Çin’e yasadışı bilgi transferi nedeniyle DeepSeek’in yasaklanması isteniyor
Çin merkezli yapay zeka şirketi DeepSeek, Avrupa’nın bilgi saklılığı maddelerini hiçe saydığı gerekçesiyle bir sefer daha gündemde. Almanya’daki yetkililer, Apple ve Google’dan bu uygulamayı ülkedeki mağazalarından kaldırmalarını resmen talep etti.
Berlin Data Müdafaa ve Bilgi Özgürlüğü Komiserliği tarafından yapılan açıklamaya nazaran, DeepSeek’in Alman kullanıcıların ferdî datalarını Çin’e müsaadesiz aktardığı tespit edildi. Bilhassa taşınabilir platformlarda hizmet veren çok fonksiyonlu yapay zeka sohbet botu, kullanıcıdan gelen metin girdilerinin yanı sıra sohbet kayıtları, yüklenen evraklar, pozisyon dataları ve aygıt bilgilerini topluyor. Savlara nazaran tüm bu datalar direkt Çin’e gönderiliyor.
Avrupa Birliği’nin Genel Data Muhafaza Tüzüğü (GDPR) kapsamına nazaran, bir şirket Avrupa vatandaşlarına ilişkin ferdî dataları işliyorsa ya Avrupa içinde yasal bir temsilci bulundurmalı ya da en az GDPR düzeyinde data güvenliği sağlayacağını taahhüt etmelidir. DeepSeek ise bugüne kadar bunların hiçbirini yapmadı.
Alman yetkililer, şirketi Mayıs ayında kurallara uyması istikametinde uyardı fakat DeepSeek’ten rastgele bir cevap gelmedi. Bu durumun üzerine Almanya Bilgi Muhafaza Komiseri Meike Kamp, Apple ve Google’a resmi bir rapor sunarak uygulamanın mağazalardan kaldırılmasını talep etti. Her iki teknoloji devinin de bu davete “gecikmeden” karşılık vermesi bekleniyor.
Meike Kamp, DeepSeek’in kullanıcı bilgilerini sürece yolunun büsbütün yasa dışı olduğunu vurgularken, Çin’de bilgi saklılığı konusunda kâfi şeffaflığın ve yasal garantilerin bulunmadığını belirtti. Çinli teknoloji firmalarının topladıkları datalara hükümetin sınırsız erişimi olduğu tarafındaki yaygın kaygılar, bu biçim uygulamaların Avrupa’da faaliyet göstermesini zorlaştırıyor.
2023’te piyasaya sürüldüğünden bu yana DeepSeek, ABD ve Avrupa’da çok sayıda etik ve türel tartışmanın merkezinde yer aldı. Şirket, şeffaflıktan uzak tavrı, fikri mülkiyet ihlalleri ve ChatGPT üzere Batı merkezli modelleri yasa dışı kullanmakla suçlanmıştı. Kamuoyundaki bu olumsuz algıyı kırmak için son devirde birtakım yapay zeka modellerini açık kaynaklı olarak paylaşmaya başlamış olsa da, regülatörlerin itimadını kazanabilmiş değil.
Eğer Google ve Apple, Almanya’nın talebine olumlu cevap verirse, DeepSeek Avrupa pazarında önemli bir darbe alabilir ve öbür ülkeler de bu talebin peşinden gidebilir.
