50 farklı ülkeden 200 çeşit tohumu Samsun’a getirdi: Yetkililer ‘olmaz’ dedi, ben 100 ton üretip sattım

Yurt dışında misyon yaptığı yerlerde gördüğü meyve ve sebzeler dikkatini çeken 73 yaşındaki emekli öğretmen Hakkı Albayrak, görev yaptığı ve gezdiği yabancı ülkelerde gördüğü eserlerin tohumlarını getirerek Samsun’daki meskeninin bahçesinde yetiştirmeye başladı. Seracılık yapmayan, Karadeniz iklimi ile tropikal ve subtropikal meyve ve sebzelerde doğal eserler yetiştirdiğini tabir eden Albayrak’ın bahçesi, 20 sene içerisinde tropikal bahçeye dönüştü. Çin fasulyesinden Kızılderili muzuna, Hindistan ağaç kavunundan Meksika avokadosuna, Frenk üzümünden goji berrye kadar anavatanı kıtalar ötesindeki 200 çeşit eser yetiştiren Hakkı Albayrak, ürettiği meyveleri tüketmeye, türetmeye, tohumlandırmaya ve satmaya devam ediyor. Albayrak son olarak da bahçesinde Türkiye’de ve Avrupa’da pek bilinmeyen mor, siyah, kahverengi, turuncu ve sarı renkli domatesler üretiyor.

“YETKİLİLER ‘PEPİNO SAMSUN’DA OLMAZ’ DEDİ, BEN DE 100 TON ÜRETİP SATTIM”

Tropikal sebze-meyve yetiştiriciliğine 1997’de Peru’ya has içi kavuna benzeri pepino üretimi ile başladığını tabir eden Hakkı Albayrak, “Bazıları bana, ‘Olmaz denileni yapan adam’ diyor, doğrudur. Birinci eserim pepinodur. 1997’den beri üretiyorum. Yurt dışından getirdim. Türkiye’de yoktu ve bilinmiyordu. Ziraat mühendisleri ile tarım ve orman müdürlüğü çalışanlar, pepino için, ‘Türkiye’de yetişmez, subtropikal bir üründür’ dedi. Bu pepino nisanda dikildiğinde eylüle gerçek meyve veriyor. Fidesini bir dahaki seneye aktarabilirsek, başarabilirim diye düşündüm. ‘Olmaz’ dedikleri halde denemeye karar verdim. 2007’de 100 tonun üzerinde pepino ürettirdim ve alıcılarla buluşturduk” dedi.

“DON HASEBİYLE BU YIL BİRİNCİ KERE AVOKADO HASADI YAPAMADIM”

Karadeniz’de tek bir ağaçtan her yıl 1 tona yakın avokado hasadı yapan Hakkı Albayrak, “Samsun’daki konutumun bahçesinde paw paw denilen Kızılderili muzu var. Bu sene don onu de etkiledi. Avokadodan birinci kez bu yıl meyve alamadım. Don nedeniyle ondan da yoksun kaldık. Geçen sene 800 tane avokado hasat etmiştim. Anavatanı Meksika olan bu avokado piyasada yok. Zira tanesi 300-400 gram geliyor. Bu yıl iki sefer vuran don, meyve ve zerzevatları olumsuz etkiledi” diye konuştu.

“KIRMIZI DOMATES, TÜRKİYE HARİCİNDE TÜKETİLMİYOR, BEN DE RENKLİ DOMATES ÜRETİYORUM”

Türkiye’de tüketilen kırmızı domatesin Amerika ve başka kıtalarda istek görmediğini ve kendisi de renkli domatesler ürettiğini lisana getiren Albayrak, “Tarlamda ayrıyeten renkli domatesler var. Dünyada 4 bin domates çeşidi var. Domates, mısır ve patates üzere eserler, vatanımıza Amerika’dan geldi. Anadolu’ya o vakit yalnızca kırmızı domates gelmiş. Avrupa haricinde Amerika’da kırmızı domates bulamazsınız. Zira kırmızı domates oralarda değerli değil. Mor ve siyah domates yetiştirip, onları tüketiyorlar. Mor, kahverengi, siyah domateslerin lezzeti kırmızıya nazaran daha yeterli. Sıhhat açısından da daha yeterli olduğunu söylüyorlar. Zira renkli zerzevat ve meyvelerin sıhhat açısından kansere daha âlâ geldiği tabir ediliyor. Bu renkli domatesleri kendim kabuğu ile tüketiyorum. Zira vitamini kabuğunda. Ayrıyeten farklı olan eserleri yetiştirmeyi tercih ediyorum. Herkeste olan eserler esasen vatandaşlar tarafından yetiştiriliyor” halinde konuştu.

“1955’TEN BERİ BU TÜRLÜ DON GÖRMEDİM, TÜM ZERZEVAT VE MEYVELER OLUMSUZ ETKİLENDİ”

Tüm ülkede tesirli olan zirai don nedeniyle kendi meyve ve sebzelerinin de olumsuz etkilendiğini vurgulayan Albayrak, “1955’ten Samsun’da meyve-sebze yetiştiriyorum. İklimi o yıldan itibaren biliyorum. Evvelce de çok kar yapıyordu lakin bu türlü bir don olduğunu hiç görmedim. Bu sene tüm meyve ve sebzeler dondan etkilendi. Şu anda da eserler hava durumundan etkileniyor. Kışın ve son baharda don, artık de çok sıcaklar eserleri olumsuz etkiliyor. Umarım, iklim düzelir ve meyve-sebze üreticiliği ziyan görmez” tabirlerini kullandı.

Albayrak, bu herkes tarafından bilinmeyen ve üretilmeyen sebze-meyvelerin yaygınlaşması için tohum takas şenliklerine katılarak dağıttığına da dikkat çekerek, şunları söyledi:

“Geçen yıl 600 paket tohum dağıttım. Ordu-Fatsa’da tohum takas şenliğinde bu tohumları halka dağıttım. Her yıl tohum takasa Ordu’dan otomobil gönderip, beni alıyorlar ve ben de farklı eserleri oralardaki vatandaşlara dağıtıyorum.”