Popun ‘Bachi- Bouzouk’ hâli
Melisa Vardal- Edis, ikinci stüdyo albümü *“Bashi-Bouzouk”*u müzikseverlerle buluşturdu. 11 müzikten oluşan albümde “Sakin Ol”, “Çek Tetiği”, “Yatakta Kardiyo”, “Duman”, “Acaba”, “Bir Yol”, “Yoksun Yanımda”, “İzmir’im”, “Mayhoş” ve “Azar Azar” üzere modüller yer alıyor.
Sanatçının “bugüne kadarki en mert ve en şahsî çalışmam” kelamlarıyla tanımladığı albümü müzik eleştirmenlerine sorduk; farklı bakış açılarıyla albümü değerlendirdiler.
Mehmet Tez Müzik Eleştirmeni
‘Yurt dışına açılma gayretini görüyorum’
Ben risk aldığını düşünmüyorum. Tam aksine ipini sağlam kazığa bağladığını görüyorum. Pop dediğimiz müzik çeşidi ne vakittir kostüm değiştirdi: Amapiano’dan reggaeton’a çeşitli motifleri ve renkleri kapsayan hip hop albümleri bütün dünyada ana akımı temsil ediyor ve çok satıyor. Edis de buna benzeri bir yola girmiş diye görüyorum. Evvelce de alametleri vardı. Prodüktörlere bakıyoruz, ortalarında hem Ozan Çolakoğlu var hem Artz var. Biri Tarkan’ı uzun yıllardır prodüktörü oburu Ezhel’in yol arkadaşı. Biri pop oburu rap’in yıldızı iki ismin müziklerine dayanak vermiş isimler. Öte yandan ben Edis’in yurt dışına açılma gayretini görüyorum. Bu albüm yurt içine değil (ya da yurt içine olduğu kadar yurt dışına (ve Türk diasporasına) yapılmış. Zeynep Bastık’lı İngilizce modül ya da mesela albümün isminin “Başıbozuk” değil “Bashi-Bouzouk” olması bana bunu düşündürüyor. Birliğinden ayrılıp kendi başına yola devam eden yeniçeriye başıbozuk denir. Bu söz Fransızca’dan memleketler arası lisanlara geçmiştir ve bu lisana uygun “Bashi-Bouzouk” diye yazılır. Yani Edis, Batı’da bilinen ancak yerli bir kavrama gönderme yapıyor. Müziklere gelince birinci izlenimlerime nazaran her çeşit müziğin en yeterli versiyonlarını üretmeye girişmiş. Hangilerinin başarılı olacağını vakit gösterir.
‘Cinsel içerikli kelamlar neyi provoke ediyor?’
Suzan Somalı Sönmez Müzik Gazetecisi: Edis, birinci duyduğum andan itibaren dikkatimi çeken, vakitle sahne performansı, sesi ve enerjik üslubuyla beğendiğim bir isim aslında. Yeni albümü “Bashi-Bouzouk”, müzikal açıdan günümüz trendlerine uygun bir üretim lakin albümün sözsel içeriği üzerine düşünmek gerektiğini düşünüyorum. Albüm, evvelki işlerine kıyasla daha gözü pek, deneysel ve provokatif olarak tanımlanıyor. Bu noktada şu soruyu sormak gerekiyor: Neyi provoke ediyor?
Örneğin “Yatakta Kardiyo” isimli kesim, Shahriyar Ramazanzade imzası taşıyor. Afro-beat, rap ve pop cinslerini harmanlayan enerjik yapısıyla dikkat çekse de sözleri hayli sıkıntılı. Müzik ve kelam ahengi, bir müziğin duygusal tesirini ve dinleyiciyle kurduğu bağı direkt belirler. Bu ahenk sağlanmadığında, en güçlü müzikal altyapı bile anlamsızlaşabilir. Albümde bu ahengin eksik olduğunu, kelamların bağlamdan kopuk ve müzikle bütünleşmeyen bir yapıda olduğunu gözlemliyorum. Sanatın özgürlük alanı geniş lakin bu özgürlük, toplumsal sorumlulukla birlikte değerlendirilmeli. Son periyotta Türkiye’de sanat dünyasında taciz ifşaları yaşanıyor, bayan cinayetlerinde failler ‘gururum kırıldı’ diyerek ceza indirimi alıyor. Bu türlü bir atmosferde cinsel içerikli müzik kelamlarının “provokatif” olarak sunulması ne kadar yanlışsız? Sanatsal söz özgürlüğü elbette kıymetli lakin bir müzik cinsiyetçiliği yine üretiyor, bir cinsiyeti nesneleştiriyorsa; buna itiraz etmek, eleştirmek de söz özgürlüğünün bir modülü. Bilhassa bayana yönelik şiddetin yüksek olduğu bir toplumda, bu tıp içeriklerin yarattığı algı ve desteklediği normlar dikkatle değerlendirilmeli. “Bashi-Bouzouk” albümünün içeriği ismi üzere kıymetlendirilebilir alışılmış lakin hem bir bayan dinleyici hem de bir müzik gazetecisi olarak, bu usul işleri sempatik bulmuyorum. Sanatkarlardan toplumsal bahislere daha hassas, daha sorumlu bir yaklaşım bekliyorum.
