Nasıl ıslah olacaklar?
Yaşanan her bayan cinayeti, toplum vicdanında derin bir iz bırakıyor. Geçen ay 40 bayan öldürülürken Bahar Aksu’nun Şişli’de sokak ortasında eski eşi tarafından katledilmesi de bayan cinayetleri zincirine yeni bir halka olarak eklendi. Bu cinayetler, eski eş ya da sevgilinin, sapkın bir takıntıyla, uzaklaştırma kararı, isimli denetim hatta tutukluluğa karşın bayanların peşlerini bırakmadıklarını ortaya çıkarıyor.
Örnek çok
Cinayetler ve taarruzlar ile birlikte; infaz indirimi, kontrollü özgürlük, koşullu tahliye üzere uygulamalar da tartışılırken CHP Genel Başkanı Özgür Özel’e yönelik saldırıyı gerçekleştiren Selçuk Tengioğlu’nun da iki çocuğunu öldürüp kontrollü özgürlük kapsamında cezaevinden çıktığı açıklanmıştı. Emsal halde, 2004 yılında eşini öldüren Ümit Yapıcıoğlu, pandemi sonrası özgür kaldıktan sonra bu kere yengesi ve yeğenini öldürdü. Manisa’da iki eşini öldüren Necati Akpınar, tahliye sonrası da birlikte yaşadığı bayanı öldürürken, Mardin’de Abdulkadir Pulent, tahliye edildikten sonra eşini katletti.
Sıkı takip gerek
Hukukçular ağır kabahatlerden karar giymiş şahısların infaz indirimlerinden yararlandırılması halinde daha sıkı bir kontrol ve takip sistemi gerektiğine dikkat çekiyor. Zayıf kontrol düzenekleri, şahısların tekrar hata işlemelerinin önüne geçemiyor. İnfaz indirimlerinin kapsamının daraltılması, koşullu tahliyelerde önemli risk tahlilleri yapılması ve faal bir izleme sistemi kurulması gerektiği belirtiliyor.
CHP lideri Özel’e saldıran Selçuk Tengioğlu’nun iki çocuğunu öldürdüğü ortaya çıkmıştı.
Sistem nasıl?
Medipol Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nden Prof. Dr. Mahmut Koca, Milliyet’e şu değerlendirmelerde bulundu:
Oranlar değişti
“Mahkum olan şahıslar, cezanın tamamını içeride çekmiyor. Buna şartlı salıverilme ya da kuralla salıverilme diyoruz. Yani kişi cezasının bir kısmını infaz kurumunda geçirip kalanını toplum içinde infaz ediyor. 2005 öncesinde vadeli mahpus cezalarında mahkumlar, cezanın 5’te 2’sini içeride geçirip çıkabiliyordu. 2005 sonrası bu oran 3’te 2’ye çıkarıldı. 2020’de yapılan değişiklikle bu oran yarıya, yani 1/2’ye indirildi; kimi hatalar hariç. Ağırlaştırılmış müebbet mahpus cezalarında mühlet 30 yıl, müebbet mahpuslarda 24 yıl.”
Rapor hazırlanıyor
“2012’de Ceza İnfaz Kanunu’na eklenen 105/A hususuyla, şartlı salıverilmesine bir yıl kalan mahkumlar kontrollü özgürlük önlemiyle daha erken hür bırakılabiliyor. Lakin içeride geçirilen müddet tek başına kâfi değil. Kişinin yeterli halli olması gerekiyor. Uygun halliliği cezaevlerindeki müşahede ve kontrol konseyleri belirliyor. Bu heyetler kişinin toplumla bütünleşmeye hazır olup olmadığını pahalandırıyor, raporları infaz yargıcına gönderiyor ve karar bu raporlara dayanarak veriliyor.”
Serbest kalsalar da yükümlülükleri var
Prof. Dr. Mahmut Koca, hür bırakılan bireyler kendi haline bırakılmadığını belirterek şunları kaydetti: “Denetimli Özgürlük Müdürlükleri onlara çeşitli yükümlülükler getiriyor: Aşikâr yerlere gitmeme, makul bir bölgeden ayrılmama, kamuya faydalı işte çalışma üzere. Emel, bu bireylerin toplumla sağlıklı halde bütünleşmesini sağlamak ve tekrar kabahat işlemelerini önlemek. Şartlı salıverilen bireylerin ne kadarı tekrar hata işleyip dönüyor, kontrollü özgürlükte yükümlülükler ne kadar yerine getiriliyor, infaz sonrası kontroller ne kadar tesirli bilmiyoruz. Bu eksiklik nedeniyle sistemsel bir sorun var mı, yok mu, ne kadar aksıyor net formda söyleyemiyoruz.”
