‘Aileler dur demeli’

“Ailelerin sessizliği de bu durumu besleyen kıymetli bir faktör” diyen Özalp, “Bu görüntülerden şunu da anlıyoruz ki, gençler şiddet içeren bu davranışları sergilerken, ailelerinden çekinmiyorlar. Aileyle ilgili bir telaş taşımadıkları için bu kadar rahat davranabiliyorlar. Bu da son derece düşündürücü. Zira bu imgeler toplumsal medyada yayılırken, kesinlikle birileri görüyor aileden biri, komşu, akraba. Ama gereğince reaksiyon verilmiyor. Bu noktada ailelerin artık net bir ‘dur’ demesi gerekiyor” dedi.

5 kent 5 olay

Son günlerde gerçekleşen küme halindeki ataklardan kimi örnekler şöyle;

*Batman’da geçtiğimiz 24 Temmuz’da 3 genç kız, öbür bir genç kıza saldırdı. O anlar cep telefonu kamerasıyla kaydedildi. İmajlar toplumsal medyada tekraren yayınlandı.

*Eskişehir’de geçtiğimiz 20 Temmuzda, 8 kişi bir genci sokak ortasında tekme ve yumruklarla darp etti. Olay anını ise çekip paylaştışlar. İmgeler toplumsal medyada geniş yankı uyandırdı. Emniyet saldırganları tespit ederek gözaltına aldı.

*İstanbul Esenyurt’ta geçtiğimiz Haziran ayında 6 genç, bir bireye sokak ortasında saldırdı. Olayın nedeni bilinmezken, bir öteki genç saldırıyı cep telefonuyla kayda aldı. Manzaraların TikTok ve Instagram üzerinden yayıldığı görüldü.

*Konya’da geçğiğimiz Temmuz ayında, parkta oturan bir gence 5 kişilik bir küme saldırdı. İmajlar toplumsal medya hesaplarında yayımlandı, olay sonrası saldırganların yaşı küçük olduğu için süreçler çocuk şube tarafından yürütüldü.

*Ankara Keçiören’de geçtiğimiz mayıs ayında lise öğrencisi bir genç, okul çıkışında 7 kişi tarafından darp edildi. Nedeni toplumsal medya üzerinden yaşanan bir tartışmaydı.