En istilacı 100 cinsten 12’si Türk denizlerinde
EVRİN GÜVENDİK / Ankara – Yabancı tiplerin dünya üzerinde istemli ya da istemsiz taşınmalarının her geçen arttığına işaret edilen raporda, Türkiye’nin ise coğrafik pozisyonu nedeniyle istilacı tiplerin ülkeler ve kıtalar ortasında taşınmasında kıymetli bir geçiş noktası olduğu belirtildi.
Raporda, Dünya Doğayı Muhafaza Birliği’nin (IUCN) sayılarına yer verilirken; en istilacı 100 yabancı tipten 12’sinin Türkiye’de bulunduğuna dikkat çekildi. Bu çeşitler ise “Doğu Amerika sivrisinek balığı, taraklı denizanası, deniz salyangozu, gümüşi havuz balığı, zebra midyesi, su sümbülü, katil yosun, gökkuşağı alabalığı, Mozambik tilapyası, su maymunu, kırmızı yanaklı su kaplumbağası ve karabalık türleri” olarak sıralandı.
Sağlığı da etkiliyor
“İstilacı tipler çeşitli patojenleri ve hastalıkları bulaştırarak lokal balık popülasyonlarında ani ölümlere ya da kondisyonlarında azalmalara yol açabilmektedir” denilen raporda, şu tespitlere yer verildi:
“Akdeniz, Türkiye kıyılarında egzotik göçlerin en çok görüldüğü bölgelerden birini oluşturmaktadır. Ekonomik açıdan değerlendirilemeyen egzotik çeşitler, balıkçılık faaliyetleri sırasında balıkçı sıhhati açısından tehlike yaratmakta, ekstra iş gücü artışına, yakıt masrafı artışına, av araç ve gereçlerine ve yakalanan avlara olumsuz tesirler yapmaktadır. Bu aksiliklerin yanı sıra denizel ekosistemi de etkileyerek yerli çeşitlerin bulunabilirliği ve bolluklarını baskı altında tutarak balıkçılık faaliyetleri için büyük ziyanlar oluşturmaktadır.”
Eylem planı önerisi
Denizlerdeki istilacı tiplere karşı hareket planı hazırlanmasını isteyen Kurul, “sucul yabancı tipler için daha kapsamlı yasal düzenlemeler ve yurt içine birinci defa getirilecek tiplerde risk tahlilleri yapılması, giriş yapmış çeşitlerin yayılımının önlenmesi için denetimlerin yapılması, popülasyon oluşturduğu kanıtlanan çeşitlerde ise izleme, data toplama ve imha çalışmalarının yapılması” tekliflerinde bulundu. Kurul, denizanası, aslan balığı üzere istilacı cinslerin iktisada kazandırılması için çalışmalar yapılmasını da önerdi.
