Cürmün kökü ailede tahlil hepimizde

Mattia Ahmet Minguzzi, İbrahim Oktugan ve son olarak da Hakan Çakır cinayeti… Son periyotta suça süreklenen çocukların faili olduğu olaylar kamuoyunda büyük yansılara yol açarken Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) 2024 bilgilerine nazaran de güvenlik ünitelerine gelen yahut getirilen çocukların karıştığı olay sayısı yüzde 9.8 artarak 612 bini aştı. Bu çocuklardan 279 bin 620’si mağdur olurken, 202 bin 785’i ise “suça sürüklenen çocuk” olarak kayıtlara geçti. Bu sayı, 2023’e kıyasla yüzde 13’lük bir artış manasına geliyor.

YARALAMA BİRİNCİ SIRADA

Suça sürüklenen çocukların en çok karıştığı fiiller ortasında yüzde 40.4 ile yaralama, yüzde 16.6 ile hırsızlık, yüzde 8.2 ile uyuşturucu husus kullanımı ve ticareti öne çıkıyor.

Bu tablo son yıllarda kamuoyunda derin yankı uyandıran olaylarla da somutlaşıyor:

* Bu yıl İstanbul’da 14 yaşındaki Mattia Ahmet Minguzzi, 15 ve 16 yaşındaki iki çocuk tarafından bıçaklanarak öldürüldü.

* 2024’te İstanbul’da Lise Müdürü İbrahim Oktugan, eski öğrencisi 17 yaşındaki Yousif K. tarafından silahla vurularak öldürüldü.

* Ankara’da geçtiğimiz günlerde 14 ve 17 yaşındaki iki kardeş, 23 yaşındaki Hakan Çakır’ı bıçaklayarak öldürdü.

* İstanbul’da kuyumculuk yapan His G. (40) ve iş yeri bir gün ortayla iki kere silahlı hücuma uğradı. Akınlarda bir kişi yaralandı. Taarruzları düzenleyen 14 yaşındaki iki tetikçi gözaltına alındı. Konutta piyasa kıymeti 3 milyon lira olan uyuşturucu bulundu.

‘SAHİPSİZLER’

Türkiye Çocuk ve Genç Psikiyatrisi Derneği Lideri Prof. Dr. Neslihan İnal, bu çocukların doğuştan “suçlu” olmadığını, birçok vakit sahipsizlik, yönlendirilmemişlik ve inançsız etraf şartlarının onları suça ittiğini söylüyor. İnal, “Suça sürüklenen çocukların kıymetli bir kısmı aslında sahipsiz. Fizikî olarak ailesi var fakat o aileler çocuklarına sahip çıkmıyor. Suç yoluyla kar sağlıyor, o çıkarı çabucak tüketiyor, birçok vakit husus kullanıyor” diyor.

ASIL TAHLİL CEZAEVİ SONRASINDA

Prof. Dr. İnal “Cezaevleri bu çocuklar için tahlil değil, tam aksine, var olan problemleri daha da derinleştiren alanlar” diyerek, şunları kaydediyor: “Ceza var lakin sonrası ne olacak? Bu çocukların inançlı, sahip çıkacak bir ortamda yaşamaya devam etmesi gerekiyor ki tekrar hata davranışına bulaşmasın.”

“Bu yalnızca devletin sıkıntısı değil. Toplumun her katmanına misyon düşüyor” diyen İnal, kelamlarını şöyle sürdürüyor: “Ailelerin bilinçlendirilmesi lazım. Eğitim sisteminin bu çocukları erken fark edecek, yönlendirecek bir yapıda olması lazım. Ruhsal takviye sistemlerine kolay erişim sağlanmalı.”

‘AİLE ÜZERİNDE NEZARET OLMALI’

Ceza Hukukçusu Prof. Dr. Hasan Sınar da “Cezaevinin temel fonksiyonu, kişiyi topluma yine kazandırmak olmalı. Lakin ne yazık ki bu yok. Halbuki, bu kişi şayet bağımlıysa tedavi edilmeli, şiddet eğilimi varsa psikiyatrik rehabilitasyondan geçmeli, iş gücü yoksa içeride meslek edinmeli, dışarıda iş imkanı sağlanmalı. Devletin burada proaktif davranması gerekiyor. Gerekirse bu çocuğu o ortamdan almalı, esirgeyici aile sistemini işletmeli. Aile üzerinde de nezaret ve kontrol olmalı” görüşünü lisana getiriyor.

