Ölümcül akım! Bir nefeslik oyun, son nefesiniz olabilir
Çiğdem Yılmaz / Haber Merkezi – Son periyotta toplumsal medyada çocuklar ortasında giderek yayılan ve “bayılma-bayıltma akımı” olarak isimlendirilen Blackout Challenge (bayılma oyunu) tehlikeli oyun hem Türkiye’de hem de dünyada büyük kaygı yaratıyor. Bilhassa 12-15 yaş aralığındaki çocukların birbirlerini nefessiz bırakarak bilincini kaybettirmesi üzerine kurulu bu akım “eğlence” ismi altında ölümcül sonuçlara yol açabiliyor. İki gün evvel Esenyurt’ta kaydedilen imgelerde çocukların bu oyunu denediği ve birbirlerini bayıltarak kayıt altına aldığı ortaya çıktı.
Ailelerden dava
30 yılı aşkın müddettir bilinen oyun kimi yıllarda kimi ülkelerde tanınan hale geliyor. ABD’deki 88 okulda yapılan anket, ergenlerin yüzde 9’unun bu oyunu denediğini ortaya koydu. 1995-2007 devrinde boğulma oyunu ve başka boğma faaliyetlerine atfedilen 82 vefat bildirdi; kurbanların birden fazla 11-16 yaş ortası ergen erkeklerdi. Tehlikenin ciddiyetini gösteren en çarpıcı örneklerden biri ise İngiltere’de yaşandı. 12 yaşındaki Sebastian isimli çocuk, TikTok’ta yayılan bu akıma katıldıktan sonra şuurunu kaybederek hayatını kaybetti. Sebastian’ın mevti, dünya genelinde aileleri alarma geçirdi. Daha evvel de İngiltere’de Isaac Kenevan (13), Archie Battersbee (12), Julian Sweeney (14) ve Maia Walsh’un (13) emsal halde hayatlarını yitirdiği öne sürülmüştü. Aileler, bu yılın şubat ayında TikTok ve ana şirketi ByteDance’e karşı ABD’nin Delaware Eyaleti’nde haksız vefat davası açarak adalet arayışına girdi.
BLACKOUT CHALLENGE NEDİR?
“Passout Challenge”, “Boğulma Oyunu”, yahut “Bayılma Oyunu” olarak bilinen Blackout Challenge, ikazlara karşın yıllardır ortalıkta dolaşıyor. Tıp uzmanları, bu eğilimin bayılmaya, beyin hasarına, nöbetlere ve hatta vefata yol açabileceği konusunda uyarıyor. Bu oyunu oynayanların bir müddetliğine nefeslerini keserek kendinden geçmeyi amaçladığı belirtiliyor. Oyuna katılanlar, ikinci bir kişinin yardımıyla ya da kemer, halat, kablo üzere materyallerle kendi kendilerine boğazlarına baskı uygulayarak beyne oksijen akışını bir müddetliğine durduruyor. Oyunun basamakları ilerledikçe bu müddet gitgide artıyor. Ekseriyetle yaşı küçük çocukların oynadığı bu oyunun ölümcül sonuçları oluyor.
UZMANLARINA SORDUK
AİDİYET VE KİMLİK ARAYIŞI
Moodist Psikiyatri ve Nöroloji Hastanesi Klinik Psikoloğu Ayşe Topak, bu tehlikeli akımın önemli fizyolojik ve ruhsal riskler barındırdığına dikkat çekerek şunları aktardı: “Bayıltma- bayıltma oyunu üzere ölümcül akımlar çocuk ve ergenler üzerinde çok istikametli olumsuz tesirlere yol açabilir. Bu stil akımlar riskin normalleştirilmesine, hatta ödüllendirilmesine yol açar. Bilhassa toplumsal medyada görünür olmak isteyen ergenler, bu şekil akımlara katıldıklarında gözü pek, kümeye ilişkin, tanınan ve gibisi üzere kimlikler edinme yanılsaması yaşar. Oyun sırasında bayıltılan çocukta, kısa müddetli şuur kaybının yanı sıra, sonrasında panik atak, ağır kaygı ya da travmatik gerilim belirtileri görülebilir.
Bedeli kalıcı olabilir
Ergenlerin risk alma ve hudut deneme gereksinimi doğaldır. Bu muhtaçlığın daha inançlı yollarla (spor, yaratıcı etkinlikler, grup oyunları) karşılanması sağlanmalı. Medya okuryazarlığını aşılanmalı. Akımların önüne geçmek için okul ve lokal idareler bilinçlendirme çalışmaları yapılabilir. Ebeveynler konuşarak neden-sonuç ilgisini anlatmalı.”
Erken ihtar sistemi
Topak, “Sınıflarda bu tıp akımların sonuçlarına dair bilgilendirme yapılmalı, riskli davranışları küçümsemek yahut görmezden gelmek yerine öğrencilerin merakını giderecek inançlı açıklamalar yapmak, öğrenciler ortasında dışlanma yahut zorbalık belirtilerine dikkat etmek ve ailelerle iş birliği yaparak erken ihtar sistemleri oluşturmak çok yararlı olacaktır” dedi.
‘Süreç vefata kadar uzar’
Göğüs Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Muhammed Emin Akkoyunlu, bu ölümcül akımın kişinin nefes almasını engellediğini, beyne giden oksijeni azalttığını belirterek, “Beyin 6 saniyeden fazla oksijensizliğe dayanamaz. Bu müddet aşıldığında beyin hasarı, şuur kaybı, felç, konuşma bozukluğu, düşünme işlevlerinde kalıcı bozulma hatta mevt meydana gelebilir. Saniyeler içinde geri dönüşü olmayan sonuçlar ortaya çıkar. Çocuklara mutlaka bu türlü bir şeyin oyun olmayıp hayati tehlike taşıdığı anlatılmalı. Ailelerin şuurlu olması, öğretmenlerin de okul ortamında bu riskleri lisana getirmesi gerekiyor. Bu akımlar cümbüş değil ölümcül tuzaklardır.”
Zeynep Kamil Kadın Doğum ve Çocuk Hastanesi Çocuk Nörolojisi klinik ve eğitim sorumlusu Doç. Dr. Nilüfer Eldeş Hacıfazlıoğlu da “Aileler çocuklarına bunun bir oyun olmadığını, hayatı tehlikeye atan bir davranış olduğunu anlatmalı. Uzunluğunda iz, sık baş ağrısı, ani bayılmalar üzere belirtilere de dikkat edilmeli” uyarısı yaptı.
