Muhammed bin Selman’ın çılgın projesi! Petrolden vazgeçiyor, gaye 90 bin
Derleyen: Gonca Kocabaş / Milliyet.com.tr – Suudi Arabistan’ın Neom bölgesinde, yüzen sanayi kenti Oxagon, 1GW’lık yapay zekâ bilgi merkezi inşa etmek için kolları sıvadı. Oxagon, Suudi Arabistan’ın kuzeybatısında, Neom isimli devasa kalkınma projesi içinde yer alan bir sanayi kenti. Neom’un “akıllı şehir” vizyonunun lojistik, üretim ve teknoloji merkezi olacak formda tasarlanan Oxagon, mimari olarak sekizgen (oktagon) bir yapıya sahip olmasından ötürü bu ismi taşıyor. Projenin en çarpıcı tarafı ise, kent alanının yaklaşık yüzde 40’ının deniz üzerinde yüzer platformlardan oluşacak olması. Bu özelliğiyle Oxagon, dünyanın en büyük yüzer yapısı unvanını almaya hazırlanıyor. Oxagon, yenilikçilik, sürdürülebilirlik ve teknolojik ilerlemenin bir karışımıyla gelecekteki endüstriyel gelişim için global bir model haline geldi. Yaklaşık 50 kilometrekarelik bir alanı kaplayan tesis, dünya çapında en büyük yüzen endüstriyel kompleksler ortasında yer alıyor ve 2030 yılına kadar yüzde 100 yenilenebilir güç kullanımına ulaşma yolunda.
‘DÜNYANIN EN VERİMLİ LOJİSTİK MERKEZİ OLMAYI HEDEFLİYOR’
Oxagon’un temel gayesi, Suudi Arabistan’ın 2030 vizyonu doğrultusunda petrole dayalı iktisattan uzaklaşarak teknoloji, lojistik ve sürdürülebilir üretim alanlarına yönelmesini sağlamak. Kent, otomasyon, yapay zekâ, yenilenebilir güç, biyoteknoloji, denizcilik ve nanoteknoloji üzere kesimlerin merkez üssü olmayı hedefliyor. Projenin en kıymetli gayelerinden biri de dünyanın en verimli lojistik merkezlerinden biri olmak. Kızıldeniz’in ortasında yer alması sayesinde Avrupa, Asya ve Afrika’nın kesişim noktasında stratejik bir konuma sahip olan Oxagon, bu özelliğiyle global ticaretin yeni kalbi olmayı amaçlıyor.
NEOM içinde tekrar tasarlanmış bir endüstriyel kent olan Oxagon, geleceğin fabrikalarını içeren pak bir ekosistem sunuyor ve net sıfır emisyona ulaşmak için büsbütün yenilenebilir güce odaklanıyor. Kızıldeniz’deki stratejik pozisyonu, global nakliye yollarına yakın olması, onu büyük pazarlar ve kent merkezleri için değerli bir merkez haline getiriyor. Oxagon CEO’su Vishal Wanchoo, Suudi Arabistan’ın dönüşümünün merkezinde yer alan inovasyon ve sürdürülebilirliğin sembolü olan NEOM Limanı’nın global ticareti yine şekillendireceğini söyleyerek ekledi:
“Geleneksel sanayiler, sıklıkla çevresel ve sıhhat riskleri oluştururarak iklim değişikliğine sebep oluyor. Dallar, pak teknolojilere ve yeşil güce geçişi hızlandırmaya teşvik eden sürdürülebilir tahliller benimsemeli. Oxagon, dünyanın dört bir yanından geleceğin fabrikalarını karşılayan pak bir endüstriyel ekosistem sağlıyor. Sadece yenilenebilir güce güvenerek, üreticilere amaçlarına ulaşmaları için bir platform sunuyoruz. Oxagon’u, global ticaret rotalarını birbirine bağlayan Kızıldeniz’deki gelişmiş NEOM Limanı aracılığıyla Suudi Arabistan’ı ithalat ve ihracat için bölgesel bir merkez haline getirmedeki rolünü vurguladı. Global ticaretin her yıl yüzde 13’ünden fazlası Süveyş Kanalı’ndan geçtiğinden NEOM Limanı’nın pozisyonu, Avrupa ile Asya ortasında bir geçit olarak ehemmiyetini artırıyor.”