‘İNDİRİM ORANI AZALTILACAK’

(AYŞEGÜL KAHVECİOĞLU/ANKARA) – *TCK’ya nazaran 12 yaşından küçük çocukların işledikleri hatalardan dolayı cezai ehliyetleri bulunmuyor.

* 12-15 yaş ortası çocukların cezai ehliyetlerinin olup olmadığına “işlediği fiilin hukuksal mana ve sonuçlarını algılama yahut davranışlarını yönlendirme yeteneği”nin araştırılması sonrası hazırlanan “adli rapor” ve “sosyal inceleme raporu”na nazaran karar veriliyor. Bu yaş kümesi çocuklara, ağırlaştırılmış müebbet gerektiren hatalarda 12 ila 15 yıl ceza veriliyor. Müebbet mahpus cezasını gerektiren hallerde ise 9 ila 11 yıl mahpus cezası verilebiliyor. Öteki periyodik mahpus cezalarında da yarı oranında indirim uygulanıyor. Her kabahat fiili için verilecek mahpus cezası yedi yılı aşamıyor.

*15 yaşını doldurmuş olup 18 yaşını doldurmamış olan çocuklar hakkında, ağırlaştırılmış müebbet gerektiren hallerde 18 ila 24 yıl mahpus cezası veriliyor. Müebbet mahpus gerektiren hallerde ceza 12 ila 15 yıl olarak uygulanıyor. Öteki cezalarda ise üçte bir oranında indirim yapılıyor. Her hata fiili için verilecek mahpus cezası 12 yıldan fazla olamıyor.

15-18 İÇİN DÜZENLEME

Üzerinde çalışılan modele nazaran, 15-18 yaş ortası çocuklara uygulanan cezalarda “indirim” oranının azaltılabileceği; böylece cezada artırım sağlanabileceği bedellendiriliyor. Ayrıca hükmün açıklanmasının geri bırakılması üzere başlıklarda alt ve üst sonlarda değişiklik yapılabileceği söz ediliyor. Ailelerle ilgili yaptırımların da ağırlaştırılması gündemde.

AK Parti kurmayları anayasadaki “çocuğun üstün yararı” prensibinin zedelenmemesinin en kıymetli kırmızı çizgileri olduğunu belirterek, yapılacak düzenlemenin Anayasa Mahkemesi’nden dönmemesi için sonlarının titizlikle belirlenmesi gerektiğini söz ediyor.

EBEVEYNLER İÇİN ETKİN YAPTIRIM

Adalet Bakanı Yılmaz Tunç, bakanlığının gündeminde olan birtakım düzenlemeleri şöyle sıralamıştı:

* 15-18 yaş kümesi çocuklar için, ceza indirim oranlarının gözden geçirilmesi

* Çocuklara yahut bakıma muhtaç bireylere yönelik sistematik makus muamelelerin cezalarının artırılması

* Aile yükümlülüklerinin ihlâline dair cürümlerin yaptırımlarının güçlendirilmesi

* Çocuk mahkumların cezalarının çocuk kapalı cezaevlerinde infaz edilmesi ve düzgünleşme durumunda eğitimevlerine ayrılabilmesi

* Çocuğun faydasına alınan önlem kararlarına karşıt hareket eden anne, baba yahut sorumlularhakkında faal yaptırımlar uygulanması.

YAZ TATİLİ ARTIRILSIN ABİ!

(ASLIHAN ALTAY KARATAŞ / ANKARA) – 2024 yılında 4 milyon 590 bin müracaatın yapıldığı Cumhurbaşkanlığı Bağlantı Merkezi’ne (CİMER) çocuklar da büyük ilgi gösteriyor.

İşte çocuklardan CİMER’e gelen farklı taleplerden birkaçı:

*Gönüllü olarak askere gitmek istiyorum, rütbe fark etmez, maaş istemiyorum.

* Doğduğum yıldan 2025 yılına kadar hangi kentleri gezdiğimin bilgisi varsa bana verebilir misiniz?

* Yaz tatili neden 77 gün? Lütfen gün sayısı artırılsın abi.

* Drone uçurmak istiyoruz. Binalardan uzak yerlerde 50 metre yükseğe kadar drone müsaadesi verir misiniz?

* 14 yaşında çocuk bir vatandaşın hakları konusunda bilgi edinmek istiyorum. Örneğin spor karşılaşmalarına tek başına girebilir mi?