‘İkinci çeyrek dataları ekonomimizin dirençli yapısını ve büyüme kararlılığımızı ortaya koymakta’
Yılmaz, yaptığı yazılı açıklamada, yılın ikinci çeyreğine ait büyüme bilgilerini kıymetlendirdi.
Türkiye iktisadında, 2025 yılının ikinci çeyreğinde yıllık bazda yüzde 4,8 oranında büyüme gerçekleştiğini belirten Yılmaz, mevsim ve takvim tesirlerinden arındırılmış olarak da yüzde 1,6’lık büyüme ile iktisadın son üç çeyrekteki olumlu eğilimini daha da ivmelendirerek sürdürdüğünü, global ve bölgesel tansiyonlara karşın öteki ülkelerden olumlu ayrışarak dayanıklılığını ortaya koyduğunu lisana getirdi.
Cevdet Yılmaz, yılın ikinci çeyreğinde OECD ülkelerinin ortalama büyümesinin yüzde 1,7, Avro Bölgesi ortalama büyümesinin yüzde 1,4 olduğunu söz ederek, şunları kaydetti:
“Sağladığımız siyasi istikrar ortamı ve öngörülebilir siyasetler çerçevesinde büyüme performansımız 20 çeyrektir kesintisiz devam etmektedir. 2025 yılı ikinci çeyreği büyümesinde, sanayi ve inşaat dahil hizmetler kesimindeki müspet görünüm ve süreksiz tesirlerle yurt içi talebin artış göstermesi belirleyici olmuştur. Bilhassa inşaat dalı yüzde 10,9 oranında büyüme kaydederek iktisattaki dinamizme katkıda bulunmuştur. Bu gelişme tıpkı vakitte üretim ve istihdam açısından kıymetli bir kazanıma işaret etmektedir.
2025 yılı ikinci çeyreğinde toplam tüketim büyümesi yüzde 3,5 oranında kaydedilirken, sabit sermaye yatırımlarının büyümesi ise yüzde 8,8 oranında gerçekleşmiştir. İkinci çeyrek prestijiyle makine-teçhizat yatırımları da yüzde 9,3 oranında besbelli bir artış kaydetmiştir. Kamu tüketiminde ise yüzde 5,2 oranında azalma gerçekleşmiştir. Bu oranlar enflasyonla gayret kapsamında aldığımız kararların yansıması olarak ortaya çıkmaktadır. Mali disipline verdiğimiz değeri ve sıkılaştırıcı siyasetlerden yatırımların görece daha az etkilenmesi tarafındaki uğraşlarımızı bu sayılar desteklemektedir.”
“POLİTİKALARIMIZ KARARLI HALDE UYGULANMAYA DEVAM EDİLECEKTİR”
2025 yılı ikinci çeyreğinde net mal ve hizmet ihracatının büyümeyi sonlu oranda aşağı çektiğini, güç ithalatındaki artış ve zayıf dış talep şartlarından kaynaklanan bu durumun beklentiler dahilinde olup iktisat programı açısından kıymetli bir risk ögesi olarak değerlendirilmediğini bildiren Yılmaz, 2025 yılı ikinci çeyreğinde sanayi dalının yüzde 6,1 oranında, inşaat dahil hizmetler kesiminin ise yüzde 5,2 oranında büyüme kaydederken, baz tesiri ve olumsuz iklim şartları kaynaklı olarak tarım bölümünün yüzde 3,5 negatif büyüme kaydettiğini aktardı.
Yılmaz, bu yılın ikinci çeyreğinde GSYH’nin dolar cinsinden yıllıklandırılmış olarak 1,474 trilyon düzeyine ulaştığına dikkati çekerek, şöyle devam etti:
“İkinci çeyrek bilgileri, istikrarlı büyüme modelimize uygun olarak ekonomimizin dirençli yapısını ve sürdürülebilir büyüme patikasındaki kararlılığımızı ortaya koymaktadır. 2025 yılının birinci yarısında GSYH yüzde 3,6 oranında büyürken, sanayi kesimi yüzde 2,1 oranında, inşaat dahil hizmetler dalı ise yüzde 4,3 oranında büyüme kaydederken, tarım kesimi yüzde 3 oranında negatif büyüme kaydetmiştir.
Yılın birinci altı ayı prestijiyle tüketim ve yatırım görece istikrarlı seyrini sürdürmüştür. Bu periyotta öne çekilen talebin tesiriyle yurt içi talebin büyümeye katkısı 4,5 puan olurken, esas ticaret ortaklarımızın zayıf görünümüne bağlı olarak net ihracatın büyüme katkısı -0,9 ile sonlu negatif gerçekleşmiştir.”
