Z jenerasyonunun ‘iş’ tanımı hudutları kaldıracak

DUYGU ERDOĞAN – Şirketlerin Z jenerasyonu gençlerle çalışma isteğinin de azaldığı görülüyor. Buna karşılık Z jenerasyonu ile yapılan çalışmalar ve genç çalışan sayısı yüksek şirketlere nazaran ‘sorunun’ tahlili kolay: Gençlere geleceğine yönelik umut verin… Kuşağın beklentileri göz önünde bulundurulduğunda iş dünyasına, geleneksel yaklaşımındaki hiyerarşik ve denetim odaklı modeller yerine, daha işbirlikçi, esnek, teknoloji odaklı ve insan merkezli uygulamalara yönelmesi önerisi iletiliyor.

Z neslinin iş hayatındaki dinamikleri, dünya genelinde gündemde yer alan kıymetli bir tartışma konusu haline geldi. İş dünyasının mevcutta ‘değişim gücü’ olarak gösterilen bu kuşak; birebir vakitte patronları çekimser durumda bırakıyor. Son olarak eğitim ve meslek danışmanlığı platformu Intelligent tarafından hazırlanan bir rapora nazaran, yeni mezunların birden fazla işyerine nasıl ahenk sağladıklarıyla ilgili şikayetlerle karşı karşıya kalırken, patronlar onları işe alma konusunda giderek daha fazla tereddüt ettiklerini bildiriyor. Araştırmaya nazaran Z nesli çalışanlarının 4’te 1’i iş yerinde mutsuz ve yüzde 20’si işini bırakmayı düşünüyor. 

Peki piyasa hazır mı?

Araştırmanın dikkat çektiği değerli bir nokta ise, mevcut iş piyasalarının şimdi Z nesline nazaran ‘hazır’ olmadığını gösteriyor. Deloitte çalışmasına göre yeni kuşak, daha esnek, kıymet odaklı ve sürdürülebilir bir çalışma ortamı talep ediyor. Patronlar bu geri bildirime cevap vermediğinde ise mutsuz bir çalışan takımı ile karşı karşıya kalıyorlar. Deloitte Türkiye İnsan Yönetimi Hizmetleri Lideri İlksen Keleş, “Daha esnek, bedel odaklı ve sürdürülebilir bir çalışma ortamı talep ediyorlar. Sanayi bazında olmasa da en kıymetli beklentileri kârın ötesinde bir hedefe sahip olan ve topluma olumlu katkıda bulunan bir tertipte çalışmak. Etik tasalar nedeniyle kimi iş tekliflerini reddedebiliyorlar ve iş yerinde kıymetleriyle çelişen sorumlulukları kabul etmiyorlar. Bilhassa çevresel sürdürülebilirlik, cinsiyet eşitliği ve çeşitlilik üzere hususlara hassaslar ve patronlarının bu alanlarda daha faal olmasını talep ediyorlar. Öte yandan patronlar bu geri bildirimleri dikkate alıp olumlu cevap verdiklerinde, çalışan bağlılığının çok daha yüksek olduğunu görüyoruz” değerlendirmesini yaptı. 

İş ve hayat dengesi

İş tercihinde yeni jenerasyonun temel motivasyonu ‘iş-yaşam dengesi’ olarak gösteriliyor. İlksen Keleş, uzaktan ya da hibrit çalışma modellerine ilgilerinin bu nedenle ehemmiyet kazandığını tabir etti. Keleş, “Diğer yandan, Z nesli finansal zorlukları derinden hisseden kuşaklardan biri. Bu durum, iş dünyasından daha fazla esneklik ve dayanak beklemelerine yol açıyor. Yan işlerle ek gelir sağlama ya da büyük ömür kararlarını erteleme üzere stratejilerle ekonomik baskılarla başa çıkmaya çalışıyorlar. Bu bağlamda, şirketlerin çalışanlarının meslek gelişimlerini destekleyecek programlar sunmaları, Z jenerasyonu üzerinde olumlu bir tesir yaratıyor” dedi.

‘Yol haritalarını çizelim’

Çalışma hayatının klâsik kurgular yerine daima gençleşmesi gerektiği gereksinimini lisana getiren Ev ve Mutfak Eşyaları Sanayicileri ve İhracatçıları Derneği (EVSİD) Kurucu Başkanı ve Qlux IDEAS Genel Müdürü Burak Önder, bu sayede gençlerin kendi geleceklerini hayal edebilecekleri bir ortam halini alabileceğini söz etti. Lider, “Ben tüm sorumluluğun ya da sorumsuzluğun gençlere yüklenmesine karşıyım. İş yaptığımız pek çok ülkede tıpkı çekimserlikler var fakat gençleri anlayıp, ekosistemimizi karşılıklı hazır hale getirirsek, onların elinden daha güzel tutarsak; bu iş dünyası için düzgün bir kazanım olur. Bir şirketin, yöneticinin gençlere bulundukları ortamda geleceklerini olduğunu, daha güzele birlikte ulaşmaya hazır olduklarını göstermesi; onlara yol haritası çizmesine muhtaçlıkları var” değerlendirmesini yaptı.