Bir kültür hezarfenini hatırlamak
Seray Şahinler – Pera Müzesi, 20’nci yılını değerli bir vefa standıyla kutluyor ve çok istikametli kültür insanı Samih Rifat’ı anıyor. “Samih Rifat: “Çok İş Var Yapacak” isimli stant, sanatkarın disiplinlerarası randımanını ortaya koyarken onun Türkiye tarihindeki aydın istikametine de ışık tutuyor.
Garip ile Türk şiirinde yeniliğin öncülerinden Oktay Rifat’ın oğlu Samih Rifat… 1945’te dünyaya geliyor. İTÜ Mimarlık Fakültesi’nde aldığı mimarlık eğitiminin akabinde fotoğraf ve belgeselle ilgilenmeye başlıyor. ‘80’lerden itibaren çeviri serüveni başlıyor ve tıpkı babası üzere Fransızcadan pek çok yapıtı Türkçeye kazandırıyor. Tıpkı vakitte gitara tutkun bir müziksever. 1981’de İstanbul Filarmoni Derneği tarafından düzenlenen İstanbul Memleketler arası Gitar Festivali’nin tertibinde yer alarak konser veriyor. Rifat’ın gitarı da stantta.
Bitmeyen arayışlar
Pera Müzesi’nin üçüncü katında gerçekleşen stant ismini, Samih Rifat’ın defterlerinden birine yazdığı “Yapacak çok iş var, vakit az” cümlesinden alıyor. Neredeyse her şeyi yapmış, üretmekten geri durmamış bir fikir ve sanat insanın bu motivasyonu bugün için de çok yol gösterici. Stantta Samih Rifat’ın defterleri ve notlarının yanı sıra fotoğraf, yazı, şiir, çeviri, desen, sinema ve müzik alanlarındaki üretimleri birinci sefer bütünlüklü biçimde bir ortada. 2007 yılında kaybettiğimiz kültür dünyasının hezarfeni Samih Rifat’ın ağır üretim sürecinin katmanlarını izliyor izleyiciler.
Moliere, Balzac üzere isimlerden yaptığı çeviriler, kent, tabiat, mimari ve arkeoloji bağlantısını yansıttığı kent fotoğrafları, Orta Güler, Şahin Kaygun, Sami Hazinses, Antonio Tabucchi, Alev Ebuzziya, Mina Urgan, Sabahattin Eyüboğlu, Mualla Eyüboğlu, Enis Batur üzere isimlerin portreleri, Rifat’ın kendi el yazısıyla tuttuğu defterler, notlar ve eskizler onun niyet yapısını, yaratıcı sürecini ve sanatla kurduğu ilgiyi gözler önüne seriyor. Stantta birinci kere sanatseverlerle buluşan defterler ise hem desenleri hem içeriğiyle gibisi pek olmayan derya deniz bir anlatı sunuyor.
Küratoryal danışmanlığını Serhan Ada’nın, fotoğraf danışmanlığını Esra Özdoğan ve Ahmet Elhan’ın üstlendiği stant, 17 Ağustos’a kadar ziyaretçilerini ağırlayacak.
Babadan miras entelektüellik
Sergi bir devamlılığın takibini de yapıyor. Oktay Rifat’ın, Melih Cevdet ve Orhan Veli ile birlikte şiirde başlattığı Garip akımı; yeniyi arayan, söylenmemişi söyleyen, görülmeyeni görünür kılan bir akımdı. Bu fikri uyanış süreci bugün modern-çağdaş arayışların da hâlâ öncüsü. Samih Rifat’ın çok yönlülükteki özgünlüğünde babasının önemli ve üretken tesiri hissediliyor. Sergideki en beğenilen ayrıntılardan biri de Samih Rifat’ın babası Oktay Rifat’la birlikte 1994’te çevirdiği “Gece Yazı” kitabı. Baba-oğul Yves Bonnefoy’ın uzun şiirini kısımlar hâlinde çevirerek oluşturmuş.
