Kainatın en eski kara deliği keşfedildi
Uluslararası bir gökbilimci takımı, şimdiye kadar doğrulanan ve kozmosun en eskisi olduğu düşünülen yeni bir kara deliği keşfetti. Büyük Patlama’dan yalnızca 500 milyon yıl sonra var olduğu tespit edilen bu devasa kara delik, kozmoloji teorilerini zorlayan gizemli bir galaksi cinsine dair yeni ipuçları sağlayabilir.
The Astrophysical Journal Letters’ta yayımlanan araştırmada bilim insanları, merkezinde üstün kütleli bir kara delik bulunan ve ağır gaz bulutlarıyla çevrili CAPERS-LRD-z9 isimli uzak galaksiyi tanımlıyor. Yaklaşık 13,3 milyar yıl öncesine, yani kozmosun bugünkü yaşının sadece %3’üne uzanan bu galaksi, James Webb Uzay Teleskobu sayesinde tespit edildi. CAPERS-LRD-z9, Webb’in vazifesine başladıktan sonra imajlarda ortaya çıkan ve “küçük kırmızı noktalar” olarak isimlendirilen gizemli galaksilerden biri.
Texas Üniversitesi Kozmik Hudutlar Merkezi Yöneticisi Steven Finkelstein, “Küçük kırmızı noktaların keşfi, JWST datalarından gelen en büyük sürprizlerden biriydi. Hubble’da gördüğümüz galaksilere hiç benzemiyorlardı. Artık bunların nasıl oluştuğunu anlamaya çalışıyoruz” diyor.
Bu galaksiler, manzaralarda parlak kırmızı noktalar halinde beliriyor ve daha evvelki teleskopların ne çözünürlüğü ne de hassasiyeti bu kadar uzak cisimleri tespit etmeye yetiyordu.Yapılan bu keşfin, cihanın erken devrine dair mevcut teorileri değiştireceğine inanılıyor. Şayet bu parlaklık yıldızlardan kaynaklansaydı, birtakım galaksilerin beklenenden çok daha süratli büyüdüğü manasına gelecekti. Ocak ayında yayımlanan geniş kapsamlı bir çalışma, bu objelerin büyük kısmında üstün kütleli kara delikler bulunduğuna işaret etmişti. Lakin kesin ispat şimdiye kadar eksikti.
Yapılan tahliller sonucu kara deliklerin etrafındaki gaz bulutlarıyla etkileşiminden doğan kendine has ışıkları ortaya koyuyor. CAPERS-LRD-z9’da da bu ışık net halde gözlemlendi. Böylelikle bu galaksi, bu özelliğe sahip en erken devir kara delik örneği oldu.
Araştırmaya nazaran, galaksinin merkezindeki kara delik Güneş’in kütlesinin 300 milyon katına kadar çıkıyor. Böylesine dev bir yapının cihanın şimdi bu kadar genç olduğu bir periyotta var olması, kara deliklerin beklenenden çok daha süratli büyüdüğünü yahut başlangıçta iddia edilenden çok daha büyük kütlelerle oluştuğunu gösteriyor. Gök bilimcilerin mevzu hakkındaki araştırmaları devam edecek.