SIFIR KARBON EMİSYONU, YÜZDE 100 YENİLENEBİLİR ENERJİ
Oxagon’un en argümanlı istikametlerinden biri de sıfır karbon emisyonu hedeflemesi. Tüm güç muhtaçlığı yenilenebilir kaynaklardan sağlanacak. Güneş, rüzgar ve hidrojen gücü üzere alternatifler sayesinde, Oxagon hem çevreci hem de güç bağımsız bir yapı olacak. Bu istikametiyle kent, sürdürülebilir kentleşmenin simgesi olmaya hazırlanıyor. Yenilikçi atık idare sistemleri, deniz suyunun tuzdan arındırılmasıyla sağlanan içme suyu ve akıllı altyapı sistemleri, kenti büsbütün kendi kendine yetebilen bir yapıya dönüştürecek.
90 BİN KİŞİ BU TÜRLÜ YAŞAYACAK
Oxagon’un günlük hayatı, klâsik idare sistemlerinden çok farklı bir anlayışla yürütülecek. Yapay zekâ algoritmaları sayesinde trafik, güç dağıtımı, güvenlik ve lojistik süreçler anlık olarak optimize edilecek. İnsan-makine iş birliğinin azamî seviyede olduğu bir kent modeli tasarlanıyor. Buna ek olarak, kentte şoförsüz araçlar, dronlarla yapılan teslimatlar ve tam otomatik liman sistemleri üzere ileri teknoloji uygulamaları günlük ömrün sıradan bir modülü olacak. Suudi Arabistan idaresi, Oxagon’u global yatırımcılar için cazip hale getirmek ismine çeşitli teşvik paketleri hazırlıyor. Vergi muafiyetleri, bürokratik süreçlerde kolaylıklar ve memleketler arası şirketlere sağlanan özel imtiyazlar, Oxagon’u bir yatırım cenneti haline getiriyor. Şehir tamamlandığında 90 bin bireye konut sahipliği yapması planlanıyor. Birinci tesislerin ise 2025 yılı itibariyle faaliyete geçmesi bekleniyor. Şimdiden birçok memleketler arası teknoloji devi, Oxagon’da yer almak için teşebbüslerde bulunmuş durumda.
Her büyük projede olduğu üzere Oxagon da birtakım tenkitlerin amacında. Çevresel tesirler, iş gücü şartları ve halkla bağlar siyasetleri sıkça gündeme geliyor. Ayrıyeten bu kadar ileri teknolojilerin ahenk içinde çalışıp çalışamayacağı ya da toplumun bu kadar süratli dönüşüme adapte olup olamayacağı da tartışma konusu. Bununla birlikte, Suudi hükümeti bu mevzularda şeffaf olmaya çalıştığını ve tüm süreçlerin insan haklarına, etrafa ve teknolojik etik kurallara uygun halde ilerleyeceğini savunuyor.
PETROLDEN YAPAY ZEKÂYA GEÇİŞİ TEMSİL EDİYOR
Oxagon, birçok kişi için hâlâ bilim kurgu sinemalarından fırlamış üzere görünse de, şimdiden imal kademesine geçmiş durumda. Liman yapıları inşa ediliyor, güç sistemleri kuruluyor ve yapay zekâ tabanlı altyapılar test ediliyor. Eğer her şey planlandığı üzere giderse, Oxagon yalnızca Suudi Arabistan’ın değil, dünyanın da en dikkat çeken kentlerinden biri olacak. Sanayi 4.0 ve sürdürülebilir ömrün birleştiği bu yapay kent, geleceğin kent modelini bugünden inşa ediyor. Oxagon, bir ülkenin çölden teknolojiye, petrolden yapay zekâya geçişini temsil ediyor. Kızıldeniz’in kıyısında yükselen bu sekizgen kent, yalnızca ekonomik değil, kültürel ve çevresel bir dönüşümün de simgesi olacak üzere görünüyor.
