Her yaraya farklı müdahale gerekiyor! Kritik mühlet 2 hafta, yoksa sonu berbat olabilir

Her yaranın bir karakteri var

Kalp Damar Cerrahisi Uzmanı Op. Dr. Betül Çelikkol Sertbaş, “Konumuz yara fakat nasıl bir yara?” diyerek kelamlarına başlıyor. Uzun müddettir geçmeyen, dirençli ve tekrar eden yaraların yalnızca dış etkenlerle açıklanamayacağını vurgulayan Dr. Sertbaş, bu tür yaraların altında şeker hastalığı, damar tıkanıklığı, sirkülasyon bozukluğu yahut bağışıklık sistemi sıkıntıları üzere sistemik hastalıkların olabileceğini belirtiyor. Yaraların karakteristik özelliklerine dikkat çekerek, “Her bir yara, hastanın kendisinden farklı olarak değişik özellikler gösterir. Kimi yara kuru kimi yara ıslaktır; kimileri enfekte iken kimileri enfeksiyonsuzdur. Kiminde sarı ya da kahverengi kabuk varken, kimilerinde gangrenöz doku görülebilir” diyor. Bu nedenle tedavi planlamasında yaranın tipi, derinliği, yayılımı ve hastanın genel sıhhat durumu birlikte değerlendirilmeli.

Yaraya nazaran tedavi, hastaya mahsus yaklaşım

Dr. Sertbaş, kronik yaraların tedavisinde tek tip pansuman, tek tip ilaç yahut müdahale yaklaşımının kâfi olmadığını söz ediyor. Zira her yaranın muhtaçlığı farklıdır. Örneğin çok ıslak bir yaranın kurutulması, kuru bir yaranın ise nemlendirilmesi gerekir. Enfeksiyonlu bir yarada uygun antibiyotik dayanağı gerekirken enfeksiyonsuz yarada bu çeşit ilaçlar gereksiz olabilir. Ayrıyeten hastanın beslenme durumu, sirkülasyon sistemi sıhhati, bağışıklık gücü üzere faktörlerin de tedavi sürecini etkilediği unutulmamalı. Bu yüzden yara tedavisi bütüncül bir yaklaşımla ele alınmalı.

İyileşmiyor değil, yalnızca yanlışsız yaklaşımı bekliyor

Op. Dr. Betül Çelikkol Sertbaş, “Eğer yaranın tipine uygun bir tedavi planlaması yapılırsa iyileşmemesi kelam konusu değildir” diyor. Erken müdahale ve yanlışsız tedavi sistemlerinin muvaffakiyet bahtını önemli biçimde artırdığını söylüyor. Bu bağlamda yanlış tedavi uygulamaları, kulaktan dolma bilgiler ya da uzun müddet profesyonel yardım almadan geçen vaktin, yaranın seyrini olumsuz etkilediğine dikkat çekiyor. Bilhassa diyabetik ayak yaraları, venöz ülserler, bası yaraları üzere kronik yaralar uzman denetiminde takip edilmeli. Tedavi edilmedikleri takdirde enfeksiyon yayılımı, doku kaybı ve hatta uzuv kayıplarına kadar ilerleyebilen önemli sonuçlar doğurabilir.

Hangi durumlarda uzmana başvurmak gerekir?

Her yara kendi içinde kıymet taşır, lakin birtakım durumlar sadece pansumanla geçiştirilemeyecek kadar önemli olabilir. Kalp Damar Cerrahisi Uzmanı Op. Dr. Betül Çelikkol Sertbaş, kimi belirtilerin ciddiye alınması gerektiğini belirtiyor. Bilhassa şeker hastaları, periferik damar hastalığı olan bireyler ve bağışıklık sistemi zayıf şahıslar güzelleşmeyen yaralar açısından risk altında olur. Aşağıdaki belirtiler görüldüğünde kesinlikle bir uzmana başvurulmalı:

-Yara 2 haftadan uzun müddettir iyileşmiyorsa,

-Yarada kızarıklık, şişlik, sıcaklık artışı yahut irin gibisi akıntı varsa,

-Ağrı şiddetleniyor ve etraf dokulara yayılıyorsa,

-Yaranın rengi yoğunlaşıyor yahut makûs koku oluşuyorsa,

-Ateş, halsizlik üzere sistemik enfeksiyon bulguları baş gösteriyorsa,

-Yara etrafındaki ciltte morarma yahut siyahlaşma varsa,

-Yara ayakta ya da basınca maruz kalan bir bölgede olup gün geçtikçe derinleşiyorsa.

Bu belirtiler, yara bölgesinde lokal ya da sistemik enfeksiyon geliştiğine, hatta kronik yara yahut sirkülasyon bozukluğuna bağlı doku mevti üzere önemli komplikasyonlara işaret edebilir.

Op. Dr. Betül Çelikkol Sertbaş, bu çeşit durumlarda erken teşhis ve multidisipliner yaklaşımla yapılacak tedavinin hem güzelleşmeyi hızlandıracağını hem de istenmeyen sonuçların önüne geçeceğini vurguluyor. 

Farkındalık hayat kurtarır

Toplumda kronik yaraların sıradan bir durum üzere algılanması ekseriyetle uzmanlara geç başvurulmasına neden oluyor. Oysa her yara, bedenin verdiği bir işaret olabilir. Op. Dr. Betül Çelikkol Sertbaş, kalp damar sistemi başta olmak üzere birçok iç hastalığın habercisi olan bu yaralara karşı hassas olmanın ve profesyonel dayanak almanın büyük ehemmiyet taşıdığının altını çiziyor. Siz de geçmeyen yahut tekrarlayan yara sorunlarınızda vakit kaybetmeden bir uzmana başvurun.