‘Resmin özgürlüğü başka’
Seray Şahinler – Psikiyatr ve müellif Cem Mumcu tıpkı vakitte tutkulu bir ressam… Mumcu’nun son yıllara yayılan üretimini buluşturan yeni standı Derya Yücel’in küratörlüğünde Beyoğlu Belediyesi İstiklal Sanat Galerisi’nde açıldı. “İnhibition / Exhibition (Çile Bülbülüm Çile)” isimli stantta yer alan 229 eser, insan tabiatının iki temel ve çelişkili istikameti olan bastırma ve dışa vurumu görsel bir metafor olarak ele alıyor. Sanatçı hem şahsî hem de toplumsal seviyede kendini söz etme hamasetine dair bir öykü anlatıyor. Mumcu’nun el yazısıyla duvarlara düştüğü notlar da öykünün bir kesimi. Yani hayata dair ne ararsanız bu stantta var.
– Stantta ne görecek izleyiciler?
Hep birlikte hissettiğimiz şeyleri, dertlendiğimiz sıkıntıları dışarı çıkarmaya çalıştım. İsmi de bu yüzden “İnhibition / Exhibition”. Engellenmek, bastırılmak lakin buna karşın bir şeyleri açığa çıkarmak düşüncesi… Bunu Türkçe söylemenin de bir yolu olmalı diye düşündüm ve ismine “Çile Bülbülüm Çile” dedim. Zira bülbüle çilemek demek ‘şakı’ manasına gelmektedir aslında. Bir yandan hepimiz çileliyiz olağan.
– Yazmak- tan sonra fotoğraf nasıl bir tabir aracı sizin için?
Şimdi siz sorunca düşündüm bunu… Yazmanın ve söz etmenin sıkıntı olduğu, engellendiği yerde büyük bir deva fotoğraf yapmak. Konuşamadığım, düşünemediğim, yazamadığım, hatta bir sineması bile 18 günde bitirdiğim günlerde daima fotoğraf yaptım. 13 saattir yerde fotoğraf yaptığımı kalktığımda anlıyordum mesela ama o an sorsanız konuşacak hâlde bile değilimdir. Hasebiyle fotoğrafın öteki bir özgürlüğü var. Materyalle alaka, her şeyi denetim edememen, her materyalin yeni bir tabir yoluna hem seni zorlaması hem sana yol açması çok heyecanlı. Kurgu yazdığımda ben de benden çıkacak şeyi merak ederim; makalede denemede o denli değildir, ne yazacağım nettir ama fotoğraf onu yapan kişiyi hayrete düşürür. Beni de hayrete düşürdü.
‘Ne hissettiğinize bakın’
– Müellif ve psikiyatr olarak sizi tanıyanlar, ressam Cem Mumcu cihanına şahit olacaklar bu stantta. Üç disiplinin birbirini bir halde etkilediğini düşünüyorum…
Başka türlüsü mümkün değil. Trabzonluyum o da vardır, ayakkabı numaram, çocukluğum, annem, babam, bildiklerim ve bilmediklerim vardır bu resimlerde… Anladıklarım, anlamaya çalıştıklarım var. Beşerle çok derin ilgi kuran bir işim var benim. Hasebiyle o derinlik buraya yansıyor. Yazılarımda da öyledir, bu yüzden tahminen biraz düşlerin lisanıyla konuşuyor olabilirim. Aslında kendimizle ilgili en çok bilgi içeren fakat en az anlayabildiğimiz, diğer bir lisanı olan yerdir düşler. Ben biraz o lisanla konuşuyorum. O yüzden işlerime bakarken daima şunu söylüyorum: Düşünmeyi düşünüzde bırakın fakat en çok ne hissettiğinize bakın. Mesela “Bu fotoğrafından çok rahatsız oldum, içim sıkıştı, öfkelendim, hudut oldum” üzere olumsuz hisler da dahil gelen her geri bildirimi çok seviyorum.
