Paşa çayı out, matcha çayı in
İsmail Şahin / İSTANBUL – Dünyanın dört bir yanında süratle yayılan matcha çayı tutkusu, Japonya’daki üretimi sonlarına kadar zorladı. Bilhassa toplumsal medyada popülerleşen ve “MatchaTok” etiketinde milyonlarca izlenmeye ulaşan matcha eserleri, cafelerin günlük kilo bazında sipariş vermesine neden oluyor. Lakin Japonya’nın klasik üretim formülü, bu ağır talebe karşılık veremiyor.
Matcha, gölgede yetiştirilen özel çay yapraklarının taş değirmenlerde öğütülmesiyle üretiliyor. Saatte sırf 40 gram üretilebilen bu çay, Kyoto ve Uji üzere bölgelerde el işçiliğiyle hazırlanıyor. Lakin iklim değişikliği nedeniyle randıman düşerken, üretici nüfusunun yaşlanması da arzı daha da kısıtlıyor.
Tüketim çılgınlığına karşı kimi Japon mağazaları kişi başı bir kavanoz sınırlaması getirirken, ABD’nin Japon matchasına uyguladığı yüzde 15’lik gümrük vergisi de fiyatları artırmış durumda. Türkiye’de de Çaykur bünyesinde matcha çayı üretimi yapılıyor. Çaykur Genel Müdürü Yusuf Ziya Alim, “Çaykur olarak Japonya’dan ithal etmiş olduğumuz bu teknolojiye sahip değirmenler sayesinde Matcha çayı üretimini yapabilmekteyiz” dedi.
Türkiye’de de yükselişte
Matcha çayına olan tüketici ilgisinin dünyada olduğu üzere ülkemizde de her geçen yıl artmakta olduğuna dikkat çeken Alim, “Türkiye’de üretmekte olduğumuz Matcha çayları hem iç pazarda hem de dış pazarda ağır karşılık bulmaktadır. Tekil tüketicilerin yanında toplu tüketim yerleri de bu eseri yüksek tonajlı olarak talep etmektedir. Taleplere karşılık verebilmek için hem yeşil çay üretimine hem de üretilen eserleri Matcha çayı formuna dönüştürmeye yönelik ağır bir efor içerisindeyiz” açıklamasında buldu.
Pazar 4.3 milyar dolar
Küresel Matcha pazarının şu anda 4.3 milyar dolar olduğunu söz eden Alim, “2030 yılında bu pazarın 7. 4 milyar dolara çıkacağı varsayım ediliyor. Türkiye olarak biz şu anda dünya pazarına hitap edemiyoruz. Yurt dışına ufat tefek satışlarımız oluyor lakin çok büyük sayılar değil. Birinci olarak Japonya, Çin, Sri Lanka ve Kenya büyük üretici. İhracat odaklı dünya pazarına girmek için ağır bir gayret sarfediyoruz” dedi.
Çayı nasıl yapılıyor?
Bir kaseye elenmiş 1 çay kaşığı matcha konur. Üzerine 70-80 derece sıcaklığındaki su eklenir. Su ölçüsü için iki seçenek vardır: Olağan yoğunlukta matcha için 70-80 mL (küçük çay bardağı kadar), daha hafif bir tat için ise 100 mL (büyük çay bardağı kadar) kullanılabilir. Suyu ekledikten sonra bambu karıştırıcı ile köpük oluşana kadar 15-20 sn çırpılır. Şayet bambu çırpıcı yoksa, elektrikli süt köpürtücü de bu iş için kullanılabilir.
BAŞLICA FAYDALARI
■ Yüksek antioksidan: Bedeni hür radikallerden koruyabilen kateşinler, bilhassa EGCG açısından çok varlıklı.
■ Sakin uyanıklık hali: Kafein içerir, lakin içerdiği yüksek L-Theanine sayesinde kahvenin yarattığı gerginlik ve çarpıntı olmadan, sakin bir uyanıklık hali sağlayabilir.
■ Metabolizma hızlandırıcı: Metabolizmayı ve yağ yakımını destekleyebileceğine dair çalışmalar bulunmaktadır.
■ Detoks tesiri: Bedenin toksinlerden arınmasına yardımcı olabilir.
■ Varlıklı vitamin ve mineral kaynağı: Lif, C Vitamini, selenyum, krom, çinko ve magnezyum içerir.
KULLANIM ALANLARI
■ Klâsik olarak sıcak su ile hazırlanıp direkt tüketilebilir
■ Latte ve bubble tea üzere çağdaş içeceklerde
■ Dondurma, çikolata, pasta üzere tatlılarda
■ Smoothie ve kokteyllerde kullanılabilir
NASIL ÜRETİLİYOR?
Matcha, Japon kökenli, özel olarak yetiştirilmiş ve işlenmiş, tozdan daha ince pudra haline getirilmiş bir yeşil çay tipi. Bu eseri elde ederken toplanan yaş çay yaprakları, oksidasyonu (kararmayı) önlemek için çabucak buharlanır ve akabinde dikkatlice kurutulur. Elde edilem yarı mamul Japon geleneklerine nazaran taş değirmenlerde öğütülerek Matcha çayı haline getirilir. Lakin bugün gelişen teknoloji ile birlikte, çay partiküllerinin basınçlı hava ortamında çarpıştırılması yolu ile çağdaş değirmenlerde Matcha çayı elde edilebilmektedir. Bu sayede eserde homojen olarak birebir mikron kalınlığında Matcha çayı tozlarını elde edebilmek mümkün olmaktadır.