Özel tüketim harcamaları bu devirde yüzde 3,3 artarken, sabit sermaye yatırımlarının artışının ise yüzde 5,3 oranında olduğunu, kamu tüketiminde ise birinci yarıda yüzde 1,7 oranında gerileme gerçekleştiğini vurgulayan Yılmaz, şu tabirleri kullandı:
“2025 yılında işgücü piyasamız güçlü görünümünü korurken işsizlik oranımız iki yıldan uzun müddettir tek hanede seyretmektedir. 2025 yılının birinci yarısı prestijiyle işgücü ödemelerinin ulusal gelire oranı yüzde 35,9 ile tarihi en yüksek düzeyindedir.
Yılın ikinci yarısında dışsal şartların talep üzerinde oluşturduğu süreksiz ivmenin ortadan kalkması ve yurt dışı talebin ikinci çeyreğe görece toparlanmasıyla birlikte büyüme kompozisyonunda istikrarlı seyrin daha da belirginleşmesi beklenmektedir. Bu doğrultuda dezenflasyon sürecinin kesintisiz sürmesini sağlayan, yatırımı, üretimi ve ihracatı artırmayı odak belirleyen politikalarımız kararlı halde uygulanmaya devam edilecektir.”
“ÜLKEMİZİN YÜKSEK GELİRLİ ÜLKELER KÜMESİNE GİRECEĞİ VARSAYIM EDİLMEKTEDİR”
Cevdet Yılmaz, bugün prestijiyle açıklanan ulusal hesaplar kapsamında tıpkı zamanda Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından Gayrisafi Yurt İçi Hasıla (GSYH) hesabını da içine alan Ulusal Hesaplar Sistemi ile ilgili hesaplamaların, Ulusal Hesaplar Sistemi (SNA-2008) ve Avrupa Hesaplar Sistemi (ESA-2010) el kitaplarına uygun olarak yapılan ana revizyonla güncellendiğini hatırlatarak, bu güncellemenin, milletlerarası standartlara ahenk (SNA-2008, ESA-2010), hesaplama tekniklerinin geliştirilmesi ve yeni bilgi kaynaklarının sisteme dahil edilmesi üzerine odaklandığını bildirdi.
Ulusal Hesaplar Sisteminin, dinamik bir yapıya sahip olup iktisadın ölçüm çalışmalarının ekonomik ve toplumsal alanda ortaya çıkan yeni şartlar, milletlerarası standartlar, hesaplama metotları ve bilgi kaynaklarında gerçekleşen iyileşmelere bağlı olarak 5-7 yıl üzere makul aralıklarla ana revizyonlarla güncellendiğini aktaran Yılmaz, bu kapsamda, Avrupa Birliği üye ülkeleri tarafından 2024 yılında Ulusal Hesaplar Sisteminde ahenkleştirmeye dayalı ana revizyonun gerçekleştirildiğini, Türkiye’de de bu çerçevede 1 Eylül 2025 tarihi prestijiyle Avrupa Birliği’ni takiben ana revizyon çalışmalarının gerçekleştirilerek tamamlandığını, böylelikle, halihazırda 1998 yılından başlayan serilerin 1995 yılına kadar revize edilerek geri çekildiğini söz etti.
Yılmaz, ana revizyon ile Türkiye’nin ulusal hesap sisteminin, memleketler arası karşılaştırılabilirliğinin arttığını, daha sağlam, ayrıntılı ve yeni GSYH dataları ürettiğini, bu sayede bilgiye dayalı siyaset üretiminde ve tahlilinde daha sağlam bir istatistiki altyapının sağlandığını belirtti.
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Yılmaz, açıklamasında şunları paylaştı:
“Gerçekleştirilen revizyon sonucunda, 2024 yılı kişi başına düşen ulusal gelir 15 bin 325 dolar düzeyinde gerçekleşmiştir. 2025 yılı ikinci çeyrek prestijiyle yıllıklandırılmış kişi başı ulusal gelir ise yaklaşık 17 bin dolar düzeylerine yaklaşmıştır. Yüksek büyüme performansımızla, 2025 yılı bilgileri açıklandığında Dünya Bankası sınıflandırmasına nazaran ülkemizin yüksek gelirli ülkeler kümesine gireceği iddia edilmektedir.
Uyguladığımız makroekonomik istikrar ve yapısal dönüşüm adımları birçok testten muvaffakiyetle geçmekte olup, bu kazanımlar üzerine inşa edeceğimiz yeni siyasetler ve önümüzdeki günlerde açıklayacağımız 2026-2028 devrini kapsayan Orta Vadeli Program ile ortaya koyacağımız gaye ve siyasetler ile ekonomimizin dayanıklılığını daha da artıracağımıza inanıyoruz.”
