Japonlar bizden 8 yıl önde! Künefeyi seçen kaybeder: ‘Biraz da Türk sevinci şart’
Betül Topaklı / Milliyet.com.tr – Japonya’da ortalama ömür müddeti bayanlarda 87 yıl, erkeklerde 82 yıl civarında bulunuyor. Ortalama ömür ise 83.7. Dünyada en fazla 100 yaşını geçen insanın bulunduğu yer de Japonya’nın Okinawa Adası. Burada yaşayanlar yalnızca uzun yaşamakla kalmıyor tıpkı vakitte sağlıklı ve etkin bir ömür sürüyor. 110 yaşını geçene ‘süper asırlık’ diyorlar. Pekala Japonlar neden bu kadar uzun yaşıyor? Türkler neden ‘süper asırlık’ olamıyor?
Japonların uzun ömür sırlarının bilimsel araştırmalarla kanıtlanan temel faktöre dayandığını söyleyen Dr. Mehmet Portakal, maddeleri şöyle sıraladı:
1- BESLENME: Az ve sağlıklı ye
Japon mutfağında zerzevat, balık, deniz yosunu, yeşil çay, fermente besinler (miso, natto, turşular) ve az işlenmiş doğal besinler var. Omega-3 bakımından varlıklı olan bu diyet, kalp sıhhatini koruyup inflamasyonu azaltıyor. Küçük porsiyonlar, az tuz ve yüzde 80-20 kuralı (Hara Hachi Bu: Midenin yalnızca yüzde 80’ini doldur, yüzde 20’si boş kalsın) en büyük sırlarından biri.
2- HAREKETLİ ÖMÜR: Yaş alsam da durmak yok
Japonlar her yere yürüyerek gidiyor, toplu taşıma kullanıyor, bisiklete biniyor ve yaşlılar bile Tai Chi (Yumuşak tarz savaş sanatı), yoga ve bahçecilik üzere etkin hayat alışkanlıklarına sahip. Hareket etmeleri, metabolizmalarını hızlandırıp kas ve kemik sıhhatlerini koruyor.
3- İNSAN BAĞLARI: Komşuyla yeterli geçin, uzun yaşa
Japonlar toplumsal bağlara çok ehemmiyet veriyor. “Ikigai” kavramı yani hayatta bir hedef sahibi olmak, hayatı manalı ve keyifli kılıyor. Okinawa’da yaşlılar mahalledeki beşerlerle güçlü bağlar kuruyor, yalnızlık çekmiyor ve depresyona girmiyor.
4- STRES İDARESİ: Çay iç, meditasyon yap, takma kafana!
Japonlar tabiatla iç içe yaşamak, çay seremonileri, meditasyon ve zen ideolojisiyle gerilimi düşük düzeyde tutuyor. Ayrıca işten sonra karaoke yapmak ve onsene (kaplıcalara) gitmek üzere rahatlatıcı alışkanlıkları da var.
5- GENETİK FAKTÖRLER: DNA’lar da yardımcı oluyor
Bilimsel çalışmalar, Japonların uzun ömür genlerine sahip olduğunu gösteriyor. Ancak unutmayalım ki genler yüzde 30 etkiliyorsa, hayat şekli yüzde 70 belirleyici oluyor.
JAPONLARDAN 8 YIL DAHA KISA YAŞIYORUZ
Türkiye’de ortalama ömür mühletinin bayanlarda 79 yıl, erkeklerde 74 yıl civarında olduğunu açıklayan Dr. Mehmet Portakal, Japonlar’dan ortalama 8 yıl daha kısa yaşamamızın nedenini şöyle anlattı:
1- BESLENME: Künefeden şifa beklemek
Japonlar miso çorbası içerken biz, kebap, künefe ve baklavayla kutlama yapıyoruz. Fazla tuz, fazla şeker, fazla işlenmiş besin, kızartmalar ve gece yenen dev porsiyonlar uzun ömrümüzü biraz ‘kısaltıyor.’
