Enflasyon düşüşte yeni atak orta maksat
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Fatih Karahan, 2025 yıl sonunda enflasyonun yüzde 25 ile yüzde 29 aralığında olacağını kestirim ettiklerini belirterek, 2026 sonu için ise enflasyonun yüzde 13 ile yüzde 19 aralığına gerileyeceğini öngördüklerini söyledi. Karahan, yılın 3. Enflasyon Raporu’nun tanıtımı maksadıyla İstanbul Finans Merkezi’ndeki TCMB Yerleşkesi’nde düzenlenen bilgilendirme toplantısında konuştu.
Bu enflasyon raporu prestijiyle orta vadeli kestirimlerin sunulmasına ait çerçevede bir değişikliğe gitme kararı aldıklarını açıklayan Karahan, “Yeni yaklaşımımızda kullanacağımız iki ana kavramın altını çizmek isterim: Enflasyon raporlarımızda açıklayacağımız varsayımlar ile taahhüt ve çıpa fonksiyonu görecek olan yıl sonu odaklı orta hedeflerimiz” dedi.
Karahan, “Bir başka tabirle bundan bu türlü, bilgi akışına bağlı olarak revize edebileceğimiz enflasyon iddialarımızın yanı sıra rapor periyotları ortasında harika gelişmeler olmadığı sürece değiştirmeyeceğimiz orta amaçlarımızla karşınıza çıkacağız” tabirlerini kullandı. Bu orta amaçların, orta vadede enflasyonun yüzde 5’e gittiği dezenflasyon sürecinde, daha kısa bir vadede ulaşılması taahhüt edilen yıl sonu enflasyon seviyeleri olduğuna dikkati çeken Karahan, bu bağlamda, orta amaçların içsel para siyaseti patikasını belirlerken referans olarak alınacağını kaydetti. Karahan, böylelikle, denetim ufku içerisinde enflasyonun orta maksatlara yakınsamasının sağlanacağını bildirdi.
Ara amaç yüzde 24
Karahan, “Bu çerçevede, 2025 yıl sonunda enflasyonun yüzde 25 ile yüzde 29 aralığında olacağını iddia ediyoruz. 2026 sonu için ise varsayımlarımız, enflasyonun yüzde 13 ile yüzde 19 aralığına gerileyeceğine işaret ediyor” dedi. Bu raporda farklı olarak, enflasyon orta maksatlarını de paylaşan Karahan, “Önceki raporlarda 2025 yıl sonu enflasyon varsayımımız olan yüzde 24 bedelini, 2025 yılı orta amacımız olarak koruyoruz. 2026 ve 2027 için ise enflasyon orta amaçlarımızı sırasıyla yüzde 16 ve yüzde 9 olarak belirledik. Enflasyonun 2027 yılında yüzde 9’a geriledikten sonra orta vadede yüzde 5 düzeyinde istikrar kazanmasını öngörüyoruz” diye konuştu.
Karahan, geçen periyotta enflasyon varsayımlarında bir değişim olması durumunda güncellemenin kaynaklarını paylaştıklarını anımsatarak, bu rapordan itibaren ise bu irtibatı yıl sonu enflasyon gerçekleşmesinin “ara amaçtan farklılaşması” durumunda yapacaklarının altını çizdi. Karahan, bir farklılaşma olması halinde sapmanın kaynaklarını, takip eden yılın birinci Enflasyon Raporunda paylaşacaklarını söyledi.
