Hafızanın altına süpürdüklerimiz
Seray Şahinler – İnsan -bir tarafıyla haklı olarak- hayata tutunmanın, kaldığı yerden devam etmenin yolunu acıları, yası sümen altı etmekte, hafızayı istediği üzere yönetmekte bulur. Bir nevi tesellidir, işte bu yüzden “halı altına süpürmek” diye bir kavram vardır lisanımızda. Biz süpürdükçe daha gür gelir yenileri… Bağımsız sanatkarları ortak üretime davet eden, Beyoğlu’nun yeni sanat duraklarından offgrid arka project, yeni standında bu soruna sanatın tabiriyle bakıyor… Küratörlüğünü Nilay Yerebasmaz’ın yaptığı “Halının Altındakiler” standı iki genç sanatçıyı buluşturuyor: dokuma işleriyle öne çıkan Defne Parman ve seramik sanatkarı Esra Gezer… Parman ve Gezer, farklı gereç ve usullerle, ferdî ve kolektif seviyede daima şekillenen, vakit zaman bastırılan, bazen de şuurlu olarak unutulmaya çalışılan kişisel anıların günlük yaşantımızla kesiştiği noktaları kendi pratiğiyle yorumluyor.
Nostaljik atıflar
Sergide Defne Parman’ın dikilmiş kumaş ve pamuktan oluşan, projeye özel olarak ürettiği, birbirinden başka lakin birbirine bağlanan “Memory”, “Remember-ed”, “What if”, “What if I remember”, “What if I don’t remember”, “What if I don’t want to remember” ve “Yumru” isimli işlerini görüyoruz. Girişte izleyiciyi karşılayan “Yumru”, “Memort” ve “Remember-ed” isimli işler, nostaljik atıflarla hafıza örtüsü altına gizleneni hatırlatıyor. Sanatçı, “Whaf if” serisinde ise söz oyunu yardımıyla hafızayla kurduğumuz alakayı, bağı gösteriyor. Pamuktan oluşan dört başka modül, eklenen her yeni sözle yeni manaya sahip oluyor ve böylelikle hem hafızanın bize hem bizim hafızaya yaptığımız oyunu pekiştiriyor.
Parman, “Bu stantta işlerim hafıza teması altında şekilleniyor. Hatırladığımız, hatırlamak istemediğimiz birtakım durumların soyut şekli… Gördüğünüz her bir modül makul formlar içerisinde bir yerden kopup gelmiş üzere. Düşündüklerimiz mi unutmak istediklerimiz mi var orada? Ne olursa olsun, biz hatırlamasak dahi o şeyler yaşandı. Bazen o travmalar, bir yırtık üzere kumaştan çıkıp nöronlar üzere karşımızda beliriyor. Gelmese bile kumaşın altındaki varlığını aslında hissediyoruz” diyor.
‘İyileşmek hatırlamaktan geçer’
Esra Gezer, stantta seramik ve porselen işleriyle hatırlamanın uygunlaştırıcı gücüne ve kolektif belleğin taşıdığı yükün yüküne odaklanıyor. Sanatçının “Gölgeler” serisinde seramik plakalardan oluşan figüratif imgeleri var. Buradaki arketipler aslında herkes… “İyileşmenin hatırlamaktan geçtiğini ve hatırlamanın güzelleşerek ikili bir duodan ilerlediğini görüyoruz” diyor Gezer. Seramik materyalin kırılganlığını, hafıza ve yasın kırılganlığıyla birleştirmek başlı başına anıt oluşturuyor. “Gölgeler”, “Kalanlar” ve “Peki, sen o yüzleri hatırladın mı?” işleriyle stantta yer alan sanatkarın stant girişindeki “Rastgele” isimli yapıtı, balıkçı ağlarına takılan insan kemiklerini çağrıştırıyor. Gezer, burada “Her kemik bir insan. Haberlerde izlediğimiz ‘şu kadar meyyit var’ tabiri o şahısların kim olduğunu, kimliğini, kişiliğini ve cinsiyetini bir sayı olarak görmemize referans veriyor. Onları sayı olarak görmek, nitelendirmek aslında bir ağ, bir pazar” kelamlarıyla yasın ve unutuşun kahramanlarını anıyor.
