84 yaşındaki Gülistan nine Türkiye’deki son temsilcilerinden biri: Kimseye öğretemedim.
Bir devir bilhassa Yörükler ortasında yaygın olan “boğaz havaları”, Orta Asya’dan Anadolu’ya kadar taşınan kültür mirası örneklerinden biri.
El parmaklarının boğaza bastırılarak değişik ses çıkarma tekniğine dayalı türkü söyleme biçimi olan “boğaz havaları” tekniği, bilhassa Toros Dağları’nın eteklerindeki köylerde yaşayan bayanlar ortasında kullanılmaya devam ediyor.
Bu teknikle “boğaz havası” çalan bayanlara yörede “boğaz çalıcısı” ismi veriliyor.
“Boğaz çalıcısı” her bayanın farklı ezgiler çıkarması münasebetiyle bu tekniğin yalnızca sanat hedefli değil, Yörük obaları ortasında bir irtibat aracı olarak kullanıldığı da belirtiliyor.
ANTALYASPOR’UN FORMA TANITIMINDA GÜLİSTAN NİNENİN BOĞAZ EZGİLERİ KULLANILDI
Boğaz çalıcılarının “usta” olarak kabul edilen son temsilcileri ortasında, Manavgat’ın Altınkaya Mahallesi’nde yaşayan 84 yaşındaki Gülistan Katter de yer alıyor.
Katter, çocuk yaşlarda keçilerini otlatırken farklı sürülerin başındaki 2 kız arkadaşıyla bağlantı kurmak ve eğlenmek emeliyle bu tekniği öğrendi.
Arkadaşlarıyla karşılıklı “boğaz havaları” çalan Katter’in ezgilerine, Türk halk müziği sanatkarları tarafından türkülerde yer verildi.
Katter’in boğazından çıkan ezgiler, Antalyaspor’un “Yörük” temalı yeni dönem forma tanıtım görüntüsünde da kullanıldı, toplumsal medyada yüzlerce paylaşıldı ve dinleyenler tarafından beğeni topladı.
“BOĞAZ ÇALMAK BİZE ATALARIMIZDAN MİRAS”
Gülistan Katter, AA muhabirine, 2 kız arkadaşıyla çocuk yaşlarda dağlarda boğaz çaldıklarını söyledi.
Boğaz çalarak birbirleriyle haberleştiklerini tabir eden Katter, “Arkadaşlarım boğaz çalmaya başlayınca onların nerede olduğunu, keyifli olduklarını anlardım. Ben de onlara karşılık verirdim. Boğaz çaldığımı duyan bir sanatçı bana ‘Orta Asya’ya gittim, geldim’ demişti, boğaz çalmak bize atalarımızdan miras.” dedi.
Sesinin genç yaşlarda daha âlâ olduğunu anlatan Katter, “Şimdi ben çok beğenmiyorum ancak duyanlar çok seviyor. Antalyaspor’un forma tanıtımında boğaz çalgım kullanılmış, çok beğenilmiş. Memnun oldum. Tek kederim boğaz çalma geleneğinin benimle yok olması. Kimseye öğretemedim. Kızlarım öğrenmek istemedi. Keşke öğrenselerdi de bu gelenek bizlerden sonra da yaşamaya devam etseydi.” diye konuştu.
Yaşlı bayanın torunu Erkan Sevinç de toplumsal medyadan “gezgin yörük” ismiyle anneannesinin görüntülerini ve Yörük yaşantısına ait manzaraları paylaşarak kültürlerini tanıtmaya çalışıyor.
Antalya’da Yörük boğaz havası çalan kişi sayısının 10’dan daha az olduğunu lisana getiren Sevinç, “Anneannemin sesi Antalyaspor’un paylaşımıyla Türkiye tarafından tanındı ve sevildi. Anneannem yaşayan bir kültür.” sözlerini kullandı.
