Dokuma Türkiye’den pamuk ABD’den
Mithat Yurdakul – Türkiye-ABD ortasındaki ekonomik münasebetler, global ticaret savaşlarının gölgesinde kritik bir eşiğe giriyor. Edinilen bilgiye nazaran, Türkiye ile ABD ortasındaki Ticaret ve Yatırım Münasebetlerinin Geliştirilmesine Ait Mutabakat (TIFA) kapsamında Ticaret ve Yatırım Kurulu toplantısının 14 Mayıs’ta Washington’da yapılması planlanıyor. Toplantıda ABD tarafı, Türkiye ile ilgili beklenti ve tespitlerini gündeme getirecek. Kurul için hazırlanan taslak ajandaya nazaran, iki ülke ortasındaki 100 milyar dolarlık ticaret hacmi vizyonu kapsamında, istikrarlı ticaret ve iş birliği masaya yatırılacak.
Tarım düzenlemeleri
Türk dokuma ve hazır giysisine yönelik ABD pazarı erişiminin artırılması planlanırken, karşılığında Türkiye’nin ABD’den pamuk ithalatını artırma önerisi getirilecek. Çin’in “aşırı üretiminin” ekonomik tesirine ve bu ülkenin ticaret savunma tedbirlerini aşma uğraşlarına yönelik potansiyel ortak yaklaşım geliştirilmesinin de gündemde gelmesi beklenen toplantıda, tarımda da Türkiye’nin önüne açacak bir dizi düzenleme adımı bekleniyor. Bu kapsamda, Türkiye’nin taze meyve ve zerzevat ihracatının önünü açmak ve müsaadeleri hızlandırılması masaya yatırılacak.
Kamu alımları
TIFA toplantısında, ABD Ticaret Temsilciliği (USTR) tarafından hazırlanan “2025 Yılı Dış Ticarette Maniler Hakkında Ulusal Ticaret Tahmini” raporunda Türkiye ile ilgili yer alan tespitler de gündeme gelecek. Türkiye’nin kamu alımlarında yerli üretimi teşvik eden siyasetler uyguladığına dikkat çekilen raporda, “İhale makamlarının birçok durumda en düşük fiyat aslına nazaran karar vermesi ise, teknik kapasitesi yüksek ama daha maliyetli olan ABD’li firmaların elenmesine neden olabilmektedir. Bu durum bilhassa kaliteli hizmet, uzun vadeli maliyet avantajı yahut yüksek katma paha sunan tekliflerin göz gerisi edilmesine yol açmaktadır” deniliyor.
30 euro sınırı
Yurt dışı internet alışverişlerinde muafiyet sonunun 30 euroya düşürmesi de eleştirilen raporda, düzenlemenin geçersiz eser oranında artış ve kontrolsüz bir gri pazarın oluşması, milletlerarası nakliyat firmalarının Türkiye pazarından çekilmesi risklerine yol açabileceği söz ediliyor.
Sosyal medya gündemde
Toplantıdaki mevzu başlıklarından biri de Türkiye’nin toplumsal medya konusundaki adımları olacak. Bu kapsamda; Whatsapp, Signal, Telegram üzere sohbet programları için temsilci mecburiliği getirilmesine yönelik hazırlık ve yabancı e-ticaret platformlarından satın alınan mallara uygulanan vergilerin de görüşülmesi bekleniyor. Toplantıların öteki başlıkları ortasında ise “Türkiye’nin damıtılmış içkiler üzerindeki ÖTV’de öncelikli olarak ithal içkileri amaç alan artış, ilaçlar için pazarlama onayı gecikmeleri ve geri ödemeler, devlet satın alımlarındaki resmi döviz kuru, madencilik lisansları” bulunuyor.
‘Tahtakale uyarısı’ da konuşulacak
“2025 Yılı Dış Ticarette Pürüzler Hakkında Ulusal Ticaret Tahmini” raporunda Türkiye’nin, fikri mülkiyet rejimindeki yetersizlikler nedeniyle izleme listesinde yer aldığı da vurgulanmıştı. Raporda, “Özellikle korsan yazılım, basılı gereç korsanlığı ve çevrim içi korsanlık ile gayrette yetersizlikler tespit edilmiş; Türkiye’nin düzmece eserlerin ihracatında ve transit ticaretinde değerli bir merkez haline geldiği vurgulanmıştır. İstanbul’daki Tahtakale pazarı, Çin menşeli düzmece eserlerin Avrupa ve Orta Doğu’ya geçiş noktası olarak 2024 yılı ‘Korsanlık ve Sahtecilikle Anılan Piyasalar’ listesinde yer almıştır. ABD’li şirketler, fikri mülkiyet kurallarının uygulanmasında kolluk kuvvetleri, savcılık ve yargı makamları ortasında uyum eksikliği olduğunu, devlet kurumlarının fikri mülkiyet kabahatlerine öncelik vermediğini rapor etmektedir” tabirleri yer alıyor.
