Sarsıntının tesirlerini evvelce bilecek harika bilgisayarlar!
Lawrence Berkeley ve Oak Ridge ulusal laboratuvarlarında yürütülen yeni bir proje, harika bilgisayarlar aracılığıyla sarsıntının yıkıcı tesirlerini daha olmadan iddia edebiliyor. Araştırmacılar şimdiye kadar yapılmış en gelişmiş zelzele simülasyonlarını hayata geçirerek, sismik dalgaların yer kabuğunda nasıl yayıldığını ve bu dalgaların binalar ile kritik altyapıya nasıl tesir ettiğini görebilcek.
Projenin liderliğini yapan David McCallen hedeflerinin zelzeleleri “başlangıcından sonuna kadar” modellemek olduğunu söylüyor. McCallen yaptığı açıklamada, “Deprem dalgalarının toprak, dağ ve vadilerde nasıl şekillendiğini ve bu hareketlerin binalar ile güç altyapısına nasıl yansıdığını anlamak istiyoruz. Böylelikle kentler muhtemel büyük sarsıntılara karşı çok daha hazırlıklı olabilir” dedi.
Özellikle sarsıntı neslinde olan ülkeler için hayli değerli olan bu araştırma, EQSIM (Deprem Simülasyonu Kodlayıcı) ismi verilen özel bir simülasyon yazılımına dayanıyor. EQSIM, zelzelelerin farklı jeolojik şartlar altında nasıl değiştiğini gösteriyor. Örneğin küçük bir sarsıntının, belli yer yapılarında büyük olandan daha fazla yıkıcı olabileceğini ortaya koyuyor.
Araştırmalara nazaran, sarsıntının şiddetini belirleyen üç ana faktör var. Bunlar fay tipi, toprak yapısı ve yüzey topografyası olarak ayrılmış. EQSIM şu anda Amerika’daki San Francisco Körfez Bölgesi, Los Angeles Havzası ve doğu Orta Batı’daki New Madrid bölgesi olmak üzere üç büyük fay çizgisinde uygulanıyor.
SÜPER BİLGİSAYARLARIN GÜCÜ
Simülasyon ile ilgili konuşan McCallen, “Artık bir sonraki büyük sarsıntının olmasını beklememize gerek yok. Şayet bir bölgede 7.5 büyüklüğünde bir sarsıntı yaşanırsa ne olacağını şimdiden tüm ayrıntılarıyla gösterebiliyoruz.” sözleri ile sistemin problemsiz çalıştığını tabir etti.
Bu simülasyonların gerisindeki en büyük güç ise dünyanın en süratli bilgisayarlarından biri olan Frontier. Tennessee’deki Oak Ridge Ulusal Laboratuvarı’nda bulunan Frontier, saniyede 2 exaflop süreç gücüyle çalışıyor ve eski sistemlerden yaklaşık 1000 kat daha süratli. AMD GPU’larıyla desteklenen bu bilgisayar, yüzlerce kilometrelik alanı kapsayan modelleri 500 milyar bilgi noktasında işleyebiliyor. Her simülasyon sadece 90 saniyelik fizikî vakti kapsasa da yaklaşık 3 petabaytlık bilgi üretiyor. Bu da 750 bin uzun metrajlı sinemaya ya da 1,5 trilyon sayfalık metne muadil.
