İşsizlik Sigortası Fonu yüzde 55 büyüdü

İsteği dışında işsiz kalan sigortalıların uğradıkları gelir kaybını telafi etmeleri için 1999 yılında kurulan İşsizlik Sigortası Fonu, birinci işsizlik sigortası ödemesinin yapıldığı Mart 2002’den itibaren işsizlerin garantisi olmaya devam ediyor.

Geçen yılı 196 milyar 950 milyon 756 bin lirayla kapatan fon, sigortalının prime temel aylık brüt karı üzerinden hesaplanan yüzde 2 patron, yüzde 1 sigortalı kesintileri ve yüzde 1 devlet hissesi geliriyle büyümesini sürdürüyor.

Bu yılın ocak-eylül devrinde 115 milyar lirası işçi-işveren primi, 38 milyar lirası devlet katkısı, 66 milyar lirası faiz geliri ve 19 milyar lirası başka gelirden oluşan fon, 2023 yılı sonuna nazaran yüzde 55 büyüyerek 307 milyar liralık varlığa ulaştı.

Söz konusu devirde fondan işsizlere toplam 31 milyar 743 milyon lira ödenirken, teşvik ve takviyelere 54 milyar lira aktarıldı. Mart 2002’den 30 Eylül 2024’e kadar işsizlik ödeneğine toplam 20 milyon 290 bin 834 kişi başvurdu. Bu müddette, ödenek almaya hak kazanan 11 milyon 4 bin 755 bireye, toplam 94 milyar 945 milyon lirayı aşkın ödeme yapıldı.

Son 4 aylık prime temel yarar önemli

İşsizlik ödeneği hesaplamasında sigortalının son 4 aylık prime temel çıkarları dikkate alınıyor. Ödenek ölçüsü işten ayrılmadan evvelki son 4 aylık yararın yüzde 40’ı olarak hesaplanıyor fakat hesaplanan meblağ minimum fiyatın yüzde 80’ini aşamıyor. Bu sayıdan, binde 7,59 oranında damga vergisi kesintisi yapılıyor.

Buna nazaran, 2024 yılında 4 ay çalışıp işsiz kalan bir kişi için işsizlik ödeneği en düşük 7 bin 940 lira, en yüksek 15 bin 880 lira olarak uygulanıyor.

Sigortalık mühletine nazaran ödeme yapılıyor

İşsiz kalanların, işsizlik ödeneğinden yararlanabilmesi için muhakkak kaideleri sağlaması gerekiyor. Kişi, kendi istek ve kusuru dışında işsiz kalması, hizmet akdinin sona ermesinden evvelki son 120 gün hizmet akdine tabi olması, hizmet akdinin feshinden evvelki son 3 yılda en az 600 gün işsizlik sigortası primi ödemesi ve hizmet akdinin feshinden sonraki 30 gün içerisinde İŞKUR’a şahsen yahut elektronik ortamda başvurması halinde bu ödenekten yararlanabiliyor.

Hizmet akdinin feshinden evvelki son 3 yılda 600 gün sigortalı çalışıp işsizlik sigortası primi ödemiş sigortalı işsizlere 180 gün, 900 gün sigortalı çalışıp bu primi ödemiş sigortalı işsizlere 240 gün, 1080 gün sigortalı çalışıp prim ödemiş sigortalı işsizlere 300 gün işsizlik ödeneği veriliyor.