Huzur arıyorum
Müjde Işıl – “Müslüm”, “Bergen”, “Cem Karaca’nın Gözyaşları” üzere yerli müzikçi biyografilerinin yokluğunda yabancı biyografilerle açığı kapatır olduk. Geçtiğimiz haftalarda Türkiye kökenli Fransız müzikçi Charles Aznavour’un hayat kıssası gelmişti perdeye. Bu hafta da tekrar Türkiye kökenli Yunan müzikçi Stelios Kazantzidis’in ömür hikayesini izliyoruz “Stelios: Bekledim de Gelmedin”de.
Mübadele periyodunda Yunanistan’a göçmüş Rum ailenin çocuğu olan Kazantzidis, komünist babasının öldürülmesine şahit olduktan sonra tüm acısını sesine yükleyen üslubuyla keşfedilir ve şöhret seyahati başlar. Göçmenlerin sesi olur, müzikleri da lisanlara pelesenk… Rebetiko ve laikoyu harmanladığı müzikleri ve ıstırap dolu sesiyle efsanesi Yunan hudutlarını aşar. O kadar ki Frank Sinatra, “Stelios Kazantzidis, ABD’de yaşasaydı benden daha büyük mesleği olurdu” der.
Türkçe müzik yok
Yorgos Tsemberopou- los’un yönettiği “Stelios: Bekledim de Gelmedin”, sanatkarın şöhret periyoduna odaklanıyor. Bu sayede karakterinin gelgitlerini ayrıntılıca yansıtabilmeyi hedeflemiş. Sinemanın altını çizdiği sorun, Kazantzidis’in içindeki bitmeyen huzursuzluk hissi. Babasız kalma, göçmen olma, güçlü bayanlarla ilgisinde istikrar kuramama, ruhundaki huzursuzluk hissini daima alevlendiriyor. Bu durum sanatına olumlu yansıyor, acılı sesiyle dünyayı kendine hayran bırakıyor lakin kendine ışık tutamıyor. Sinema bu süreci, daha kısa toparlanabilecek süreyi oldukça uzatarak anlatıyor. Sinemada başkahraman kadar dikkat cazip bir karakter de var aslında: Eşi Marinella. Kocasının gölgesinde kalmak istemeyen yetenekli müzikçinin uğraşı başlı başına bir sinema konusu. Kazantzidis’in eş seçimlerindeki anlatı ise yer yer rahatsız edici bir eril lisan üzerine kurulmuş.
Filmde bol bol Kazantzidis müzikleri dinliyoruz. Yunanistan’da vizyona girdiğinde 900 binden fazla kişi tarafından izlenerek tüm vakitlerin en çok hasılat yapan dördüncü Yunan sineması olan üretimin bizim açımızdan kıymetli bir eksikliği var. Türkçe albüm yapan; “Makber”, “Bekledim de Gelmedin”, “Çadırımın Üstüne Şıp Dedi Damladı” üzere birçok şarkıyı kendine mahsus Türkçesiyle söyleyen Kazantzidis’in Türkiye ile müzik bağından sinemada hiç bahsedilmiyor. Türkçe ismindeki müzik bile yok sinemada. Tekrar de iki halkın lisanı, aile yapısı ve cümbüş kültürü açısından ne çok ortak noktası olduğunu sinemada görmek mümkün.
Filmde efsanevi müzikçiye, genç bir meslektaşı hayat veriyor: Melisses kümesinin solisti Christos Mastoras. Karakterinin ruh hâlini yansıtmaya çalışırken, büyük oynadığını çok aşikâr etmiş. Ancak genel olarak komşudan beğenilen bir seda bırakmış bizlere.
Kişisel ve hüzünlü
David Cronenberg 2017’de, 38 yıllık eşi Carolyn’i kanser yüzünden kaybetti. Bu ayrılık onu derin bir yasa soktu. Ve bu yas sürecindeki hüzünlerinden, tasalarından de “The Shrouds/Kefenler” ortaya çıktı. Cronenberg şahsî ve otobiyografik olarak nitelendirdiği bu sineması aslında dizi olarak planlamıştı. Lakin proje dijital platform tarafından iptal edilince, sinema sinemasına dönüştü. Geçen sene Cannes’nın ana müsabakasında prömiyer yapan “Kefenler”, tanınmış işadamı Karsh’i izliyor. Karısının vefatından beri bir türlü teselli bulamayan Karsh, GraveTech’i icat eder. Bu teknoloji sayesinde geride kalanlar, kaybettiklerinin cesetlerini kefenleri içinde gözlemleyebileceklerdir. Vincent Cassel Karsh’i canlandırırken Diane Kruger ise eş Becea’ya, ikiz kardeş Terry’ye ve yapay zekâ asistanı Hunny’ye hayat veriyor.
