Evvel çorap, sonra iç çamaşırı! Yoksa hastalık bedeni sarıyor, dermanı 60 derecede
Betül Yasemin Keskin / Milliyet.com.tr – Son günlerde toplumsal medyada dikkat çeken bir paylaşım, cilt sıhhati ve hijyen konusunda yeni bir tartışmanın fitilini ateşledi. Cilt bakımı alanında uzmanlaşan pratisyen tabip Dr. Samuel Choudhury, TikTok’taki 450 bin takipçisiyle paylaştığı görüntüde, ayak mantarının sadece ayakta kalmadığını, uygun şartlarda genital bölgeye kadar yayılabileceğini anlattı. Pekala ancak nasıl?
‘İÇ ÇAMAŞIRINI GİYMEDEN EVVEL ÇORAP GİYİN’
Choudhury’nin ikazına nazaran ayakta oluşan mantar, iç çamaşırları aracılığıyla kasık ve genital bölgeye taşınabiliyor. Bunun önüne geçmek için ise verdiği teklif hayli dikkat cazip: “İç çamaşırınızı giymeden evvel kesinlikle çorap giyin.”
Dr. Choudhury, insanların yaklaşık yüzde 70’inin ömürleri boyunca en az bir sefer ayak mantarına yakalandığını ve bu şahısların yüzde 20’sinin daha sonra kasık bölgesinde de tıpkı enfeksiyonu yaşadığını belirtti. Nedeni ise mantar sporlarının nemli, sıcak ve karanlık ortamları sevmesi. İç çamaşırının, mantarlı ayakla temas ettikten sonra enfeksiyonu kasık bölgesine taşıyabileceğini belirten Choudhury, bilhassa iç çamaşırı giyilmeden evvel ayaklara çorap giyilmesinin bu zinciri kırabileceğini vurguladı. Choudhury’nin bahsettiği konuyu Dermatoloji Uzmanı Dr. Makbule Dündar‘a danıştık. Açıklamalarına ayaklardaki mantarın bedenin öbür bölgelerine en kıymetlisi de genital bölgeye nasıl taşındığını anlatarak başlayan Uzm. Dr. Dündar şu cümleleri kullandı:
“Mantar bir çeşit enfeksiyondur. Bu nedenle temasla bulaşabilir. Mantar olan ayak bölgesini elimizle kaşıyıp bedenin farklı yerlerine temas edersek mantar enfeksiyonunu yayabiliriz. Ayakların nemli kalması bilhassa parmak ortalarının nemli ve ıslak kalması mantar enfeksiyonlarının inatla devam etmesine sebep olur. Bilhassa abdest alma yahut banyo sonrası ayakların kurulanmaması mantar enfeksiyonlarına davetiye çıkarır. Birebir vakitte olan enfeksiyonunda geçmesine mahzur olur. Ayakları yıkadığımız vakit kesinlikle kağıt havluyla parmak ortalarını uygunca kurulayıp, kağıt havluyu atmak gerekir. İnatçı mantar enfeksiyonları ayakta cilt yapısını bozacağı için öbür bakteriyel enfeksiyonlara da davetiye çıkarır. Bu çatlaklardan giren bakteriler ayakta ve bacakta önemli bakteriyel enfeksiyonlara sebep olabilir.”
‘UZAK DURMANIZ GEREKEN BESİNLER VAR’
Toplumda sıkça sorulan sorulardan biri de mantar enfeksiyonları için özel bir beslenme programı olup olmadığı. Uzm. Dr. Dündar mantar için özel bir beslenme usulü olmadığını, bilhassa şeker ve rafine karbonhidratlara beslendiklerini, bu yüzden onları sınırlamanın genelde tedaviyi desteklediğinin altını çizdi. Diyabet hastalarının mantar hastalığına daha yatkın olabildiğini hatırlatan Uzm. Dr. Dündar, bu süreçte şekerden uzak durmanın, mayalı eserlerden kaçınmanın, probiyotik tüketimini artırmanın inatçı mantarların tedavisinde yardımcı olabileceğini söz etti.
Peki, sadece bedenin bir bölgesinde meydana gelen mantarların öteki yerlere sıçramaması için hangi tedbirler alınmalı? Uzm. Dr. Dündar bu konuya şu sözleriyle açıklık getirdi:
“Mantar olan bölgeye direkt elimizle temas ettiğimiz vakit kesinlikle yıkamak gerekiyor. Hastalıklı bölgeye temas edip bedenimizin farklı bölgelerine dokunursak buralara da enfeksiyonu yaymış oluruz. Dr. Choudhury’nin bahsettiği şekilde iç çamaşırına bu kadar kolay bulaşması biraz ütopik bir yaklaşım üzere lakin tekrar de faal bir mantar enfeksiyonu var ise evvel çorap giyip sonra iç çamaşırı giymek hami bir önlem olabilir. Onun öncesinde mantar enfeksiyonunun tedavi edilmesi çok değerli. Mantar sporları çok etrafa yayılabilir. Pamuklu bir çorap giymek iç çamaşırından evvel az da olsa enfeksiyonun farklı bölgelere yayılmasına pürüz olacaktır. Bilhassa ayakların ıslak kalmaması, çok uygun kurulanması ve sentetik çorap, terlemeye mahzur olacak ayakkabılar giyilmesi tercih edilmeli.”
‘ÇAMAŞIRLARI 60 DERECENİN ÜZERİNDE YIKAMAK GEREKİR’
Uzm. Dr. Makbule Dündar’a göre şayet bedenin aşikâr bir bölgesinde mantar enfeksiyonu var ise bu bölgeye temas eden çamaşırlar kesinlikle başka yıkanmalı. Bu çamaşırlar başka çamaşırlarla uzun bir müddet birebir ortamda bekletilmemeli. Şayet bekletilecekse, farklı bir poşette bekletilmeli ve ortamın havasız olmaması gerekli. Mantarların sporlarının da ölmesi için bulaş olan çamaşırlarında kesinlikle 60 derecenin üzerinde bir ısı da yıkamak gerekir. Çamaşırlar beyaz ise çamaşır suyu kullanmak mantar enfeksiyonunun çamaşırlardan daha süratli uzaklaşmasına yardımcı olabilir.
Mantar enfeksiyonu olan birinin kıyafet seçiminde de çok seçici olmadı gerektiğine değinen Uzm. Dr. Dündar, “Özellikle terlemeye karşı tesirli olan pamuklu, teri de emen kumaşlar tercih edilmeli. Sentetik kumaşlardan, polyester ve nalyon kumaşlardan katiyen uzak durmak gerekiyor” dedi.
Uzm. Dr. Dündar, özellikle iç çamaşırı seçimlerinde bedene çok fazla sıkı temas etmeyen birebir vakitte rastgele bir akıntıyı yahut sorunu belirli etmesi açısından çok koyu renkli iç çamaşırları değil de daha çok beyaz ve pamuklu çamaşırlar tercih etmek enfeksiyon açısından daha gerçek olduğunu iletti. Günümüzde bambu kumaşların da bakteriyel enfeksiyonların yayılmasına mani olması açısından alternatif bir tercih olabileceğinin altını çizen uzman isim, kumaş çeşidinin mantar enfeksiyonunda tesirli olabileceğini söyledi. Uzm. Dr. Dündar, özellikle polyester ve naylon kumaşların terlemeyi tetiklediği için enfeksiyonun çok daha fazla yayılmasına yol açacağını söyleyerek kelamlarını noktaladı.