2- HAREKET: Spor salonu kartı cüzdanda bekliyor
Türkler olarak hareket etmeyi unutuyoruz. Japonlar yürürken biz asansörle iki kat çıkıyoruz. Japon yaşlıları Tai Chi yaparken, bizim yaşlılarımız torunları mazeret edip daha fazla oturuyor.
3- STRES: Eğlenceyi severiz ancak çabuk parlarız
Japonlar sakin ve sade yaşarken, biz trafikte sonlanıyor, haberleri izlerken tansiyon yükseltiyor, her şeyi çok ciddiye alıyoruz. Stres bağışıklık sistemini bozuyor, iltihaplanmayı artırıyor ve bizi daha erken yaşlandırıyor.
4- TOPLUMSAL BAĞLAR: Kahvehane var ancak ikigai (varlık nedeni) yok
Bizde de toplumsal bağlantılar güçlü lakin emeklilik sonrası boşluk, yalnızlık ve “Hayatımın manası ne?” sendromu olabiliyor. Japonlar ikigai ile hayata tutunurken, biz emekli olunca “Ne yapacağım artık?” diye düşünebiliyoruz.
İŞTE TÜRK İŞİ ÖMÜR UZATMA TEKNİKLERİ
Dünyanın en uzun yaşayan insanları ortasında Japonlar açık orta önde yer alıyor. Ülkede miso çorbalarını kaşıklarken 100. yaş günlerini kutlayan amcalar, yeşil çaylarını yudumlarken torunlarının çocuklarıyla oynayan nineler var. “Neyse ki bizim de kendimize has ömür uzatma sistemlerimiz var” diyen Dr. Mehmet Portakal, Türk işi ömür uzatma formüllerini şöyle sıraladı:
1- TÜRK KAHVESİ İÇMEK: Japonların yeşil çayı varsa, bizim de antioksidan deposu Türk kahvemiz var. Günde 1-2 fincan, beyin sıhhatini destekliyor ve Alzheimer riskini azaltıyor.
2- DOĞAL FERMENTE BESİNLER: Japonlar natto yiyor, biz turşu ve yoğurt tüketiyoruz. Probiyotik açısından sindirim sistemimizi güçlendiriyor ve bağışıklığı destekliyor.
3- MİSAFİRPERVERLİK VE KAHKAHA: Araştırmalar gösteriyor ki toplumsal ilgiler uzun ömür için kritik. Ailecek yapılan sofralar, dost meclisleri ve bol kahkaha memnunluk hormonlarını artırıyor.
4- HAMAM VE KAPLICALAR: Japonların onseni varsa, bizim de termal kaplıcalarımız var. Bağışıklık, cilt sıhhati ve eklemler için birebir.
5- ZEYTİNYAĞLILAR VE AKDENİZ DİYETİ: Zeytinyağlılarımız ve Akdeniz tipi beslenmemiz, Japon mutfağı kadar sağlıklı. Özellikle Ege ve Akdeniz mutfağında bol zerzevat, zeytinyağı, balık ve tahıl tüketmek kalp-damar hastalıklarını azaltıyor.
6- Japonların yüzde 80 kuralı bulunuyor. Biz de Müslümanlıkta da bir reçete olarak sunulan teklifleri hatırlayabiliriz. “Acıkmadan sofraya oturmayın, tam doymadan sofradan kalkın”ı, “Midemizin üçte birini yemek, üçte birini su, üçte birini de boş bırakmayı” tavsiye eden, sağlıklı hayat için çok hoş reçeteler sunulmuştur.
JAPON ÜZERE YAŞAMAK MÜMKÜN MÜ?
“Japonların uzun ömrü bir sır değil, bir ömür tarzı” diyen Dr. Mehmet Portakal, sözlerini şöyle noktaladı:
“Eğer biraz Japon disiplini, biraz Akdeniz sıhhati ve biraz da Türk sevinci ekleyebilirsek, harika asırlık olamasak da sağlıklı ve memnun bir ömür sürebiliriz.”
