‘#Dinlemiyoruz’

Melisa Vardal – Kadınlara yönelik şiddet olaylarının artmasıyla birlikte, toplumsal medyada başlatılan “#Dinlemiyoruz” hareketi, müzikte bayana yönelik şiddeti ve ayrımcılığı mercek altına aldı. Listenary isimli müzik paylaşım hesabının başlattığı hareket; kadınlara yönelik hakaret, küfür ve tecavüzü legalleştiren müzikleri boykot davetiyle büyük takviye topladı. Hareketin bilhassa rap müzikte yaygın olan bayan düşmanı telaffuzlara dikkat çekmesi, toplumsal medyada tartışmaları da beraberinde getirdi. Müzik muharriri Murat Beşer, rap müziğinde ticari korkularla çürümenin yaşandığını savunurken müzisyen Fuat Ergin gerçek MC’lerin sorumluluk sahibi olup sistem eleştirisi yaptığını, rapçilerin ise şöhretin peşinde koştuğunu söyledi. Psikolog Aynur Sayım şiddet içerikli müziklerin gençlerin kimlik arayışında olumsuz rol model oluşturabileceğine vurgularkan müzik müellifi Özgür Yılgür müziğin toplumsal sıkıntılara karşı tepkisizliğine dikkat çekti.

‘Bu rap benim rap’im değil’

‘80’li ve ‘90’lı yılların en muhalif underground akımlarından biri olarak görülen hip-hop / rap müziği, ortadan geçen vakit zarfında sanayi eliyle yaşadığımız toplumun aynası hâline dönüştü. En yeterli örneklerine baktığınız vakit aslında rap müziklerinin algoritma zekâsı yüksek işler olduğunu görürsünüz. Münasebetiyle rap sıradan bir müzik kelamı müellifinin ele alıp altından kalkabileceği kadar kolay bir hadise değildi. Fakat gelinen noktada karşımıza çıkan müzikler tıpkı kalıptan, güya tıpkı tornadan çıkmışçasına tekdüze bir üretim bandında üretiliyor. Bu müzik sanayisinin milenyumdan bu yana eskisi kadar büyük ana-akımlar yaratamama krizinin sonucunda rap müziğinin altın yumurtlayan bir tavuğa dönüştürülme hadisesi. Rap artık müzik sanayisinin çürümüş bir toplumun yeni nesillerinin üzerinden her türlü söylemi legal kıldığı; yanı sıra kısa yoldan ünlü olarak köşeyi dönmek isteyenlerin çaldığı birinci kapılardan biri oldu. Çok az sayıdaki rapçi’yi tenzih ediyorum; bu rap benim rap’im değil… – Murat Beşer / Müzik yazarı

‘Anlaşılmayan gençler şiddete sığınabiliyorlar’

Gençler kimliklerini oluştururken etraflarındaki uyaranlardan büyük ölçüde etkilenirler. İlişkin oldukları kümeler, dinledikleri müzikler, izledikleri görüntüler ve takip ettikleri şahıslar davranışlarını, niyetlerini ve kıymetlerini şekillendirir. Bu dönemde özellikle ‘dezavantajlı’ nitelendirilen, yani ailevi sıkıntılar yaşayan, ihmal edilen yahut çok korunan gençler, olumsuz çevresel tesirlere daha açık hâle gelirler. Şiddet içerikli müzikler, bu gençler için birer ‘sığınak’ misyonu görebilir. Müziklerde tabir edilen öfke, isyan ve şiddet eğilimleri yaşadıkları duygularla örtüşebilir. Bu da gençlerin bu tıp müziklere daha fazla bağlanmasına ve şarkılardaki olumsuz davranışları benimsemesine yol açabilir. – Psikolog Aynur Sayım

‘Tepkisizlikten cesaret alıyorlar’

Türkiye’deki -popüler ya da alternatif fark etmeksizin- müzik ortamının en zayıflayan refleksi toplumsal bahislerdeki reaktiflik mutlaka. Bir soruna reaksiyon göstermek için meselelerin trajediye dönmesini bekliyoruz çoğunlukla. Bu koskoca bir kesimin normali hâline geldi. Bugün rap müzik özelinde -daha evvel diğer türlerde- karşılaştığımız cinsiyetçi tabirin ve halin da sebebi bu. Yüreğini bu ‘ön alamama, reaksiyon vermeme’ hâlinden alıyor. Müzisyenler, gazeteciler, üretimciler, yayıncılar… Çok evvelce bu hale organize bir reaksiyon vermemiz ve tahlil üretmemiz gerekirdi. Bu hareketin organize, örgütlü ve süreklilik teşkil edecek biçimde ilerlemesini umuyorum. – Özgür Yılgür / Müzik yazarı

‘Rapçiler şöhret peşinde’

Küfürlü yazmak bence dürüstlüktür… Doğal Neyzen Tevfik ve Can Yücel üzere küfürlü yazmaktan, edebi olmaktan bahsediyorum. Küfür öbür bir şey, makul bir figürü salt obje olarak görmek başka bir şey. Bayanı cinsel nesne olarak görmek, bayana şiddete motive edecek kelamlar yazmak ise sanatkarın kendi karakteri, hayata bakışıyla ilgili. Para ve şöhret odaklı zayıf ruhlu beşerler her daim sanayi tarafından satın alındı. İnternetin bundaki hissesi da ayrıyeten çok büyük. Tüm şiddet olaylarını rap müziğinin bir sonucu saymak yanlış. Rapçi vardır bir de MC vardır. MC, hip hop kültürünün bir üyesidir ve sorumluluk sahibidir. Rapçi ise şöhret ve statü budalasıdır. MC çalmaz üretir, yaratır hem kendine hem diğerlerine pusula olur. Rapçinin umrunda değildir. Dünyayı kabul eder ve sistemin bir kesimi olur rapçi. MC sistemin çarklarına çomak sokar. Eleştirir, düşünür ve duruşu vardır. Humanoid bir görünüme sahip olunabilir fakat ‘omurga’ herkese nasip olmaz. – Fuat Ergin/ HipHop sanatçısı