Manavgat küllerinden doğdu
Antalya’nın Manavgat ilçesinde 28 Temmuz 2021’de başlayıp rüzgarın tesiriyle Akseki, Gündoğmuş, İbradı, Alanya ilçelerine de yayılan ve 7 kişinin hayatını kaybettiği yangının üzerinden 4 yıl geçti. Türkiye Cumhuriyeti tarihinin en büyük orman yangınlarından birisi olarak kayıtlara geçen, yaklaşık 60 bin hektarlık alanın ziyan gördüğü yangının akabinde Antalya Orman Bölge Müdürlüğü takımları bölgenin eski günlerine dönmesi için hummalı çalışma başlattı. Gruplar, bir yandan fidanları toprakla buluştururken bir yandan da helikopterle havadan tohum attı. Bölgenin yaban hayatına elverişli hale gelmesi için gece gündüz çalışıldı.
101 bin kilo tohum
Manavgat’ta yangında ziyan gören 25 bin hektar alana elleriyle fidanları diken takımlar, 101 bin kilogram kızılçam tohumunu da toprakla buluşturdu. İlçede, elle yapılan gençleştirme ve endüstriyel plantasyon ağaçlandırmaları kapsamında 10 bin 537 hektarlık alanda ekim ve dikim yapan gruplar, 1354 hektarlık alanda ise defne ağaçlarını tekrar tabiata kazandırdı.
3 metreyi buldu
Yapılan çalışmaların akabinde bölgede yine yeşilin tonları hakim olmaya başladı. Yeşile bürünen alanlardaki dikilen servilerin uzunluğu 3, toprağa atılan kızılçam tohumlarından yeşeren fidanların uzunluğu ise 1,5 metreyi buldu. Yangın devrinde gri, siyah ve kızıla dönen alanların, yeni yapılan çekimlerde yeşil örtüyle kaplandığı görüldü.
Yangınlara önlem
Ekipler mümkün orman yangınlarında yerleşim ve tarım alanlarında ziyan oluşmaması ya da zararın en aza indirilmesi için de çalışma yürüttü. Bu alanların hudut sınırları, yol kenarları ve köy yerleşim alanına yakın yerlere yangına daha dirençli olan 255 bin harnup, 220 bin servi, 111 bin zakkum ve 65 bin öteki yapraklı ağaçlara ilişkin fidanlar dikildi. Yapılan çalışmaların akabinde bölgede yine yeşilin tonları hakim olmaya başladı.
‘İki ayda yemyeşil olur’
Yangınlardan iki ay sonra yanan alanların tabiatıyla yeşermesinin doğal bir süreç olduğunu tabir eden Yangın Ekolojisi Uzmanı Emekli Akademisyen Prof. Dr. Tuncay Neyişçi, şunları söyledi: “Mesele fidan dikmek, tohum ekmek değil. Mühendislik bundan fazlasını başarmayı gerektirir. Öncelikle yangına neden olan rüzgar istikametine (poyraz) dik, rüzgar suratını engelleyecek sık dikilmiş piramidal servi perdelerinin, öncelikle ana sırtlarda, oluşturulmuş olması gerekirdi, oluşturulmadı. İşlek, riskin yüksek olduğu yol kenarlarının da piramidal servi sıralarıyla desteklenmiş olması gerekirdi. Misal halde yangın emniyet yol ve şeritleri kenarları da sık piramidal servilerle desteklenmiş olmalıdır. Perde oluşturacak serviler yaklaşık 5 yaşında birbirlerine temas edebilecek sıklıkta (0,75-1,0m) dikilmediğinde perde misyonu yapamayacağı üzere rüzgar ve yangın şiddetinin artmasına da yol açar. Ülkemizde yetişmiş uzman yoktur.”
‘Orman dedektifi gerekiyor’
Öte yandan yangına sebep olanların bulunması ve cezalandırılması ile ilgili de konuşan Prof. Dr. Neyişçi, OGM’nin, yangınların yaklaşık yüzde 50’sinin nedenini bilmediğini belirterek, “Nedenini bulamadığınız hatası önlemeniz mümkün değil” dedi. OGM’nin uzmanlaşmış dedektif üzere çalışan ekiplere ihtiyacı olduğunu belirten Neyişçi, “Hazırladıkları kırım raporları da yok, en büyük meselelerden biri de bu. Tıpkı sivil havacılıkta olduğu üzere yangını didik didik araştıracak nedeni ve failini bulacak kırım gruplarına acil muhtaçlık var” diye konuştu. ● HİLAL ÖZTÜRK, HABER MERKEZİ
Çanakkale’de kâbus bitti
Çanakkale merkez ve Bayramiç’teki yangınlar dün ağır eforlar sonucu denetim altına alınırken alevlerden geriye yanan meskenler küle dönen alanlar kaldı. Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum Bayramiç’te hasar tespit çalışmalarının başladığını, neredeyse yok olan Saçaklı köyünde ise 26’sı konut olmak üzere toplam 43 bağımsız kısmın ağır hasarlı yahut yıkık olduğunu açıkladı. ● HABER MERKEZİ
Orman cürümlerine af yok
Yangın faillerinin tespit edilmesi ve cezalandırılması konusunda soruşturma teknikleri ve yasal düzenlemelerin yeterliliği tartışma konusu oldu. Türk-Alman Üniversitesi Ceza Hukuku Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ali Kemal Yıldız, orman yangınlarında Anayasa’nın 169. hususunda ‘Orman kabahatleri için genel ve özel af çıkarılamaz. Ormanları yakmak, ormanı yok etmek yahut daraltmak maksadıyla işlenen cürümler genel vel af kapsamına alınamaz’ düzenlemesi bulunduğunu belirtti.
Prof. Dr. Yıldız, “Ormanlarda izin verilen ve ocak yeri olarak belirlenen yerler dışında ateş yakmak yahut müsaade verilen yerlerde yakılan ateşi söndürmeden mahalli terketmek”, “Ormanlara sönmemiş sigara yahut yangına dolaylı olarak yol açabilecek husus atmak” ve “Ormanlara dört kilometre aralıkta anız yahut gibisi bitki örtüsü yakmak” hatalarını işleyenler hakkında bir yıldan üç yıla kadar mahpus ve isimli para cezasına hükmolunur. Dikkat ve ihtimam yükümlülüğüne karşıt olarak orman yangınına sebebiyet verenler ise üç yıldan on yıla kadar mahpus cezası ile cezalandırılır.”
