Marmara’daki sarsıntı sonrası kritik açıklama! Prof. Dr. Bektaş: Stres doğuya yöneliyor, Avcılar ve Adalar risk altında
Marmara Denizi’nde saat 13.36’da 3,5 büyüklüğünde sarsıntı meydana geldi. Afet ve Acil Durum İdaresi Başkanlığının internet sitesinde yer alan bilgiye nazaran, merkez üssü Marmara Denizi olan 3,5 büyüklüğünde sarsıntı kaydedildi.
İstanbul’un Silivri ilçesine 24,65 kilometre uzaklıktaki zelzelenin, 9,91 kilometre derinlikte meydana geldiği belirlendi.
Deprem Uzmanı Prof. Dr. Osman Bektaş, son hissedilen zelzelesi CNN Türk’e kıymetlendirdi;
MARMARA DENİZİ’NDE 3.5 BÜYÜKLÜĞÜNDE DEPREM
“Bu sarsıntı olağan, Marmara’nın olağan bir zelzelesi. Etkin fayın, sürüklenen fayın doğal bir hareketi. Yani sonuç itibariyle Kumburgaz yöresi ve Orta Marmara bölgesinde fay sürükleniyor, ‘krip’ dediğimiz olayla ilgili sürükleniyor. Sürüklenme dediğimiz bu formda küçük sarsıntılar oluşturmasıdır.
Şimdi bu küçük zelzeleler natürel ki büyük sarsıntıları tetikleyebilir. Hatırlayalım, 6.2’lik zelzeleden çabucak evvel birebir bölgede 3.9’luk bir sarsıntı olmuştu. Orta Marmara fayı, sürüklenen bir fay; yani “krip” yapan bir fay var. Bu krip de neyle belirleniyor; İşte bu biçimde, 3.0 ile 2.0–2.5 büyüklüğündeki zelzelelerle.
MARMARA’DA GERİLİM TRANSFERİ DOĞUYA YÖNELİYOR: RİSKLİ SEGMENTLER AVCILAR VE ADALAR
Şimdi bu bölgede Japonlar, Almanlar çok ayrıntılı bir biçimde çalıştılar. Bu 3.0–3.5 büyüklüğündeki sarsıntıların birebir yerde, birebir büyüklükte tekrarlandığını gördüler. Bu, kripin, sürüklenen fayların en değerli özelliğidir.
Tekrar ediyorum; birebir yerde, tıpkı büyüklükte bir küçük sarsıntının tekrarlanması, bu fayın sürüklendiğini gösteren bir özellik.
3.5 büyüklüğünde bir sarsıntının, fayın gücünü bütünüyle tükettiğini söylemiyoruz. Diğer bir deyişle Orta Marmara’da 2011, 2012, 2019 yıllarında gelişen 5’ten büyük zelzeleler ve bunun yanı sıra 2025 yılında oluşan 6.2’lik zelzelelerin genel gerilim transferi doğuya gerçek, yani Avcılar tarafına yanlışsız gerilim transferi yapıyor.
Bu da Avcılar segmentini yahut daha da doğuda Adalar segmentini risk altına sokuyor. Batıdan doğuya hakikat oluşan gerilim transferi, Avcılar segmentini ve Adalar segmentini risk altına sokuyor. Burada korkulacak bir durum yok. Lakin önlemli olmamız lazım. Gerilim doğuya yanlışsız yüklendi. Fay, doğuya hakikat gerilimini transfer ediyor.
ORTA MARMARA’DA BÜYÜK ZELZELE RİSKİ AZALIYOR MU?
Yani Adalar hissesi dediğimiz Prens Adaları veya da olağan Adalar dediğimiz fayı etkiliyor. Yahut da Avcılar segmentini etkiliyor. Lakin Adalar hissesi da tekrar bakın, enteresandır, 1963’te kırıldığı söyleniyor.
Bu, en son yapılan 2016 yapılar, çalışmalar, sismogramlar, ’63’ün sismogramları yine gözden geçirilmiş; Çınarcık zelzelesi olarak bilinen sarsıntının Adalar sarsıntısı olduğu soruları var. 2005 yılında Armijo denizaltına inerek araçlarla denizin altındaki fayları inceliyor ve diyor ki Adalar fayı kırıldı. 20–30 kilometrelik bir kırılma var. Yani burada bilinmeyenler çok fazla, bilinmeyenler var, tartışılanlar çok. Ben şunu vurgulamak istiyorum: Tarihi zelzeleler, tekrar ediyorum, tıpkı yerde tıpkı büyüklükte tekrarlanacak diye bir kural yok.
Fayların şu andaki davranışlarını bilmemiz gerekir. Zira faylar vakit içerisinde davranışlarını değiştiriyorlar. Yani bugün kilitli olan bir fay, geçmişte krip yapmış olabiliyor yahut geçmişte kilitli olan bir fay, bugün sürükleniyor yahut krip yapabiliyor.
Orta Marmara fayı sürüklenen bir fay; tam kilitli bir fay olmadığı için 7 yahut 7’den büyük zelzele üretemez ve bu da gerçekleşti.
2025’te 23 Nisan’da gerçekleşti.
Şimdi gelelim Adalar’a, yani doğuya. Gerçek baktığımız vakit diyoruz ki Orta Marmara’da 2011, 2012, 2019 ve 2025 yıllarında olan sarsıntılar gerilimlerini doğuya hakikat, yani Adalar tarafına hakikat aktardı.
Adaların zelzele gücüyle yüklenmesi sonucunda kırılması kelam konusu. Şayet bu müşahedeler doğruysa, bakın bu müşahedeler doğruysa, büyük zelzele diye bir şey yok.”
