Etkin fayları tek tek sayarak uyardı! Büyük sarsıntının habercisi mi?
Erzurum’un Pasinler ilçesinde dün saat 04.30’da yerin 14.81 kilometre derinliğinde, 4.5 büyüklüğünde zelzele meydana geldi. Etraf ilçelerde de hissedilen zelzelede, birinci belirlemelere nazaran rastgele bir olumsuzluk yaşanmadı. Pasinler’de sarsıntı anı bir çiftliğin güvenlik kamerasına da yansıyan sarsıntı sonrası AFAD Erzurum Vilayet Müdürü Selahattin Karslı başkanlığında oluşturulan 3 başka grup Pasinler ve Köprüköy ilçelerine bağlı mahallelerde inceleme yaptı. Yapılan araştırmada mahallelerde rastgele bir hasara rastlanmadı. Bu zelzelenin akabinde 24 saat içerisinde merkez üssü Pasinler olan 1.2 ile 2.5 büyüklüğünde 18 artçı oldu.
‘ORTA ÖLÇEKLİ BİR DEPREM’
Atatürk Üniversitesi Sarsıntı Araştırma Merkezi Müdürü Doç. Dr. Çağlar Özer, depremin Pasinler ve Karayazı fayında yaşandığını bildirdi. 4.5 büyüklüğündeki sarsıntı ve akabinde yaşanan artçıların bölgedeki fayların etkin olduğunu gösterdiğini kaydeden Doç. Dr. Özer, “Erzurum’un Pasinler ilçesine en yakın Yastıktepe mevkiinde orta büyüklükte bir sarsıntı oldu. Sarsıntı, orta ölçekli bir zelzele skalasında. Sarsıntının olduğu lokasyon itibariyle orada faal tektonik üniteler var. Bunların öne çıkan kısımları Pasinler ve Karayazı fayı. Zelzelenin özellikleri incelendiğinde Karayazı fayı üzerinde olduğunu kıymetlendiriyoruz. Erzurum ve etrafını etkileyebilecek Pasinler ve Karayazı fayı dışında birçok etkin ünite var. Sarsıntıya çok yakın bir lokasyonda 19-21 Kasım 2021 tarihlerinde 5.1 ve 4.7 büyüklüğünde Köprüköy sarsıntıları olmuştu. Bu kadar faal fay zonlarının olduğu bir bölgede orta uzunluk büyüklükteki zelzelelerin olması olağan. Bir bölgede sarsıntı meydana geldiğinde bizim anlamamız gereken buradaki tektonik ünitelerin, fayların etkin olduğu. Artçı zelzeleler kesinlikle gözlenecektir. Büyük ya da bir ana zelzeleden sonra ondan daha küçük olan sarsıntılara artçı şoklar diyoruz. Lakin bu sarsıntının, büyük bir sarsıntının habercisi olup olmadığını bilemiyoruz” diye konuştu.
‘DEPREM, TABAN YAPI MÜNASEBETİNİ ÂLÂ KURGULAMAMIZ LAZIM’
Doç. Dr. Özer “Bizlerin yapması gereken ödevler var. Bunların başında ülkemizin birçok bölgesi faal sarsıntı jenerasyonu içerisinde. Maden Tetkik Arama’nın (MTA) yayınladığı haritada 500 üzerinde faal fay raporlanmış. Bu fayların sayısı bilgi birikimi ve çalışmalar arttıkça artıyor. Hasebiyle bu türlü bir faal bir sarsıntı nesli üzerinde olan bir ülkede yaşıyoruz. Sarsıntı, taban yapı münasebetini âlâ kurgulamamız lazım. Bilhassa tabana uygun yapılar inşa etmemiz lazım. Bunlar düzgün dizayn edilip kurgulandığında büyük ve yıkıcı sarsıntılarda dahi binaların hasar almadığını görüyoruz” dedi.
‘BİRÇOK ETKİN FAY VAR’
Deprem Araştırma Merkezi olarak AFAD Vilayet Müdürlüğüyle yaptıkları protokol gereği Erzurum ve etrafına kurulan 12 istasyonla yer hareketlerini izlediklerini anlatan Doç. Dr. Özer, Erzurum ve etrafında çok sayıda faal fay olduğunu bildirdi. Özer, “Aşkale, Başköy, Kandilli, Palandöken, Pasinler, Karayazı Horasan- Narman fayı olmak üzere birçok faal fay var. Erzurum, Karlıova bölgesine çok yakın. Karlıova yer bilimcileri için özel bir mana tabir ediyor. 1500 kilometre uzunluğundaki Kuzey Anadolu Fayı ile 550 kilometrelik Doğu Anadolu Fayı’nın kesiştiği bölgede bulunuyor. Karlıova, Erzurum’a kuş uçuşu 75 kilometre uzaklıkta. Kuzey Anadolu’nun doğu kısmı ile Doğu Anadolu Fay zonunu batı kısmındaki sınırları Erzurum’u etkileyebilecek uzak alan kaynakları olarak görülüyor” diye konuştu.