Öte yandan evvelki raporda, 2026 yılı “enflasyon tahminini” yüzde 12 olarak paylaştıklarını hatırlatan Karahan, şu değerlendirmelerde bulundu:
“Yeni yaklaşımımız çerçevesinde, 2026 yılı “enflasyon orta hedefini” yüzde 16 olarak belirledik. Ortadaki 4 puanlık farkın ayrıntılarına baktığımızda, daha yüksek besin fiyatları varsayımının orta gayesi 0.9 puan üst çektiğini görüyoruz. Orta gaye üzerinde, enflasyon ana eğilimi ve ataleti 1.9 puan, büyük oranda petrol fiyatı varsayımındaki güncellemeye bağlı olarak da TL cinsi ithalat fiyatları 1.2 puan üst taraflı tesir yaptı. Dezenflasyon sürecinde, orta amaçlarımıza ulaşmak için sıkı para siyaseti duruşumuzu sürdüreceğiz.”
Neden muhtaçlık duyuldu?
Fatih Karahan, enflasyondaki ana eğilimin sene başından bu yana önemli manada düştüğünü belirterek, “Yıl ortasında yaşanan çeşitli gelişmelere karşın enflasyon görünümünün bozulmamış olması ve enflasyon ana eğiliminin aşağı gelmiş olması kıymetli bir durum” dedi. Fatih Karahan, toplantıda Lider Yardımcıları Hatice Karahan ve Osman Cevdet Akçay ile soruları da yanıtladı.
TCMB Başkanı Karahan, “enflasyon tahminlerinin yanı sıra rapor devirleri ortasında paylaşacakları orta hedeflere” ait yeniliğe neden gereksinim duyulduğunun sorulması üzerine, orta amaçların tıpkı vakitte kestirim vazifesi de gördüğünü, bir ayrışma olmadığını söyledi. “İkisi tıpkı şeye tekabül ediyordu. Fakat her vakit vurguladığımız üzere enflasyonda hem data oynaklığı yüksek hem belirsizlik yüksek” diyen Karahan, vakit zaman bu iddiaları revize etmeleri gerektiğini bildirdi. Karahan, “Ama iddiayla gaye tıpkı şey olunca iddianın revize edilmesi birebir vakitte amacın de revize edildiği manasına geliyordu ve bu para siyaseti bağlantısını ve hasebiyle aktifliğini zorlaştırıyordu. Hasebiyle bu ikisini bu toplantıdan başlayarak ayırmaya karar verdik. Orta gayeleri bu rapordan itibaren belirledik. Çok uç gelişmeler olmaması durumunda bunları bundan sonra değiştirmeyi düşünmüyoruz” diye konuştu. Karahan, hissedilen enflasyonun kalemler içerisinde en çok neyin hissedildiğiyle alakalı olduğunu belirterek, “Kira enflasyonu yüksek seyrettiği için burada hissedilen enflasyon gerçekleşen enflasyonun üzerinde olabiliyor. Dünyada birçok ülkede de var, bizim ülkemizde de misal bir durum kelam konusu. Enflasyon beklentilerini de bu etkiliyor, hane halkı enflasyon beklentilerinin bir ölçü daha geriden gelmesinin sebebi de bu” dedi.
Rezervler rekor kırdı
Merkez Bankası toplam rezervleri, 8 Ağustos haftasında bir evvelki haftaya nazaran 5 milyar 377 milyon dolar artışla 174 milyar 365 milyon dolara çıkarak tüm vakitlerin en yüksek düzeyine ulaştı. TCMB, haftalık para ve banka istatistiklerini açıkladı.
Buna nazaran, 8 Ağustos prestijiyle Merkez Bankası brüt döviz rezervleri 2 milyar 698 milyon dolar artışla 87 milyar 607 milyon dolara çıktı. Brüt döviz rezervleri, 1 Ağustos’ta 84 milyar 909 milyon dolar düzeyinde bulunuyordu. Bu devirde altın rezervleri de 2 milyar 679 milyon dolar artışla 84 milyar 79 milyon dolardan 86 milyar 758 milyon dolara yükseldi. Böylelikle Merkez Bankasının toplam rezervleri, 8 Ağustos haftasında bir evvelki haftaya nazaran 5 milyar 377 milyon dolar artışla 168 milyar 988 milyon dolardan 174 milyar 365 milyon dolara çıktı.
