Kirada yeni devir için geri sayım! Yıl sonu işaret edildi: e-Devlet’te iki kademeli sistem
Milliyet.com.tr/ÖZEL Hazine ve Maliye Bakanlığı e-Devlet üzerinden kira mukavelelerinin yapılmasına ait süreçlerini bitirdi. Buna nazaran kira kontratlarının e-Devlet’e entegrasyonu iki evreli olacak. Pekala sistem nasıl işleyecek?
‘PLANLANAN SİSTEMDE İKİ BASAMAK VAR’
Konuyla ilgili merak edilenleri milliyet.com.tr’ye açıklayan Gayrimenkul Uzmanı Mustafa Hakan Özelmacıklı şu tabirleri kullandı: “Gerçekten kira kontratlarının e-Devlet sistemine aktarılacak olması ıslahat niteliğinde bir uygulama. Biz buna ait birinci örneği Strateji Aksiyon Planı’nda görmüştük. Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz açıklamalarda bulunmuştu. Bilhassa kira kontratlarının e-Devlet sistemine aktarılması kayıt dışı iktisat ile çaba hareket planı içindeki kademelerde yer alıyordu.
Yeni sistemle gerek kira geliri beyannamesi vermekten kaçınanlar gerekse kira kontratı ve ibrazında yaşanan evrak vb. sorunlar üzere birçok süreç daha entegre bir biçimde yapılabiliyor olacak.
Planlanan sistemde iki basamak var. Bunlardan bir tanesi birinci fazda devreye girecek ve taşınmaz sahipleri hazırladıkları kontratları kiracının denetimine sunabiliyor olacak. Matbu bazlı kira kontratları olacak ve kontratlarda olmazsa olmaz hususlar mal sahibi tarafından e-Devlet üzerinden sisteme girilecek. Kira bedeli, mal sahibinin banka hesap bilgileri, kira artışı konusunda tarafların anlaştığı husus, kira müddeti, başlangıç tarihi, depozito bilgileri üzere temel bilgiler kira mukavelelerine yazılabiliyor olacak.
‘BELGE KİRACININ ONAYINA DÜŞECEK’
Daha sonra kiracının onayına düşen bu evrak kiracı tarafından onaylandıktan sonra taraflara vakit damgalı, barkodlu kira kontratı oluşturulmuş olacak.
İKİNCİ BASAMAK EMLAK İŞLETMELERİNİN
İkinci etapta ise bunun yetki evrakı almış emlak işletmeleri ve yetki verilen bireyler tarafından da hazırlanabilmesi planlanıyor. Emlak işletmeleri e-Devlet’te bu sistemi kullanma noktasında zorluk çeken taşınmaz sahiplerine rehberlik edebilmek ismine, kira kontratlarında farklı ek konuların yazılması ve tarafların uzlaştığı hususların tekrar kontrata ek edilmesi üzere birçok husus ve başlıkta rehberlik ediyor olabilecek.
‘KONTRAT BARKODLU EVRAKA DÖNÜŞECEK’
Her iki tarafın onayladığı kontratlar barkodlu evraka dönüşecek. İlgili kurumlar belgeyi görebiliyor olacak, kira kontratlarındaki geçersiz ve birçok gerçek olmayan doküman ibrazı ile yapılan iş ve süreçler son bulacak. Bu açıdan çok kıymetli bir konudur.
FAYDASI NE OLACAK?
Bir yararı da kurumlara ibraz edilmek istendiğinde, abonelik açılırken çok büyük bir emek, vakit kaybı oluşturuyordu, bu sayede doküman ibrazının kolaylaştırılacak olması çok manalıdır.
‘KİRA PAHA HARİTASI NETLEŞMİŞ OLACAK’
Kira kontratlarının sistem üzerinden takip ediliyor olması kira bedelli üzerinden gayrimenkul bölümünün durumunu da ortaya koymuş olacak. ‘Yılda kaç daire kiraya veriliyor?’ halinde bir bilgi yok. TÜİK satılan konut sayısını net açıklayabiliyor lakin Türkiye’de kaç taşınma yapılıyor? Kiraya verilen dairelerde değişim oranı ne, kira fiyatları nedir? Bunların hiçbiri ülkemizde takip edilen bir istatistik değil.
Mesela kira ödemeden kaç kişi akrabasının, dostunun konutunu kullanıyor? Kira gelir vergisi vermekten kaçınan var mı? Yeni sistemle kira paha haritası netleşmiş olacak.
‘SAHTE İMZA VE YÖNTEMSİZ KİRALAMALAR SON BULACAK’
Ülkemizde 7 milyona yakın kiracı olduğu varsayılıyor lakin gelir vergisi mükellef sayısı şimdi 3 milyona ulaşmadı. Kayıt dışı bir iktisat var. Hazine ve Maliye Bakanlığı açığı kapatma noktasında sistemin oluşturacağı altyapıdan faydalanmak istiyor.
Sahte imza ile yapılan kira mukaveleleri, alt kiralamalarla ilgili adapsız kiralamalar da son bulacaktır. Düzenlemenin çok yararlı olacağını düşünüyoruz.”
