İstanbul’un eğitim haritası çıkarıldı! Ayvansaray’da kızlar dezavantajlı
Ozan Ömer Kadüker – İstanbul’da 2023-2024 eğitim-öğretim yılında yükseköğretim öncesi kademelerde eğitim gören öğrenci sayısı bir evvelki seneye nazaran yüzde 7 azalarak toplam 3 milyon 329 bin 27 oldu; bu çocukların yüzde 49’u kız, yüzde 51’i erkek çocuklardı. Öğretmen sayısı ise 180 bindi. Milli Eğitim Bakanlığı istatistikleri yıllık değişimi gösterse de çocukların hangi bölgelerde ağırlaştıkları, bölgelere nazaran eğitim durumu üzere bahislerde gereğince bilgi sağlamıyor. Suna’nın Kızları Araştırma Takviye Topluluğu, bu gayeyle Çocuk Odaklı Kent Dijital Platformunu kurdu. Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Etüdler Vakfı (TESEV) ve Eğitim Islahatı Girişimi’nin (ERG) ile haritalar sayesinde çocuklara yönelik hizmetleri mahalle ölçeğinde inceleyebiliyor. İstanbul’a ait eğitim-öğretim dataları kentte eğitimden kopuş olduğunu ortaya koyuyor.
2023-2024’te İstanbul’da net okullaşma oranlarında en büyük düşüş okul öncesi eğitimde yaşandı. Bunu lise kademesi takip etti. İstanbul’da, bir evvelki yıla nazaran örgün eğitimdeki kız çocuk sayısı yaklaşık 105 bin azaldı. Haritadan öne çıkan datalar ise şöyle:
■ Merkezdeki mahallelerde çocuk oranları çeperdeki mahallelere kıyasla daha düşük. E-5 Karayolu’nun güneyindeki mahallelerde görece düşük, kuzeyinde ise yüksek oranda çocuk nüfusu göze çarpıyor.
■ Başakşehir, Esenyurt, Bağcılar, Küçükçekmece, Sultangazi, Pendik, Sultanbeyli, Tuzla’nın birtakım mahallelerinde 0-19 yaş çocukların sayısı İstanbul geneline kıyasla çok yüksek.
■ Derslik başına düşen öğrenci sayısının en yüksek olduğu resmi ilkokullar Sultanbeyli, Sancaktepe, Sultangazi, Esenler ve Esentepe’nin kimi mahallelerinde yer alıyor.
■ Derslik başına 45’ten daha fazla öğrencinin düştüğü okulların bulunduğu mahallelerin Avrupa yakasında ağırlaşıyor. Arnavutköy, Büyükçekmece, Esenyurt, Esenler, Sultangazi ve Gaziosmanpaşa’nın mahallelerindeki ortaokullarda derslik başına öğrenci sayısı yüksek.
Haritada dezavantajlı şartlarda yaşayan kız çocukların daha ağır gözlemlendiği Fatih ve Sultanbeyli özel incelendi. Fatih Ayvansaray, TÜİK’in eğitime dair kategorilerileriyle bakıldığında 15 yaşta kız çocuklar için “diplomasız okur-yazar” eğitim profilinin en yüksek temsil edildiği bölgelerden biri olarak dikkat çekti. Eğitim Islahatı Girişimi’nden Ekin Gamze Gencer, “Ayvansaray’da özel ya da resmi hiçbir okulöncesi eğitim kurumu olmamasının kız çocukların konut içi emeğini artırıp artırmadığı, okuldan koparıp koparmadığı odaklanılması gereken bir başlık olarak öne çıkıyor” dedi.
