Hormonlar bedenin orkestra şefleri! Kritik yaş 50, yaşlanmayı etkiliyor
Dengeli beslenme, sistemli egzersiz
Hormon düzeylerindeki değişikliklerin yaşlanma suratını etkilediğini belirten Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Fulya Akın, “Vücudumuzun adeta orkestra şefi olan tiroit hormonu yaşla birlikte yoruluyor ve dayanağa muhtaçlık duyuyor. Bilhassa bayanlarda 50 yaşından sonra sağlıklı yaşlanmanın temel taşlarından biri hormon istikrarının korunmasıdır. Bunun için de istikrarlı beslenme, tertipli antrenman, gerilim idaresi ve sıhhat denetimleri kaçınılmazdır” dedi.
Kas kaybı, bağışıklığın zayıflaması
Yeterli takviyenin ve ihtimamın gösterilmediği durumlardatembel, hantal ve metabolizması yavaşladığı için kilo veremeyen bir bedenin bizi beklediğini hatırlatan Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Fulya Akın, “Büyüme hormonumuz azaldığı için gençlik iksirimizi kaybediyoruz, cinsiyet hormonlarımız azaldığı için cinsel isteğimiz yerle bir oluyor. Ekseriyetle 45-50 yaş aralığından sonra başlayan bu hormonal değişimler yüzünden kemik yoğunluğunda azalma, kas kaybı ya da bağışıklığın zayıflaması üzere birçok biyolojik değişim ortaya çıkıyor” diye konuştu.
Hormonlar yaşlanmayla bir arada düzensizleşiyor
En çok şikâyet edilen bahislerden biri olan yağ birikiminde, hormonların rolünün çok büyük olduğunu belirten Prof. Dr. Fulya Akın, “Özellikle kan şekeri düzeyini dengeleyen insülinin, beyne tokluk sinyali gönderen leptinin ve gerilime verilen yansıyı düzenleyen kortizolün çok yükselmesi yağ birikimini tetikleyebilir” açıklamasında bulundu. Yaş ilerledikçe, hormonal sistemde kimi değişimlerin yaşanmasının çok doğal olduğunu ve birçok yaşa bağlı sıhhat meselesinin temelinde bu durumun yattığını paylaşan Akın, yaş almaktan en çok etkilenen hormonları sıraladı:
Östrojen ve progesteron: Menopoz periyoduna girilmesiyle birlikte östrojen ve progesteron düzeyleri kıymetli ölçüde azalır. Bu durum sıcak basması, uyku bozuklukları, kemik yoğunluğunda azalma ve kardiyovasküler hastalık riskinin artması üzere meselelere yol açabilir.
Testosteron: Erkeklerde yaşla birlikte azalan testosteron üretimi; kas kütlesi kaybı, güç düşüklüğü, cinsel isteksizlik ve ruh halinde dalgalanmalara sebep olabilir.
Kortizol: Kronik gerilim ve yaşlanma, kortizol düzeyinin daima yüksek kalmasına neden olur. Kortizol uzun vadede bağışıklık sistemini baskılayarak iltihaplanmayı artırabilir ve kilo alımına yer hazırlayabilir.
İnsülin: Yaşla birlikte azalan insülin hassaslığı; metabolik sendrom, tip 2 diyabet ve obezite üzere kronik hastalıklara yatkınlığı artırır.
Tiroid: Yaşlanma sürecinde tiroid işlevleri da yavaşlar. Bu durum metabolizmanın yavaşlamasına, güç düşüklüğüne ve kilo artışına davetiye çıkarır.
Yaşlanmanın tesirleri azaltılabilir
Hormon seviyelerinde gerçekleşmesi beklenen değişikliklerin bilinmesinin alınabilecek tedbirler açısından değerli olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Fulya Akın, “Örneğin, insülin direncinin neden olabileceği olumsuz durumlardan korunmak için kilo kaybı ve egzersiz gerekir. Bunun için de Dünya Sıhhat Örgütü’nün haftanın üç gününde toplam 150 dakikalık tempolu yürüyüş tavsiyesi göz önünde bulundurulabilir. Hiperparatiroidi, hipertiroidi ve hipotiroidi sıklıkla gözden kaçan tablolar halinde ortaya çıkar. Tiroid bozukluklarıyla epey sık karşılaşılmasına karşın ekseriyetle tanısı gecikir. Tiroid açısından erken teşhisle hormon replasmanı meseleleri önlenebilir. Diyabete karşı ise ömür biçimi ve beslenme alışkanlıklarının düzeltilmesi çok değerlidir. Kan şekerinin yol açabileceği vasküler ve nörolojik komplikasyonlar bu sayede geciktirilebilir. Menopoz, kemik erimesine taban hazırlayabileceği için kalsiyum ve d vitamininden varlıklı beslenme ve güneşten gerçek faydalanma ile bu makus sonuçlar önlenebilir. Yaşlı erkeklerde cinsiyet hormonlarının azalması üzerinde pek durulmaz lakin yanlışsız teşhis ve tedavi ile cinsel isteksizlik de ortadan kaldırılabilir” dedi.
