Her annenin yardıma gereksinimi olur
Efnan Atmaca – “Çocuk sahibi olmak telaş ve tasa demek” demişti çok hürmet bir duyduğum bir müellif ona bir bebeğim olacağını söylediğimde. Gel zaman git vakit çocuk sahibi olan herkes üzere bu tespitin doğruluğunu ben de yaşadım. Annelik, telaşla yetersizlik hissini el ele tutuşturup sonu gelmeyen sorgulamaları gündelik hayatınızın bir modülü yapıyor. Dayanak alabilecek birileri varsa etrafınızda ya da yüksek sesle ‘yardım’a gereksiniminiz olduğunu söyleyebiliyorsanız ne âlâ yoksa işin ucu nereye masraf “Kutsal” isimli oyun size anlatsın. Tatlı Ekşi Tiyatro’nun yapımı “Kutsal”, Biletinial’ın ortak yapımcılığında sahneleniyor. Morgan Llyod Malcolm’un yazdığı, Melisa Kesmez’in çevirdiği, direktör koltuğunda Tuğrul Tülek’in oturduğu oyunda Seda Türkmen, Neriman Uğur ve Ümmü Putgül’ün rol alıyorlar.
Zor günler
Türkmen’in canlandırdığı Nina kısa bir müddet evvel anne olmuş. Anne olmadan çabucak evvel annesini kaybetmiş. Yani bir yandan annesizliğe alışırken bir yandan anne olmayı öğrenmeye çalışıyor. Oyunu seyrederken benzeri tecrübeden geçmiş biri olarak bu sürecin zorluğunu Türkmen’in kusursuz yansıttığını eklemek istiyorum. Sıkıntı bir doğumun akabinde daha da sıkıntı bir üç ay geçirmiş. Uykusuzluk, sevgi, tasa, şefkat, kaygı, annelikle ilgili beklentiler ve gerçekler ortasında sıkışıp kalmış. Anneliğin kutsal topraklarında engebelere takılmış. Nefes almaya dahası yardıma muhtaçlığı var lakin her bayanın ‘mükemmel anne’ olması gerektiğine dair yargılar onu engelliyor, kaçları üzere… Neyse ki hâlinden anlayan bir kayınvalidesi var. Pearl gelini Nina’nın biraz dinlenmesi için oğlu ve torununu bir geceliğine konuk ediyor. Nina da o gece yakın arkadaşı Jackie’yle dertleşecek, biraz gülecek, eski günleri anacak. Ancak işler beklendiği üzere gelişmiyor. Nina’nın aldığı telefon anneliğini ve evlatlığını sorgulamasına neden oluyor.
Sivri köşeler
Her annenin en büyük korkusu çocuğunu kaybetmek. Geceleri uyurken nefes almıyor mu diye denetim etmemiş anne var mıdır! Nina bebeğinden bir geceliğine başka kalmayı kabul ettiği gün işte o en büyük dehşetiyle yüzleşiyor. Yalnızca kaygıyla değil bir annenin çocuğun ziyan verebilecek olma ihtimaliyle de. Oyun ‘kutsal’ olan bu topraklarda gezinirken dozu çok düzgün ayarlayıp sivri köşelere çarpmadan Nina’nın yaşadıklarını olağanlaştırıyor. Seda Türkmen de bu sıkıntı rolünden altından muvaffakiyetle kalkıyor. His durumlarına o denli doğal girip çıkıyor ki onunla birlikte gözleriniz doluyor, acı bir gülümseme yerleşiyor dudaklarınıza, öfkeniz alevleniyor, nutkunuz tutuluyor, kahkahanızı yakalıyorsunuz… Neriman Uğur tecrübesini her sahnede gösteriyor. Nina’nın hem kayınvalidesi hem de annesi olarak karşımıza çıkıyor ki ikisi de taban tabana zıt iki anne modeli. Kayınvalide moda tabirle tam bir helikopter ebeveynken anne bu sorumluluğu çok de sevmediğini saklamayan bir karakter. Bu noktada bir parantez açmalıyım. Nina’nın kendi anneliğini sorgulaması yaşadığı ‘çocukluk travmaları’ndan geliyor ki bu da oyuna ebeveynlik öğrenilen mi yoksa hissedilen mi bir şey tartışmasını katıyor. Uğur’a dönersek, hem bu iki zıt karakteri bize yansıtıyor hem de sahnedeki rol arkadaşlarını rahatlatıp onlara alan açıyor. Jackie, Nina’nın arkadaşı olmanın yanında bir sosyal hizmetler görevlisi. Onun sınavı dostunun yanında yer almakla bebeğin menfaatini düşünmek ortasında gidip gelmesi oluyor. Seyirci bu rolü layığıyla üstlenen Ümmü Putgül’ü kâh anlıyor kâh ona kızıyor.
“Kutsal”, yürekli ve sorgulaması bol bir oyun. Tuzaklarla dolu engebeli bir yerde tümseklere takılıp düşmeden nasıl yürünebileceğini hem yönetmeni Tuğrul Tülek’in tutumu hem de oyuncuların performansıyla gösteriyor.
“Kutsal”, 20 Şubat saat 20.00’de Bursa BAOB Sahne’de, 25 Şubat saat 20.30’da Caddebostan Kültür Merkezi’nde.
