Denizli’de büyük keşif: Türkiye’de yalnızca bir yerde biliniyordu
Kayaca Mahallesi’ndeki tarım toprağında 2022’den bu yana yürütülen hafriyat çalışmaları Denizli Müze Müdürlüğü başkanlığında, Burdur Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Antropoloji Kısmı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ahmet İhsan Aytek’in bilimsel danışmanlığında sürüyor.
Kültür ve Turizm Bakanlığının takviye verdiği çalışmalarda, çeşitli üniversitelerden bilim insanlarının katıldığı hafriyatlar, paleontoloji dünyası için kıymetli datalar sunuyor.
Uzmanlarca toprak altından çıkarılan fosiller tek tek toplanıp laboratuvar ortamında inceleniyor. Bu yıl 18 gün süren hafriyatlarda 7 ila 9 milyon yıl evvel yaşadığı kestirim edilen hayvanların fosillerine ulaşıldı.
“FİLLERE İLİŞKİN FOSİLLER DE ÇIKMAYA BAŞLADI”
Doç. Dr. Aytek, bugüne kadar bölgede zürafa, fil, gergedan, at, boynuzlugiller, sırtlan, kedigiller, kuş, sürüngen ve karınca yiyen çeşitlere ilişkin fosillerin bulunduğunu söyledi.
Kazıların üçüncü yılının tamamlandığını anımsatan Aytek, “Çalışmalarda yaklaşık 600 tanımlanabilir fosil çıkardık. Bu yıl en çok zürafa buluntusu ile karşılaştık. İki farklı cins zürafamız var ki bu da bölgede hem ağaçlık hem de açık alanların varlığına işaret eder. Bu sene evvelki yıllarda olduğu üzere bol ölçüde gergedan, at ve boynuzlu hayvan fosilleri bulduk. Fillere ilişkin fosiller de çıkmaya başladı. Yeni buluntular ile alanda bulduğumuz toplam net çeşit sayısı 27’ye çıktı. Kuşlar üzerinde yapacağımız çalışma sonrası bu sayı daha da artacak.” değerlendirmesinde bulundu.
Kuş fosillerinin bulunmasının da ayrıyeten ehemmiyet taşıdığını belirten Aytek, şunları kaydetti:
“Kuş kemikleri yapıları gereği kolay fosilleşmeyen kemiklerdir. Evvelki yıllarda da bulunan kuş fosillerine bu yıl yeni örnekler eklendi. Bu da alandaki fosil korunma durumunun güzel olduğunu gösteren kıymetli bir bulgudur. Evvelki yıllardaki çalışmalarda iki farklı kuş tipi tespit edilmişken, bu yılki buluntular üzerinde yapılan birinci müşahedeler alanda daha evvel bilinmeyen bir yahut iki tıbbın daha varlığına işaret etmektedir. Bu da çeşitlerin tespiti için gerçekleştireceğimiz sistematik çalışmalarda bize kıymetli bir avantaj sağlayacaktır.”
Bu dönem hafriyatlarda sürüngen cinsi varanusa ilişkin diş fosili bulduklarını lisana getiren Aytek, “Türkiye’de yalnızca bir yerde biliniyordu ve orası da sistemli kazıların olduğu bir alan değildi. Bu yüzden bizim buluntumuz bu hayvana ve hayat alanına ilişkin kıymetli bilgileri çıkaracaktır.” diye konuştu.
Aytek, 2024 yılında başlatılan suyla eleme çalışmalarının bu yıl da sürdüğünü, küçük faunal ve botanik kalıntılarla alanın tarihlendirilmesine katkı sağladığını belirtti.
